pobieranie: sprawozdanie sprawdzanie dokladnosci geometrycznej obrabiarki
Pobierz dokument docPrzeglądaj wersję html pliku:
POLITECHNIKA SZCZECIŃSKA
WYDZIAŁ MECHANICZNY
Temat: Sprawdzanie dokładności geometrycznej obrabiarki
W trakcie przeprowadzenia ćwiczenia laboratoryjnego korzystaliśmy z
takich przyrządów pomiarowych jak:
Poziomica koicendencyjna o podziłce nominalnej 0,01mm/metr,
Czujnik zegarowy o wartości działki elementarnej 0,001 mm
specjalny mostek do sprawdzania poziomu łoża,
walec kontrolny,
trzpień kontrolny z chwytem stożkowym
Do przeprowadzenia badań zostały wykorzystane następujące Polski
Normy;
PN-77/M-55550 „Sprawdzanie dokładności”,
PN-77/M-55551 „Sprawdzanie dokładności”,
PN-67/M-55651
„Tokarki kłowe o średnicy toczenia nad łożem do 315 mm”
Wprowadzenie:
W Polskich Normach sprawdzania dokładności geometrycznej obrabiarek
przyjęto następujące zasady:
stosowania pomiarów tylko tych elementów, które mają wpływ na
dokładność przedmiotów obrabianych,
stosowanie pomiarów bezpośrednich z pominięciem, jeżeli tylko jest
to możliwe, pomiarów pośrednich,
ustalenie odchyłek jednostronnych tam, gdzie zapewniają one
zwiększenie dokładności elementu przy jego zużywaniu się lub
odkształcaniu,
unikanie pomiarów wymagających dłuższego czasu.
Wskaźniki dokładności obrabiarek dzielimy na wskaźniki podstawowe i
uzupełniające. Do ośmiu podstawowych wskaźników dokładności
obrabiarek należą:
dokładność kształtu geometrycznego powierzchni oporowych
przeznaczonych do ustalenia narzędzia lub przedmiotu obrabianego,
dokładność ruchów podstawowych,
dokładność położenia powierzchni bazowych w stosunku do prowadnic,
dokładność wzajemnie zależnych, liniowych i kątowych ruchów
przestawczych,
dokładność pozycjonowania,
powtarzalność powtórnych dosuwów,
dokładność kształtu i położenia powierzchni,
dokładność i powtarzalność wymiarów oraz chropowatość
powierzchni przedmiotów obrobionych wg ustalonych warunków na
sprawdzanej obrabiarce.
Do uzupełniających wskaźników dokładności obrabiarek można
zaliczyć zachowanie stałości wzajemnego położenia elementów
(zespołów) roboczych obrabiarki w przypadku:
działania zewnętrznego obciążenia,
wpływu temperatury, powstającej podczas pracy obrabiarki
nieobciążonej,
drgań obrabiarki, powstających podczas pracy obrabiarki
nieobciążonej.
Przygotowanie stanowiska pomiarowego, przyrządów i przebieg
ćwiczenia.
W ćwiczeniu badać będziemy dokładność geometryczną tokarki
kłowej o szerokości łoża 500 mm..
Pierwsze zadanie polegało na zmierzeniu wartości prostoliniowości
prowadnic łoża suportu w płaszczyźnie pionowej. Użyliśmy do tego
specjalny mostek i poziomicę o wartości działki elementarnej 0,02
mm/m.
Mostek ustawiliśmy na przedniej prowadnicy łoża suportu, ustawiliśmy
na nim poziomicę równolegle do prowadnicy i dokonywaliśmy odczytu.
Mostek z poziomicą przesuwaliśmy wzdłuż całej długości prowadnicy
odczytując wskazania poziomicy, co około 100 mm.
Odczyty:
(0,0) – 10,07
(100,0) – 9,74
(200,0) – 9,63
(300,0) – 9,62
(400,0) – 9,83
Wnioski:
Do powyższych odczytów sporządziliśmy wykres ilustrujący czy
łoże suportu jest wklęsłe czy wypukłe i jak przedstawia się
rozkład odchyłek.
Dla wszystkich klas dokładności dopuszcza się tylko wypukłość
łoża suportu, ponieważ w czasie pracy kompensuje to naciski. Po
wykresie można zauważyć, że łoże jest wklęsłe. Tokarka posiada
duże błędy prostoliniowości prowadnic łoża suportu i można
powiedzieć, że jest wyeksploatowana.
Dane ćwiczenie wykazało, iż należy ono do takich wskaźników
podstawowych, jak:
dokładność kształtu i położenia powierzchni
dokładność wzajemnie zależnych, liniowych i kątowych ruchów
przestawczych,
Równoległość prowadnic łoża suportu – brak zwichrowania
prowadnic.
W tym zadaniu mostek ustawiliśmy na dwóch prowadnicach łoża suportu.
Poziomicę ustawiliśmy prostopadle do prowadnicy i przesuwaliśmy
wzdłuż całej długości prowadnic łoża odczytując wskazania
poziomicy, co około 100 mm.
Odczyty:
(0,0) – 6,52
(100,0) – 6,54
(200,0) – 6,64
(300,0) – 6,62
(400,0) – 6,62
Wnioski:
Na podstawie wykresu jesteśmy w stanie określić ( w miarę oddalania
się od wrzeciona tokarki ), zmienia się położenie łoża suportu.
Dane ćwiczenie wykazało, iż należy ono do takich wskaźników
podstawowych, jak:
dokładność kształtu i położenia powierzchni
dokładność wzajemnie zależnych, liniowych i kątowych ruchów
przestawczych,
Prostoliniowości przesuwu suportu w płaszczyźnie poziomej.
Do tego zadania użyliśmy walec kontrolny i czujnik mikrometryczny.
Walec osadziliśmy w kłach, zamocowaliśmy czujnik na suporcie,
przystawiliśmy końcówkę czujnika do bocznej tworzącej walca i
mierzyliśmy odchyłki, co 20 mm.
Odczyty:
(0,0) + 0,00
(50,0) - 0,08
(100,0) – 0,09
(150,0) – 0,09
(200,0) – 0,08
(250,0) – 0,04
(300,0) + 0,02
(350,0) + 0,10
(400,0) + 0,20
(450,0) + 0,30
(500,0) + 0,35
Wnioski:
Wykres przedstawia przebieg nie-prostoliniowości i przebieg odchyłek
od prostoliniowości. Odległości się zmniejszają, więc suport w
płaszczyźnie poziomej wchodzi do osi przedmiotu obrabianego. Błędy
są duże i kilkukrotnie przewyższają dopuszczalne odchyłki.
Dane ćwiczenie wykazało, iż należy ono do takich wskaźników
podstawowych, jak:
dokładność kształtu i położenia powierzchni
dokładność wzajemnie zależnych, liniowych i kątowych ruchów
przestawczych
Równoległość linii kłów do prowadnic łoża w płaszczyźnie
pionowej.
Aby wykonać to ćwiczenie osadziliśmy w kłach walec kontrolny o
długości równej w przybliżeniu dwukrotnej średnicy toczenia,
zamocowaliśmy czujnik na suporcie, nastawiliśmy oś konika w
płaszczyźnie poziomej współosiowo z osią wrzeciona, przystawiliśmy
końcówkę czujnika w płaszczyźnie pionowej do walca na jednym z jego
końców i przesuwając suportem co 20 mm dokonywaliśmy odczytów.
Odczyty:
+ 0,00
+ 0,01
+ 0,03
+ 0,03
+ 0,06
+ 0,10
+ 0,11
+ 0,08
+ 0,06
Wnioski:
Na sporządzonym wykresie widać, że na pewnej długości prowadnic,
linia kłów jest niżej niż powinna się znajdować. Ten błąd może
być przyczyną ciężaru przedmiotów obrabianych. Obróbka dużych i
ciężkich przedmiotów spowodowała obniżenie się linii kłów
szczególnie w środkowej części prowadnic gdzie przeprowadza się
najwięcej operacji.
Dokładność ustalona dopuszcza tylko oś konika leżącą wyżej, oraz
błędy równoległości linii kłów do prowadnic łoża w
płaszczyźnie pionowej rzędu 0 – 0,02 mm.
Dane ćwiczenie wykazało, iż należy ono do takich wskaźników
podstawowych, jak:
dokładność kształtu i położenia powierzchni
dokładność kształtu geometrycznego powierzchni oporowych
przeznaczonych do ustalania narzędzia lub przedmiotu obrabianego,
Bicie środkującej powierzchni końcówki wrzeciona.
Aby sprawdzić tą zależność przystawiliśmy końcówkę czujnika
prostopadle do środkującej powierzchni końcówki wrzeciona.
Pokręcaliśmy wrzecionem odczytując wskazania czujnika. Pomiary
przeprowadziliśmy w dwóch wzajemnie prostopadłych płaszczyznach.
Odczyty:
W płaszczyźnie poziomej:
0,0
0,01
W płaszczyźnie pionowej:
0,01
0,00
Wnioski:
Otrzymane wyniki są kilkukrotnie wyższe od możliwych do przyjęcia
przez jakąkolwiek klasę dokładności. Końcówka wrzeciona nie nadaje
się do użytkowania.
Dane ćwiczenie wykazało, iż należy ono do takich wskaźników
podstawowych, jak:
dokładność kształtu i położenia powierzchni
dokładność pozycjonowania
dokładność położenia powierzchni bazowych w stosunku do prowadnic
Bicie osiowe czołowej powierzchni kołnierza wrzeciona.
Pomiaru dokonaliśmy w czterech punktach po obrocie wrzecionem o kąt
90O przy samym stożku na powierzchni szlifowanej.
Odczyty:
0,00
0,00
0,00
0,00
Wnioski:
Po przeprowadzonej próbie nie występuje bicie na osiowej, czołowej
powierzchni kołnierza wrzeciona.
Bicie promieniowe wewnętrznego stożka wrzeciona.
Do tego zadania użyliśmy trzpień kontrolny z chwytem stożkowym oraz
czujnik mikrometryczny. Trzpień osadziliśmy w stożku wrzeciona,
przystawiliśmy końcówkę czujnika prostopadle do powierzchni walcowej
trzpienia i pokręcaliśmy wrzecionem odczytując wskazania czujnika.
Pomiaru dokonaliśmy w dwóch płaszczyznach: pionowej i poziomej oraz
ze zmianą osadzenia trzpienia w stożku wrzeciona o kąt 90O.
Odchyłkę określa średnia arytmetyczna z otrzymanych wskazań
czujnika w poszczególnych przekrojach trzpienia.
A 0 0 0 0
0,5 4 3 4
B 1 9 6 5
16,5 15 0 15
Odczyty:
W
Wnioski:
Bicie promieniowe wewnętrznego stożka wrzeciona wielokrotnie
przekracza dopuszczalną klasę dokładności dla danej tokarki.
Stożek jest zwichrowany i nie nadaje się do pracy.
Dane ćwiczenie wykazało, iż należy ono do takich wskaźników
podstawowych, jak:
dokładność kształtu i położenia powierzchni
dokładność pozycjonowania
dokładność położenia powierzchni bazowych w stosunku do prowadnic
Odnosi się również do wskaźnika uzupełniającego takiego, jak:
powstanie drgań obrabiarki
Podsumowanie ćwiczenia:
Po przeanalizowaniu większości ważniejszych cech geometrycznych
obrabiarki można stwierdzić, że tokarka której dokładność
geometryczną sprawdzaliśmy nie nadaje się do pracy. Można
powiedzieć, że tokarka nie spełnia norm i ze względów
geometrycznych jest nieprzydatna, lub niektóre jej części podlegają
wymianie. Można również po określeniu jej klasy dokładności
przeznaczyć ją do obróbki części nie wymagających większych
dokładności.
sprawozdanie sprawdzanie dokladnosci geometrycznej obrabiarki
POLITECHNIKA SZCZECIŃSKA
WYDZIAŁ MECHANICZNY
Temat: Sprawdzanie dokładności geometrycznej obrabiarki
W trakcie przeprowadzenia ćwiczenia laboratoryjnego korzystaliśmy z
takich przyrządów pomiarowych jak:
Poziomica koicendencyjna o podziłce nominalnej 0,01mm/metr,
Czujnik zegarowy o wartości działki elementarnej 0,001 mm
specjalny mostek do sprawdzania poziomu łoża,
walec kontrolny,
trzpień kontrolny z chwytem stożkowym
Do przeprowadzenia badań zostały wykorzystane następujące Polski
Normy;
PN-77/M-55550 „Sprawdzanie dokładności”,
PN-77/M-55551 „Sprawdzanie dokładności”,
PN-67/M-55651
„Tokarki kłowe o średnicy toczenia nad łożem do 315 mm”
Wprowadzenie:
W Polskich Normach sprawdzania dokładności geometrycznej obrabiarek
przyjęto następujące zasady:
stosowania pomiarów tylko tych elementów, które mają wpływ na
dokładność przedmiotów obrabianych,
stosowanie pomiarów bezpośrednich z pominięciem, jeżeli tylko jest
to możliwe, pomiarów pośrednich,
ustalenie odchyłek jednostronnych tam, gdzie zapewniają one
zwiększenie dokładności elementu przy jego zużywaniu się lub
odkształcaniu,
unikanie pomiarów wymagających dłuższego czasu.
Wskaźniki dokładności obrabiarek dzielimy na wskaźniki podstawowe i
uzupełniające. Do ośmiu podstawowych wskaźników dokładności
obrabiarek należą:
dokładność kształtu geometrycznego powierzchni oporowych
przeznaczonych do ustalenia narzędzia lub przedmiotu obrabianego,
dokładność ruchów podstawowych,
dokładność położenia powierzchni bazowych w stosunku do prowadnic,
dokładność wzajemnie zależnych, liniowych i kątowych ruchów
przestawczych,
dokładność pozycjonowania,
powtarzalność powtórnych dosuwów,
dokładność kształtu i położenia powierzchni,
dokładność i powtarzalność wymiarów oraz chropowatość
powierzchni przedmiotów obrobionych wg ustalonych warunków na
sprawdzanej obrabiarce.
Do uzupełniających wskaźników dokładności obrabiarek można
zaliczyć zachowanie stałości wzajemnego położenia elementów
(zespołów) roboczych obrabiarki w przypadku:
działania zewnętrznego obciążenia,
wpływu temperatury, powstającej podczas pracy obrabiarki
nieobciążonej,
drgań obrabiarki, powstających podczas pracy obrabiarki
nieobciążonej.
Przygotowanie stanowiska pomiarowego, przyrządów i przebieg
ćwiczenia.
W ćwiczeniu badać będziemy dokładność geometryczną tokarki
kłowej o szerokości łoża 500 mm..
Pierwsze zadanie polegało na zmierzeniu wartości prostoliniowości
prowadnic łoża suportu w płaszczyźnie pionowej. Użyliśmy do tego
specjalny mostek i poziomicę o wartości działki elementarnej 0,02
mm/m.
Mostek ustawiliśmy na przedniej prowadnicy łoża suportu, ustawiliśmy
na nim poziomicę równolegle do prowadnicy i dokonywaliśmy odczytu.
Mostek z poziomicą przesuwaliśmy wzdłuż całej długości prowadnicy
odczytując wskazania poziomicy, co około 100 mm.
Odczyty:
(0,0) – 10,07
(100,0) – 9,74
(200,0) – 9,63
(300,0) – 9,62
(400,0) – 9,83
Wnioski:
Do powyższych odczytów sporządziliśmy wykres ilustrujący czy
łoże suportu jest wklęsłe czy wypukłe i jak przedstawia się
rozkład odchyłek.
Dla wszystkich klas dokładności dopuszcza się tylko wypukłość
łoża suportu, ponieważ w czasie pracy kompensuje to naciski. Po
wykresie można zauważyć, że łoże jest wklęsłe. Tokarka posiada
duże błędy prostoliniowości prowadnic łoża suportu i można
powiedzieć, że jest wyeksploatowana.
Dane ćwiczenie wykazało, iż należy ono do takich wskaźników
podstawowych, jak:
dokładność kształtu i położenia powierzchni
dokładność wzajemnie zależnych, liniowych i kątowych ruchów
przestawczych,
Równoległość prowadnic łoża suportu – brak zwichrowania
prowadnic.
W tym zadaniu mostek ustawiliśmy na dwóch prowadnicach łoża suportu.
Poziomicę ustawiliśmy prostopadle do prowadnicy i przesuwaliśmy
wzdłuż całej długości prowadnic łoża odczytując wskazania
poziomicy, co około 100 mm.
Odczyty:
(0,0) – 6,52
(100,0) – 6,54
(200,0) – 6,64
(300,0) – 6,62
(400,0) – 6,62
Wnioski:
Na podstawie wykresu jesteśmy w stanie określić ( w miarę oddalania
się od wrzeciona tokarki ), zmienia się położenie łoża suportu.
Dane ćwiczenie wykazało, iż należy ono do takich wskaźników
podstawowych, jak:
dokładność kształtu i położenia powierzchni
dokładność wzajemnie zależnych, liniowych i kątowych ruchów
przestawczych,
Prostoliniowości przesuwu suportu w płaszczyźnie poziomej.
Do tego zadania użyliśmy walec kontrolny i czujnik mikrometryczny.
Walec osadziliśmy w kłach, zamocowaliśmy czujnik na suporcie,
przystawiliśmy końcówkę czujnika do bocznej tworzącej walca i
mierzyliśmy odchyłki, co 20 mm.
Odczyty:
(0,0) + 0,00
(50,0) - 0,08
(100,0) – 0,09
(150,0) – 0,09
(200,0) – 0,08
(250,0) – 0,04
(300,0) + 0,02
(350,0) + 0,10
(400,0) + 0,20
(450,0) + 0,30
(500,0) + 0,35
Wnioski:
Wykres przedstawia przebieg nie-prostoliniowości i przebieg odchyłek
od prostoliniowości. Odległości się zmniejszają, więc suport w
płaszczyźnie poziomej wchodzi do osi przedmiotu obrabianego. Błędy
są duże i kilkukrotnie przewyższają dopuszczalne odchyłki.
Dane ćwiczenie wykazało, iż należy ono do takich wskaźników
podstawowych, jak:
dokładność kształtu i położenia powierzchni
dokładność wzajemnie zależnych, liniowych i kątowych ruchów
przestawczych
Równoległość linii kłów do prowadnic łoża w płaszczyźnie
pionowej.
Aby wykonać to ćwiczenie osadziliśmy w kłach walec kontrolny o
długości równej w przybliżeniu dwukrotnej średnicy toczenia,
zamocowaliśmy czujnik na suporcie, nastawiliśmy oś konika w
płaszczyźnie poziomej współosiowo z osią wrzeciona, przystawiliśmy
końcówkę czujnika w płaszczyźnie pionowej do walca na jednym z jego
końców i przesuwając suportem co 20 mm dokonywaliśmy odczytów.
Odczyty:
+ 0,00
+ 0,01
+ 0,03
+ 0,03
+ 0,06
+ 0,10
+ 0,11
+ 0,08
+ 0,06
Wnioski:
Na sporządzonym wykresie widać, że na pewnej długości prowadnic,
linia kłów jest niżej niż powinna się znajdować. Ten błąd może
być przyczyną ciężaru przedmiotów obrabianych. Obróbka dużych i
ciężkich przedmiotów spowodowała obniżenie się linii kłów
szczególnie w środkowej części prowadnic gdzie przeprowadza się
najwięcej operacji.
Dokładność ustalona dopuszcza tylko oś konika leżącą wyżej, oraz
błędy równoległości linii kłów do prowadnic łoża w
płaszczyźnie pionowej rzędu 0 – 0,02 mm.
Dane ćwiczenie wykazało, iż należy ono do takich wskaźników
podstawowych, jak:
dokładność kształtu i położenia powierzchni
dokładność kształtu geometrycznego powierzchni oporowych
przeznaczonych do ustalania narzędzia lub przedmiotu obrabianego,
Bicie środkującej powierzchni końcówki wrzeciona.
Aby sprawdzić tą zależność przystawiliśmy końcówkę czujnika
prostopadle do środkującej powierzchni końcówki wrzeciona.
Pokręcaliśmy wrzecionem odczytując wskazania czujnika. Pomiary
przeprowadziliśmy w dwóch wzajemnie prostopadłych płaszczyznach.
Odczyty:
W płaszczyźnie poziomej:
0,0
0,01
W płaszczyźnie pionowej:
0,01
0,00
Wnioski:
Otrzymane wyniki są kilkukrotnie wyższe od możliwych do przyjęcia
przez jakąkolwiek klasę dokładności. Końcówka wrzeciona nie nadaje
się do użytkowania.
Dane ćwiczenie wykazało, iż należy ono do takich wskaźników
podstawowych, jak:
dokładność kształtu i położenia powierzchni
dokładność pozycjonowania
dokładność położenia powierzchni bazowych w stosunku do prowadnic
Bicie osiowe czołowej powierzchni kołnierza wrzeciona.
Pomiaru dokonaliśmy w czterech punktach po obrocie wrzecionem o kąt
90O przy samym stożku na powierzchni szlifowanej.
Odczyty:
0,00
0,00
0,00
0,00
Wnioski:
Po przeprowadzonej próbie nie występuje bicie na osiowej, czołowej
powierzchni kołnierza wrzeciona.
Bicie promieniowe wewnętrznego stożka wrzeciona.
Do tego zadania użyliśmy trzpień kontrolny z chwytem stożkowym oraz
czujnik mikrometryczny. Trzpień osadziliśmy w stożku wrzeciona,
przystawiliśmy końcówkę czujnika prostopadle do powierzchni walcowej
trzpienia i pokręcaliśmy wrzecionem odczytując wskazania czujnika.
Pomiaru dokonaliśmy w dwóch płaszczyznach: pionowej i poziomej oraz
ze zmianą osadzenia trzpienia w stożku wrzeciona o kąt 90O.
Odchyłkę określa średnia arytmetyczna z otrzymanych wskazań
czujnika w poszczególnych przekrojach trzpienia.
A 0 0 0 0
0,5 4 3 4
B 1 9 6 5
16,5 15 0 15
Odczyty:
W
Wnioski:
Bicie promieniowe wewnętrznego stożka wrzeciona wielokrotnie
przekracza dopuszczalną klasę dokładności dla danej tokarki.
Stożek jest zwichrowany i nie nadaje się do pracy.
Dane ćwiczenie wykazało, iż należy ono do takich wskaźników
podstawowych, jak:
dokładność kształtu i położenia powierzchni
dokładność pozycjonowania
dokładność położenia powierzchni bazowych w stosunku do prowadnic
Odnosi się również do wskaźnika uzupełniającego takiego, jak:
powstanie drgań obrabiarki
Podsumowanie ćwiczenia:
Po przeanalizowaniu większości ważniejszych cech geometrycznych
obrabiarki można stwierdzić, że tokarka której dokładność
geometryczną sprawdzaliśmy nie nadaje się do pracy. Można
powiedzieć, że tokarka nie spełnia norm i ze względów
geometrycznych jest nieprzydatna, lub niektóre jej części podlegają
wymianie. Można również po określeniu jej klasy dokładności
przeznaczyć ją do obróbki części nie wymagających większych
dokładności.
