pobieranie: wiczenie 01_02
Pobierz dokument pdfPrzeglądaj wersję html pliku:
cwicz_01_02
H M P R O G R A M O W A N I E
str. 3
W D E L P H I
ĆWICZENIE 1 - Podstawy interfejsu Delphi - menu, pasek narzędziowy, paleta
składników. Wykonaj następujące polecenia przypominające elementarne działania w systemie Windows: 1. Uruchom Eksploratora Windows i sprawdź czy w komputerze istnieje folder Dydaktyka, a pod nim folder Delphi. 2. Jeśli folder Delphi istnieje, to usuń jego zawartość. Swoją dalszą pracę w Delphi będziesz zapisywał właśnie w tym folderze. Od tej pory zawartość folderu Delphi będzie pochodziła tylko z Twojej pracy i nazywać go będziemy folderem roboczym. 3. Jeśli folder Delphi (lub Dydaktyka i Delphi) nie istnieje, to go utwórz. 4. Znajdź na dysku C: kilka plików o rozszerzeniu *.doc lub *.bmp i skopiuj do folderu Delphi. 5. Włóż dyskietkę do napędu A: i wykasuj jej zawartość. 6. Skopiuj całą zawartość folderu Delphi (tzn. folderu roboczego) na dyskietkę. 7. Usuń całą zawartość folderu roboczego. 8. Usuń całą zawartość dyskietki. Wykonaj następujące polecenia - początek pracy w Delphi: 1. Uruchom Delphi. Jesteś teraz w środowisku projektowym Delphi. Masz przed sobą tzw. interfejs Delphi, którego możliwości będziesz wykorzystywał do tworzenia własnych programów. 2. Osadź na formularzu Form1 składniki z palety Standard: Label, obok Edit, potem 2 razy CheckBox, 3 razy RadioButton i 1 raz Button. 3. Uruchom tak utworzony program poprzez menu Run lub używając przycisku ► z paska narzędziowego. Opuściłeś środowisko projektowe (chociaż najpewniej widać je w tle ekranu), a jesteś już „wewnątrz” własnego programu. Utworzyłeś pierwszy działający program. 4. Sprawdź, jakie czynności możesz takim programem wykonać. 5. Zamknij program klikając myszką w pasku tytułowym okienka Form1 na przycisk . Wróciłeś do środowiska projektowego Delphi i do kontynuowania pracy nad swoim programem. 6. Zapisz Twoją pracę na dysku w folderze roboczym (czyli: C:/Dydaktyka/Delphi) przez użycie menu File/Save All zamieniając proponowaną nazwę Unit1.pas na nazwę Ankieta.pas oraz zmień proponowaną nazwę w następnym oknie na Proj_ankieta.dpr. 7. Zakończ pracę w Delphi poprzez menu File/Exit. 8. Otwórz Eksploratora Windows i podglądnij zawartość folderu, do którego zapisywałeś swoją pracę. Pamiętasz, że był to folder pusty, - a teraz ? Wszystko, co do tej pory powstało w związku z tworzeniem Twojego programu nazywa się projektem. Jak widzisz z Twoim projektem (programem) związanych jest (i powstaje automatycznie) wiele plików. 9. Skopiuj zawartość folderu roboczego na pustą dyskietkę.
3
cwicz_01_02
H M P R O G R A M O W A N I E
str. 4
W D E L P H I
ĆWICZENIE 2 – Używanie kontrolera obiektów – nadawanie właściwości
obiektom poprzez kontrolera. Wykonaj następujące polecenia – kontynuujesz pracę nad pierwszym programem: 1. Usuń zawartość folderu roboczego (Dydaktyka/Delphi), tak jakbyś rozpoczynał pracę na komputerze, którego do tej pory używał inny student. 2. Wczytaj do tego folderu projekt, który przed chwilą zapisałeś na dyskietce. 3. Uruchom Delphi. 4. Otwórz swój pierwszy program (projekt) poprzez opcje File/Open Project. Wybierz nazwę z rozszerzeniem dpr (powinna to być nazwa Proj_ankieta.dpr). Jesteś znowu w środowisku projektowym Delphi i masz przed sobą efekt dotychczasowej pracy. 5. Uruchom swój program - powinien „pójść”. Zakończ jego działanie. Zmodyfikujesz projekt, bo ma powstać program “ANKIETA“ do zbierania danych o studencie informatyki (a potem do jego oceniania). Wykonaj następujące polecenia: 1. Usuń wszystkie składniki osadzone poprzednio w formularzu zaznaczając je i naciskając klawisz [Del]. 2. Na pustym formularzu osadź nowe składniki wg wzoru zamieszczonego na rysunku.
3. Zapisz ten etap pracy w katalogu roboczym poprzez opcje menu File/Save All. 4. Uruchom program. Zakończ program. Nadasz zrozumiałe „polskie” oblicze całemu formularzowi poprzez operowanie na właściwościach osadzonych składników. Stworzysz tzw. interfejs 4
cwicz_01_02
H M P R O G R A M O W A N I E
str. 5
W D E L P H I
użytkownika programu. Doprowadź formularz do postaci przedstawionej na rysunku używając okienka Object Inspector (Kontroler obiektów ).
W okienku Object Inspector masz dwie karty. Karta Properties (Właściwości) zawiera wykaz nazw właściwości wybranego obiektu oraz aktualne wartości tych właściwości. Aby w jakimś obiekcie (składniku formularza) zmienić właściwości należy: • wskazać na formularzu obiekt poprzez kliknięcie (pod paskiem tytułu Object Inspector pojawi się nazwa wybranego obiektu), • na karcie Properties stanąć na wybranej właściwości, • dokonać zmiany właściwości poprzez dokonanie wpisu lub wybór z listy możliwości. 1. Użyj niektórych właściwości obiektów aby doprowadzić formularz do postaci przedstawionej wyżej. Oto ich wykaz: • położenia składnika i jego wymiary – zmiana przez przeciąganie myszką jak to zwykle jest w Windows, • napis, podpis - napis widoczny w oknie ⇒ zmiana właściwości Caption, • napis, podpis - wielkość, czcionka, kolor ⇒ zmiana właściwości Font, • treść pola Edit ⇒ zmiana właściwości Text, • blokowanie możliwości wpisu ⇒ zmiana właściwości ReadOnly, włączona – True wyłączona – False 2. Uruchom swój program. Zbadaj jak zachowują się poszczególne składniki okna. Zminimalizuj okno z programem, tj. sprowadź do paska zadań. Przywróć poprzednią wielkość okna programu. Zmaksymalizuj okno programu. Przywróć pośrednią wielkość okna i zmień jego wymiary przez przeciąganie krawędzi – jak to zwykle w Windows. Zakończ swój program. 3. Napis „OCENA” ustaw na kolor czerwony i z podkreśleniem. 4. Pole z wartością oceny (wynik obliczeń) ustaw w stan zablokowany do wpisu. 5. Uruchom program. Jak zachowuje się pole wyników obliczeń ? Zakończ program. 6. Zapamiętaj swój projekt. Skopiuj zawartość katalogu roboczego na dyskietkę. 5
cwicz_01_02
H M P R O G R A M O W A N I E
str. 6
W D E L P H I
Zadania do samodzielnego wykonania
Projektowanie interfejsu użytkownika Zadanie 1. Zaprojektuj okno programu, który liczył będzie całkowity roczny
dochód pracownika i jego średni zarobek miesięczny na podstawie wprowadzenia zarobków z każdego miesiąca. Formularz powinien umożliwiać wprowadzenie danych personalnych i zarobków w kolejnych miesiącach oraz powinien zawierać pola do wyprowadzenia wyników.
Zadanie 2. Zaprojektuj okno programu do obliczeń pola przekroju i naprężeń
rozciągających pręta o przekroju kołowym, trójkątnym - równobocznym. kwadratowym lub
Zadanie 3. Zaprojektuj okno programu, który będzie kalkulatorem do szybkiego
wykonywania różnych inżynierskich obliczeń. Chodzi o operacje, na jednej liczbie, które nie są wbudowane w zwykły inżynierski kalkulator, np.: ♦ zamiana jednostek temperatury ze oC na oK, ♦ zamiana jednostek z cala na milimetry, ♦ obliczenie pola powierzchni koła, ♦ obliczenie pola powierzchni kuli, ♦ obliczenie objętości kuli, ♦ obliczenie pola powierzchni sześcianu, ♦ obliczenie pola powierzchni czworościanu foremnego, ♦ obliczenie objętości czworościanu foremnego, ♦ obliczenie osiowego momentu bezwładności przekroju kołowego, ♦ obliczenie osiowego momentu bezwładności przekroju kwadratowego, itp.
Zadanie 4. Zaprojektuj okno programu do różnych działań na dwóch liczbach
zespolonych.
Zadanie 5. Zaprojektuj okno programu (formularz) do obliczenia wartości
długoterminowej lokaty bankowej po upływie dowolnej liczby lat (przyjmij, że bank nie zmienia stopy oprocentowania wkładu przez cały okres).♣
Zadanie 6. Zaprojektuj okno gry w kółko i krzyżyk.
♣
Pamiętaj, że pole wynikowe powinno być zabezpieczone przed możliwością ręcznego wpisania liczb. 6
wiczenie 01_02
cwicz_01_02
H M P R O G R A M O W A N I E
str. 3
W D E L P H I
ĆWICZENIE 1 - Podstawy interfejsu Delphi - menu, pasek narzędziowy, paleta
składników. Wykonaj następujące polecenia przypominające elementarne działania w systemie Windows: 1. Uruchom Eksploratora Windows i sprawdź czy w komputerze istnieje folder Dydaktyka, a pod nim folder Delphi. 2. Jeśli folder Delphi istnieje, to usuń jego zawartość. Swoją dalszą pracę w Delphi będziesz zapisywał właśnie w tym folderze. Od tej pory zawartość folderu Delphi będzie pochodziła tylko z Twojej pracy i nazywać go będziemy folderem roboczym. 3. Jeśli folder Delphi (lub Dydaktyka i Delphi) nie istnieje, to go utwórz. 4. Znajdź na dysku C: kilka plików o rozszerzeniu *.doc lub *.bmp i skopiuj do folderu Delphi. 5. Włóż dyskietkę do napędu A: i wykasuj jej zawartość. 6. Skopiuj całą zawartość folderu Delphi (tzn. folderu roboczego) na dyskietkę. 7. Usuń całą zawartość folderu roboczego. 8. Usuń całą zawartość dyskietki. Wykonaj następujące polecenia - początek pracy w Delphi: 1. Uruchom Delphi. Jesteś teraz w środowisku projektowym Delphi. Masz przed sobą tzw. interfejs Delphi, którego możliwości będziesz wykorzystywał do tworzenia własnych programów. 2. Osadź na formularzu Form1 składniki z palety Standard: Label, obok Edit, potem 2 razy CheckBox, 3 razy RadioButton i 1 raz Button. 3. Uruchom tak utworzony program poprzez menu Run lub używając przycisku ► z paska narzędziowego. Opuściłeś środowisko projektowe (chociaż najpewniej widać je w tle ekranu), a jesteś już „wewnątrz” własnego programu. Utworzyłeś pierwszy działający program. 4. Sprawdź, jakie czynności możesz takim programem wykonać. 5. Zamknij program klikając myszką w pasku tytułowym okienka Form1 na przycisk . Wróciłeś do środowiska projektowego Delphi i do kontynuowania pracy nad swoim programem. 6. Zapisz Twoją pracę na dysku w folderze roboczym (czyli: C:/Dydaktyka/Delphi) przez użycie menu File/Save All zamieniając proponowaną nazwę Unit1.pas na nazwę Ankieta.pas oraz zmień proponowaną nazwę w następnym oknie na Proj_ankieta.dpr. 7. Zakończ pracę w Delphi poprzez menu File/Exit. 8. Otwórz Eksploratora Windows i podglądnij zawartość folderu, do którego zapisywałeś swoją pracę. Pamiętasz, że był to folder pusty, - a teraz ? Wszystko, co do tej pory powstało w związku z tworzeniem Twojego programu nazywa się projektem. Jak widzisz z Twoim projektem (programem) związanych jest (i powstaje automatycznie) wiele plików. 9. Skopiuj zawartość folderu roboczego na pustą dyskietkę.
3
cwicz_01_02
H M P R O G R A M O W A N I E
str. 4
W D E L P H I
ĆWICZENIE 2 – Używanie kontrolera obiektów – nadawanie właściwości
obiektom poprzez kontrolera. Wykonaj następujące polecenia – kontynuujesz pracę nad pierwszym programem: 1. Usuń zawartość folderu roboczego (Dydaktyka/Delphi), tak jakbyś rozpoczynał pracę na komputerze, którego do tej pory używał inny student. 2. Wczytaj do tego folderu projekt, który przed chwilą zapisałeś na dyskietce. 3. Uruchom Delphi. 4. Otwórz swój pierwszy program (projekt) poprzez opcje File/Open Project. Wybierz nazwę z rozszerzeniem dpr (powinna to być nazwa Proj_ankieta.dpr). Jesteś znowu w środowisku projektowym Delphi i masz przed sobą efekt dotychczasowej pracy. 5. Uruchom swój program - powinien „pójść”. Zakończ jego działanie. Zmodyfikujesz projekt, bo ma powstać program “ANKIETA“ do zbierania danych o studencie informatyki (a potem do jego oceniania). Wykonaj następujące polecenia: 1. Usuń wszystkie składniki osadzone poprzednio w formularzu zaznaczając je i naciskając klawisz [Del]. 2. Na pustym formularzu osadź nowe składniki wg wzoru zamieszczonego na rysunku.
3. Zapisz ten etap pracy w katalogu roboczym poprzez opcje menu File/Save All. 4. Uruchom program. Zakończ program. Nadasz zrozumiałe „polskie” oblicze całemu formularzowi poprzez operowanie na właściwościach osadzonych składników. Stworzysz tzw. interfejs 4
cwicz_01_02
H M P R O G R A M O W A N I E
str. 5
W D E L P H I
użytkownika programu. Doprowadź formularz do postaci przedstawionej na rysunku używając okienka Object Inspector (Kontroler obiektów ).
W okienku Object Inspector masz dwie karty. Karta Properties (Właściwości) zawiera wykaz nazw właściwości wybranego obiektu oraz aktualne wartości tych właściwości. Aby w jakimś obiekcie (składniku formularza) zmienić właściwości należy: • wskazać na formularzu obiekt poprzez kliknięcie (pod paskiem tytułu Object Inspector pojawi się nazwa wybranego obiektu), • na karcie Properties stanąć na wybranej właściwości, • dokonać zmiany właściwości poprzez dokonanie wpisu lub wybór z listy możliwości. 1. Użyj niektórych właściwości obiektów aby doprowadzić formularz do postaci przedstawionej wyżej. Oto ich wykaz: • położenia składnika i jego wymiary – zmiana przez przeciąganie myszką jak to zwykle jest w Windows, • napis, podpis - napis widoczny w oknie ⇒ zmiana właściwości Caption, • napis, podpis - wielkość, czcionka, kolor ⇒ zmiana właściwości Font, • treść pola Edit ⇒ zmiana właściwości Text, • blokowanie możliwości wpisu ⇒ zmiana właściwości ReadOnly, włączona – True wyłączona – False 2. Uruchom swój program. Zbadaj jak zachowują się poszczególne składniki okna. Zminimalizuj okno z programem, tj. sprowadź do paska zadań. Przywróć poprzednią wielkość okna programu. Zmaksymalizuj okno programu. Przywróć pośrednią wielkość okna i zmień jego wymiary przez przeciąganie krawędzi – jak to zwykle w Windows. Zakończ swój program. 3. Napis „OCENA” ustaw na kolor czerwony i z podkreśleniem. 4. Pole z wartością oceny (wynik obliczeń) ustaw w stan zablokowany do wpisu. 5. Uruchom program. Jak zachowuje się pole wyników obliczeń ? Zakończ program. 6. Zapamiętaj swój projekt. Skopiuj zawartość katalogu roboczego na dyskietkę. 5
cwicz_01_02
H M P R O G R A M O W A N I E
str. 6
W D E L P H I
Zadania do samodzielnego wykonania
Projektowanie interfejsu użytkownika Zadanie 1. Zaprojektuj okno programu, który liczył będzie całkowity roczny
dochód pracownika i jego średni zarobek miesięczny na podstawie wprowadzenia zarobków z każdego miesiąca. Formularz powinien umożliwiać wprowadzenie danych personalnych i zarobków w kolejnych miesiącach oraz powinien zawierać pola do wyprowadzenia wyników.
Zadanie 2. Zaprojektuj okno programu do obliczeń pola przekroju i naprężeń
rozciągających pręta o przekroju kołowym, trójkątnym - równobocznym. kwadratowym lub
Zadanie 3. Zaprojektuj okno programu, który będzie kalkulatorem do szybkiego
wykonywania różnych inżynierskich obliczeń. Chodzi o operacje, na jednej liczbie, które nie są wbudowane w zwykły inżynierski kalkulator, np.: ♦ zamiana jednostek temperatury ze oC na oK, ♦ zamiana jednostek z cala na milimetry, ♦ obliczenie pola powierzchni koła, ♦ obliczenie pola powierzchni kuli, ♦ obliczenie objętości kuli, ♦ obliczenie pola powierzchni sześcianu, ♦ obliczenie pola powierzchni czworościanu foremnego, ♦ obliczenie objętości czworościanu foremnego, ♦ obliczenie osiowego momentu bezwładności przekroju kołowego, ♦ obliczenie osiowego momentu bezwładności przekroju kwadratowego, itp.
Zadanie 4. Zaprojektuj okno programu do różnych działań na dwóch liczbach
zespolonych.
Zadanie 5. Zaprojektuj okno programu (formularz) do obliczenia wartości
długoterminowej lokaty bankowej po upływie dowolnej liczby lat (przyjmij, że bank nie zmienia stopy oprocentowania wkładu przez cały okres).♣
Zadanie 6. Zaprojektuj okno gry w kółko i krzyżyk.
♣
Pamiętaj, że pole wynikowe powinno być zabezpieczone przed możliwością ręcznego wpisania liczb. 6
