backpobieranie: AutoCad Podstawy cz.2
pdf Pobierz dokument pdf
[1.75 MB]
Przeglądaj wersję html pliku:

AutoCad Podstawy cz.2


Podstawy AutoCAD-a cz.2
Opracowano na podstawie „AutoCAD – kurs dla średniozaawansowanych”, Wyd. Helion, 2001 I. Część I -- Praca z tekstem 1. Lekcja 1 -- Napisy i teksty funkcja DTEKST, TEKST, funkcja WTEKST, edytor napisów, wczytywanie pliku tekstowego przygotowanego poza programem AutoCAD. 2. Lekcja 2 -- Komplikujemy pisanie zapisywanie ułamków, pisanie tekstów łukowych, modyfikacje napisów z zastosowaniem funkcji ODTEKST, dopasowanie szerokości napisu, zasłanianie obiektu napisem, sprawdzanie pisowni. Część II -- Dopasowywanie AutoCAD-a 1. Lekcja 3 -- Dostosowywanie wyglądu programu do własnych potrzeb wyciąganie pasków narzędzi, tworzenie własnych pasków narzędzi, edycja pliku acad.pgp. Lekcja 4 -- Cechy 2. 3. Lekcja 5 -- Kreskowanie, wypełnianie obszarów, styl kreskowania 4. Lekcja 6 -- Styl wymiarowania Lekcja 7 -- Style -- kolejny krok 5. styl tekstu, styl multilinii, styl punktu. 6. Lekcja 8 -- Tworzenie własnego szablonu rysunkowego Część III -- Oglądać lepiej i łatwiej Lekcja 9 -- Zaawansowane funkcje oglądania rysunku, widoki, podgląd dynamiczny 1. 2. Lekcja 10 -- Rzutnie w obszarze modelu i praca z nimi 3. Lekcja 11 -- Częściowe wczytywanie rysunku Część IV -- Komunikacja z rysunkiem i innymi programami 1. Lekcja 12 -- Centrum Danych Projektowych (Design Center) 2. Lekcja 13 -- Eksport danych z AutoCAD-a Lekcja 14 -- Przestrzeń AutoCAD-a -- wstęp do 3D 3.

II.

III.

IV.

Lekcja 1 -- Napisy i teksty
Dzisiejsza lekcja zapoczątkuje kolejny etap naszej nauki AutoCAD-a. Tworząc lekcje dla średniozaawansowanych uŜytkowników tego programu zakładam, Ŝe czytający przerobił materiał zawarty w dziale dla początkujących i Ŝe nie sprawił mu on kłopotu. Zgodnie z zasadą przyjętą w poprzedniej części cyklu nie będę omawiał wszystkich opcji danej komendy czy narzędzia, pokaŜę natomiast elementy najczęściej wykorzystywane. Powinno to zachęcić czytelnika do samodzielnego eksperymentowania z programem, a w razie konieczności do sięgnięcia po bardziej zaawansowaną literaturę fachową. Ale dość tych przydługich wstępów - pora zabrać się do pracy. Dzisiejsza lekcja będzie w całości poświęcona napisom w AutoCAD-zie. Omówię komendy DTEKST, TEKST oraz

WTEKST, przy której opiszę edytor napisów stosowany w AutoCAD-zie. Na koniec lekcji
dowiemy się, w jaki sposób wczytać tekst przygotowany w innym programie.

funkcja DTEKST, TEKST
Zaczniemy od komendy DTEKST -- polecenie to pozwala na wprowadzenie prostego napisu składającego się z jednej linii tekstu. Polecenie pozwala równieŜ na umieszczanie napisów w róŜnych miejscach ekranu praktycznie nie wychodząc z raz uruchomionej

1

funkcji. Aby zrozumieć zasadę działania polecenia, proponuję wykonać proste ćwiczonko, a mianowicie -- wprowadzić tekst w postaci napisu AutoCAD. Aby tego dokonać, wpisujemy w linii komend polecenie DTEKST lub TEKST -- w AutoCAD-zie 2000 działają one jednakowo -- wciskamy Enter i czytamy, co program ma nam do powiedzenia. Program poprosi o wskazanie punktu początkowego naszego tekstu, wskaŜmy, zatem, dowolny punkt na ekranie. Następne pytanie będzie dotyczyło wysokości tekstu. Aby nasz tekst był widoczny, wprowadźmy tu wartość 10. Kolejnym krokiem będzie podanie kąta obrotu tekstu -- tę wartość pozostawmy bez zmian. Po przejściu przez etap konfiguracji moŜemy wpisać z klawiatury nasz tekst, czyli AutoCAD. Jeśli teraz kliknę dowolne miejsce ekranu, AutoCAD przeniesie w to miejsce punkt początkowy nowej linii tekstu i będę mógł napisać nowy tekst.

Rys. 1 Aby zakończyć działanie narzędzia, wciskamy dwukrotnie klawisz Enter. Wnikliwy obserwator zauwaŜy zapewne, Ŝe nie omówiłem wszystkich opcji tego polecenia. Jak juŜ wspomniałem wcześniej, zachęcam do eksperymentowania. Nie chcę zanudzać czytelnika opisami funkcji, serwowanymi przez podręczniki, chcę natomiast pokazać metodę korzystania z narzędzia. Dobra, dość tłumaczenia się, walczmy z następną funkcją.

funkcja WTEKST
Kolejną komendą, jaka zostanie omówiona na łamach tej lekcji będzie polecenie

WTEKST pozwalające na tworzenie paragrafów tekstowych. Polecenie to moŜna
wywołać na kilka sposobów, np. poprzez wciśnięcie ikonki. lub wpisanie polecenia WTEKST bezpośrednio w linii komend. W tym przypadku pozostawiam pełną dowolność -- osobiście korzystam z ikonki, więc po jej wciśnięciu AutoCAD prosi o podanie obszaru, w którym będzie się znajdował nasz tekst. Po rozciągnięciu odpowiedniej ramki.

2

Rys. 2 program automatycznie uruchamia Edytor tekstu wielowierszowego słuŜący do wpisania odpowiedniego tekstu zapełniającego zaznaczony obszar.

Rys. 3

edytor napisów
Jak widać, edytor jest podobny praktycznie do kaŜdej aplikacji Windowsowej, więc jego obsługa nie powinna nastręczać większych trudności. Dla pełnej jasności opiszę funkcje zawarte w narzędziu edytora, poniewaŜ wbrew pozorom będziemy z niego bardzo często korzystali podczas pracy projektowej. Tak więc -- do pracy. Edytor tekstu wielowierszowego pozwala na praktycznie nieograniczone interwencje w pisany tekst. Kolejne moŜliwości edycyjne są zgrupowane w postaci zakładek -- zacznę od przybliŜenia pierwszej zakładki Znak. Zakładka ta pozwala na zmianę wyglądu wprowadzanych tekstów -- za jej pomocą moŜemy zmienić czcionkę.

Rys. 4 MoŜemy zmienić równieŜ rozmiar czcionki.

3

Rys. 5 Oczywiście, zakładka ta pozwala równieŜ na wprowadzenie podkreśleń, pogrubień i pochyleń edytowanego tekstu.

Rys. 6 Edytor pozwala na zmianę koloru tekstów oraz na dodawanie do nich znaków specjalnych -- symboli.

Rys. 7 Kolejna zakładka -- Cechy -- pozwala na określenie parametrów edytowanego paragrafu.

Rys. 8 Za jej pomocą jesteśmy w stanie zmienić styl napisu, sposób wyrównania go, szerokość paragrafu oraz kąt obrotu.

4

Rys. 9 Kolejna zakładka -- Odstępy linii -- pozwala na określenie odstępu pomiędzy wierszami paragrafu.

Rys. 10 Ostatnia zakładka Edytora tekstu wielowierszowego pozwala na wyszukanie ciągu znaków i zastąpienie go innym.

Rys. 11

wczytywanie pliku tekstowego przygotowanego poza programem AutoCAD
Ufff, przebrnęliśmy etap opisu okna dialogowego edytora, pora więc na odrobinę zabawy. Wczytamy sobie do AutoCAD-a tekst przygotowany w programie zewnętrznym. Otwieramy Notatnik i wpisujemy interesujący nas tekst.

5

Rys. 12 Teraz klikamy znaną nam juŜ ikonkę i wskazujemy obszar paragrafu. Po tych zabiegach otwiera się okno Edytora tekstu

wielowierszowego -- klikamy przycisk Import tekstu ... W pokazanym okienku wybieramy
interesujący nas plik tekstowy i klikamy OK.

Rys. 13 Importowany tekst automatycznie pojawia się w edytorze.

Rys. 14 Na tym kończę dzisiejszą lekcję i zapraszam do czytania kolejnych lekcji dla "średniaków".

Lekcja 2 -- Komplikujemy pisanie
Poprzednia lekcja dotyczyła napisów w AutoCAD-zie -- omówiłem w niej podstawy wstawiania napisów do rysunku. Dzisiejsza lekcja będzie o bardziej skomplikowanych

6

aspektach wstawiania napisów do rysunku.

zapisywanie ułamków
Rozpoczniemy sobie od wstawienia ułamków do tworzonego rysunku. Jak zapewne się domyślasz, Drogi Czytelniku, skorzystamy z Edytora tekstu wielowierszowego w celu przygotowania ułamków. Wstawianie ułamków jest uwarunkowane zastosowaniem odpowiedniego znaku oznaczającego dany typ ułamka. PoniŜej przedstawię oznaczenia stosowane w AutoCAD-zie odnośnie wprowadzanych ułamków.

Rys. 1 A w jaki sposób uzyskać tak pięknie wyglądające ułamki? -- ano, w taki: wpisujemy w

Edytorze tekstu wielowierszowego przykładowo następującą frazę:
następnie zaznaczamy cały wpisany tekst i naciskamy W rezultacie tych działań dostajemy zapis ułamkowy

AutoCAD pozwala na autokonwersję wpisywanych liczb na ułamki. Jeśli pierwszy raz wpisujemy ciąg liczb oddzielonych znakiem /, ^ lub #, AutoCAD zadaje uŜytkownikowi pytanie odnośnie wprowadzania automatycznej zamiany liczb na ułamek -- robi to w formie okna dialogowego. Proponuję w oknie tym przeprowadzić poniŜsze ustawienia.

Rys. 2 OK, teraz wiemy jak wstawiać ułamki, ale pozostaje pytanie: jak je edytować, kiedy są juŜ wpisane? Nic prostszego -- klikamy tekst zawierającym ułamek, pojawia się automatycznie okno Edytora tekstu wielowierszowego, następnie klikamy prawym klawiszem myszy edytowany ułamek i wybieramy opcję Cechy. Teraz w oknie

7

dialogowym moŜemy dowolnie modyfikować ułamek.

Rys. 3

pisanie tekstów łukowych
Kolejnym elementem, jaki omówię w tym opracowaniu, będzie moŜliwość tworzenia napisów na łuku. Pragnę jednocześnie rozczarować właścicieli AutoCAD-a 2000i -- pakiet Express, za pomocą którego narysujemy tekst na łuku nie jest dostarczany do tej wersji AutoCAD-a i trzeba go doinstalowywać ręcznie. Narysujmy łuk o dowolnych parametrach. Następnie wybierzmy z menu Express -> Text -> Arc Aligned Text. Po uruchomieniu tej opcji naszym oczom ukaŜe się okno dialogowe pokazane poniŜej.

Rys. 4 W oknie tym wpisujemy odpowiedni tekst, dokonujemy jego przygotowania i klikamy

OK. Efekt naszego działania jest przedstawiony poniŜej.

8

Rys. 5

modyfikacje napisów z zastosowaniem funkcji ODTEKST
W związku z częstą koniecznością edytowania wprowadzonego tekstu za pomocą róŜnych narzędzi proponuję edycję napisów z zastosowaniem polecenia ODTEKST. Jest to narzędzie pozwalające na edycję praktycznie kaŜdego tekstu niezaleŜnie, czy został wprowadzony jako pojedyncza linia tekstu, czy jako paragraf. Po wpisaniu polecenia w linii komend program prosi o wskazanie tekstu, który ma być edytowany. Jeśli wskazany tekst został wprowadzony jako pojedyncza linia, pojawi się następujące okno,

Rys. 6 w którym moŜna dokonać edycji tekstu. Jeśli zaś tekst został wprowadzony jako paragraf, zostanie otwarte okno Edytora tekstu wielowierszowego.

dopasowanie szerokości napisu
JakŜe często zdarza się, Ŝe musimy dopasować tekst do istniejącego juŜ rysunku, np. tabliczki rysunkowej. Mamy na wejściu element, do którego chcemy dopasować tekst i tekst, który nijak nie pasuje.

Rys. 7 Co w takim przypadku zrobić? Ano skorzystać ze zbawiennych narzędzi Ekspress. Mając przygotowane elementy i tekst, klikamy kolejno narzędzia Express -> Text -> Tekst Fit i postępujemy zgodnie z poleceniami pojawiającymi się w pasku komend:
1. 2. Zaznaczmy tekst, który ma zostać dopasowany do odpowiedniego elementu. W odpowiedzi na polecenie

Specify end point or [Start Point]: wciskamy literę s, aby

9

3. 4.

zaznaczyć, Ŝe chodzi o wskazanie punktu początkowego. Wskazujemy nowy punkt startowy wewnątrz obszaru, w który chcemy wpasować element tekstowy. Wskazujemy punkt końcowy wewnątrz tego obszaru. Gotowe.

Rys. 8

zasłanianie obiektu napisem
Kolejnym narzędziem z pakietu Ekspres, które omówię, jest narzędzie pozwalające na zasłonięcie obiektu np. kreskowanego tekstem. Jest to uŜyteczne np. podczas opisywania pokoi. Przygotowujemy sobie napis, wybieramy polecenie Express -> Text -> Text Mask, następnie wskazujemy przygotowany tekst i moŜemy spokojnie przesłonić nim zakreskowany obszar.

Rys. 9 Jeszcze raz pragnę przypomnieć, Ŝe pakiet Express jest właściwie demonstracją moŜliwości VBA w AutoCAD-zie i nie występuje w AutoCAD-zie 2000i. MoŜna go legalnie doinstalować do AutoCAD-a 2000i kopiując odpowiednie foldery w odpowiednie miejsca.

sprawdzanie pisowni
Ostatnim elementem, jaki omówię podczas tej lekcji, będzie sprawdzanie pisowni w AutoCAD-zie 2000. Jak kaŜdy z nas niejednokrotnie się przekonał, człowiek jest istota omylną i robi błędy ortograficzne. Z tego powodu firma Autodesk wyposaŜyła swoje oprogramowanie w pakiet sprawdzający pisownię -- niestety program jest wyposaŜony jedynie w słownik ortograficzny języka angielskiego. Nic jednak straconego, poniewaŜ uŜytkownik sam moŜe stworzyć interesujący go słownik z odpowiednią ilością uŜywanych słów. Aby uruchomić sprawdzanie pisowni, klikamy kolejno Narzędzia -> Pisownia. Program prosi o wybranie odpowiednich elementów do sprawdzenia i w razie konieczności podaje uŜytkownikowi alternatywy.

10

Rys. 10

Lekcja 3 -- Dostosowywanie wyglądu programu do własnych potrzeb
Dwie poprzednie lekcje opisywały w miarę dokładnie najczęściej uŜywane narzędzia słuŜące do edycji tekstu -- teraz praktycznie znamy juŜ wszystkie narzędzia edycyjne oraz wszystkie narzędzia rysunkowe wraz z tymi, które słuŜą do edycji tekstu. Wiemy, z jakich narzędzi korzystamy najczęściej, więc dobrze byłoby je mieć stale na ekranie w postaci jednego paska narzędziowego lub pokazywać je i zwijać w zaleŜności od potrzeb. Podczas tej lekcji pokaŜę jak wyciągać i chować paski narzędziowe, jak tworzyć własne paski i ikony oraz jak pójść jeszcze o krok dalej i pracować z wykorzystaniem danych zawartych w pliku acad.pgp.

wyciąganie pasków narzędzi
Zacznijmy więc od pokazania, w jaki sposób wyciągamy poszczególne standardowe paski narzędzi dostarczane wraz z AutoCAD-em. Aby nie przedłuŜać, klikamy kolejno

Widok -> Paski narzędzi... i AutoCAD raczy nas okienkiem dialogowym przedstawionym
poniŜej.

11

Rys. 1 W okienku tym są zebrane, jak juŜ mówiłem, wszystkie standardowe paski narzędzi. Aby uruchomić dowolny z nich, wystarczy kliknąć kwadracik umieszczony obok nazwy w taki sposób, aby pojawił się krzyŜyk. Pola pasków narzędzi nie uruchomionych w danej chwili pozostają puste.

Rys. 2 Jak widać, wyciąganie pasków jest bardzo łatwe. Ich usuwanie równieŜ, poniewaŜ gasimy pasek poprzez naciśnięcie lub poprzez usunięcie zaznaczenia w omawianym wcześniej oknie dialogowym.

tworzenie własnych pasków narzędzi
No tak, ale standardowe paski narzędzi zawierają wiele opcji, z których nigdy nie korzystamy. Warto więc utworzyć własny pasek narzędzi, który będzie zawierał wyłącznie uŜyteczne narzędzia. Aby tego dokonać, otwieramy znane juŜ okno zatytułowane Paski narzędzi. Klikamy przycisk Nowy i AutoCAD otwiera okienko dialogowe pozwalające na zatytułowanie nowego paska.

12

Rys. 3 Nasz pasek nazywamy w taki sposób, by odróŜniał się od standardowych pasków. Mój został nazwany imieniem Krystian. Po potwierdzeniu nazwy paska AutoCAD automatycznie uruchamia namiastkę paska narzędziowego.

Rys. 4 Teraz mamy pole do popisu, nie jesteśmy właściwie niczym skrępowani. MoŜemy dodawać do naszego paska praktycznie wszystkie ikonki, jakimi dysponuje AutoCAD oraz tworzyć swoje własne, do których podepniemy odpowiednie polecenia. Wstawianie ikonek do paska jest proste: klikamy klawisz Dostosuj w okienku Paski narzędzi i naszym oczom ukazuje się okno dialogowe zawierające wszystkie praktycznie ikony. Są one pogrupowane na istniejące paski narzędzi, co jeszcze bardziej ułatwia znalezienie właściwego narzędzia, które następnie przeniesiemy do naszego paska.

Rys. 5 Przenoszenie poszczególnych ikon do naszego paska jest proste -- łapiemy ikonkę i przenosimy ją do nowego paska. Dokowanie ikonki potwierdza pokazany poniŜej znak.

Rys. 6 Usuwanie ikon z paska przeprowadzamy dokładnie w przeciwnym kierunku, z tą róŜnicą, Ŝe usuwając ikonki moŜemy przenosić je na obszar roboczy. Teraz zajmiemy się tworzeniem własnego przycisku. Mając otwarte okienko Paski

narzędzi i uruchomiony nasz pasek narzędzi klikamy przycisk Dostosuj i w okienku Adaptacja pasków narzędzi znajdujemy pozycję Użytkownika w liście rozwijanej Kategorie.

13

Rys. 7 Następnie przenosimy pusty klawisz na nasz pasek.

Rys. 8 W kolejnym kroku klikamy nasz nowy pusty klawisz prawym przyciskiem myszy. Otwiera się okienko dialogowe pozwalające nadać nazwę nowemu przyciskowi, uruchomić odpowiednie narzędzie oraz edytor graficzny, który zastosujemy do rysowania po przycisku.

Rys. 9 Zatem, nie marnując czasu, nazwijmy nasz przycisk w sposób odpowiedni do uŜywanej funkcji. Proponuję, aby funkcją dodaną do przycisku było polecenie TEKST. Polecenie

TEKST wpiszemy w okno dialogowe Makro.

14

Rys. 10 Teraz musimy jedynie narysować ładny obrazek na klawiszu -- w tym celu wciskamy klawisz Edycja i AutoCAD automatycznie otworzy przed nami Edytor przycisku.

Rys. 11 Z jego pomocą narysujemy sobie ikonkę. Rys. 12 Po jej naciśnięcu będziemy mogli bez przeszkód korzystać z polecenia TEKST.

edycja pliku acad.pgp
Ostatnim z tematów, jaki poruszę na łamach tej lekcji będzie edycja pliku acad.pgp i korzystanie z niego. Plik ten jest często uŜywany przez bardzo zaawansowanych uŜytkowników. Stosowanie pliku pozwala na całkowite usunięcie pasków narzędziowych w celu jeszcze lepszego wykorzystania ekranu monitora jako powierzchni rysunkowej. Plik ten zawiera definicje zewnętrznych poleceń AutoCAD-a. Jest on zwykłym plikiem tekstowym i moŜna go dowolnie modyfikować dodając własne skróty do istniejących poleceń AutoCAD-a. Na tym zakończę dzisiejszą lekcję. Dostosujcie AutoCAD-a do własnych potrzeb i przygotujcie się na następny raz -- będzie mowa o cechach.

15

Lekcja 4 -- Cechy
Wiemy juŜ, Ŝe nie taki AutoCAD straszny, jak go malują. Potrafimy dokonać wielu sztuczek z tekstami, wiemy równieŜ, jak dostosować program do własnych potrzeb. Dzisiaj kolej na omówienie polecenia Cechy. Ktoś moŜe zapytać, dlaczego temu poleceniu chcę poświęcić całą lekcję? Z prostego powodu -- nieraz uratowało mnie ono z opresji. Jak wiemy, błędy zdarzają się kaŜdemu, a polecenie to pozwala na poprawianie wyników działania wielu opcji, praktycznie bez zmieniania czegokolwiek w samym procesie kreślenia. Okienko MenedŜera cech moŜna otworzyć na kilka sposobów -- ja wybiorę najprostszy, czyli skorzystam z ikony:

Po jej kliknięciu zostanie otwarte okno Cechy.

Rys. 1 Jak widać, okno zostało przygotowane z myślą o wygodzie uŜytkownika. Zgrupowane w nim cechy obiektów zostały podzielone na odpowiednie kategorie. Jeśli jednak uŜytkownik woli, moŜna je pogrupować w porządku alfabetycznym. SłuŜą do tego poręczne zakładki:

16

Rys. 2 Postaram się przybliŜyć zastosowania tego okna -- nie warto rozwodzić się nad poszczególnymi cechami, poniewaŜ są one zmienne -- zaleŜą od interesującego nas obiektu. Najpierw zastanówmy się nad linią -- powiedzmy, Ŝe rysujemy duŜy projekt i w pewnym momencie dociera do nas, iŜ jakaś linia nie leŜy na tej warstwie, na której powinna. Co teraz? Pierwsza myśl: muszę przerysować całość. Po co jednak wpadać w panikę, skoro mamy okno Cechy? Klikamy pokazany powyŜej przycisk i program otwiera okno MenedŜera cech. W oknie tym klikamy ikonę Wybierz obiekty:

i wskazujemy obiekty, których cechy mają zostać zmienione. Najczęściej zmienianą cechą będzie warstwa, na której właśnie jest umieszczony dany element. Zatem po zaznaczeniu linii do zamiany, znajdujemy w oknie Cechy cechę Warstwa i nadajemy jej nową, interesującą nas wartość.

Rys. 3

17

Jak widać na powyŜszym rysunku, istnieje wiele moŜliwości zmiany cech linii. Mimo to ja najczęściej uŜywam tego właśnie okna do zmiany warstwy, na której linia jest aktualnie przechowywana. Znacznie więcej moŜliwości zmiany cech daje nam edycja tekstu. Oprócz umieszczenia tekstu na niewłaściwej warstwie, często występują błędy zwane literówkami i wtedy, moim zdaniem, najlepszym narzędziem edycji tekstu w celu jego poprawy jest zastosowanie MenedŜera cech. Daje on moŜliwość edycji tekstu, zmiany jego wymiarów oraz stylu, w jakim dany tekst został napisany. Postarajmy się teraz wykonać ćwiczenie polegające na jednoczesnej zmianie kilku parametrów wprowadzonego tekstu. Zaczynamy od wprowadzenia tekstu z celowym błędem -- ja dodam na końcu wiersza znaki ":)".

Rys. 4 Jakie więc zmiany chcemy wprowadzić w napisie? Zmniejszymy jego wysokość, przeniesiemy go na inną warstwę, zatytułowaną Tekst, oraz usuniemy uśmieszek. Do pracy! Zmian będziemy dokonywać po kolei, a cała operacja zajmie najwyŜej minutę. Zacznijmy od uruchomienia MenedŜera cech. Następnie wybierzmy napis -- okienko

Cechy automatycznie zmieni swój wygląd, dostosowując spis cech do obiektu typu tekst.

18

Rys. 5 W otwartym oknie zmienimy kolejno cechy, o których wspominaliśmy, tzn.:
1. warstwę, na której leŜy tekst

Rys. 6
2. treść napisu

19

Rys. 7
3. wielkość samego napisu

Rys. 8 Tak powinien wyglądać gotowy napis:

Rys. 9 Nie trzeba juŜ chyba przekonywać nikogo, Ŝe słuszną decyzją było poświęcenie całej lekcji temu jednemu poleceniu. Ale warto omówić jeszcze jedną zaletę tego narzędzia. OtóŜ MenedŜer cech posiada pewne bardzo uŜyteczne narzędzie, a mianowicie Szybki

wybór. Co to takiego? Wyobraźcie sobie bardzo skomplikowany projekt z całym
mnóstwem warstw i umieszczonych na nich obiektów. Szef wymyślił sobie zmianę dowolnej cechy wszystkich tekstów na rysunku. I co? Nie wystarczy przecieŜ usiąść i płakać. W takiej sytuacji naleŜy skorzystać właśnie z narzędzia Szybki wybór, znajdującego się w oknie MenedŜera cech. Aby uruchomić to narzędzie, naleŜy kliknąć ikonę. co spowoduje otwarcie widocznego poniŜej okna dialogowego.

20

Rys. 10 W oknie tym moŜna szybko wybrać np. wszystkie teksty o wysokości równej 5 czy teŜ większej od 10. UmoŜliwia ono szybkie wybranie np. linii leŜących na warstwie 0, czy teŜ okręgów o promieniu mniejszym od 2. Jak widać, narzędzie to jest bardzo przydatne i pozwala na nieograniczony wybór spośród wielu linii i napisów. Na tym zakończę dzisiejszą lekcję. Nadal zachęcam do eksperymentów z AutoCAD-em -naprawdę warto. Praca z tym programem jest fascynująca, a osiągane wyniki niejednokrotnie Cię zaskoczą (Twoich przełoŜonych równieŜ). śyczę powodzenia.

Lekcja 5 -- Kreskowanie, wypełnianie obszarów, styl kreskowania
Poprzednia lekcja w całości została poświęcona zagadnieniu cech. Na dzisiejszej omówimy wyłącznie temat kreskowania. Kreskowanie pomaga w zapełnieniu wybranego obszaru ustalonym wzorem i z tego powodu jest uŜywane do oznaczania płaszczyzn symbolizujących np. przekroje. W AutoCAD-zie moŜliwy jest wybór odpowiedniego rodzaju kreskowania. Aby nie przedłuŜać teoretycznych rozwaŜań, zabierzmy się do pracy i zacznijmy kreskowanie. Jak zwykle, proponuję zacząć od narysowania małego modelu, na którym będziemy trenować sposoby kreskowania.

21

Rys. 1 Na powyŜszym rysunku widoczny jest kształt, który będziemy kreskować w zaleŜności od zastosowanej opcji. Aby nie przedłuŜać, kliknijmy ikonę Kreskuj.

Po wykonaniu tej czynności AutoCAD automatycznie otwiera okno dialogowe

Kreskowanie do granic.

22

Rys. 2 KaŜde kreskowanie zaleŜy od granic obszaru, jaki ma zostać nim wypełniony -- zmiana tych granic powoduje automatyczne dopasowanie wymiarowania do nowego zakresu -tak przynajmniej jest w teorii. Wróćmy jednak do praktyki -- mamy otwarte okno

Kreskowanie do granic. Teraz pozostaje nam dowiedzieć się, w jaki sposób wykorzystać
jego parametry. Pamiętajmy o utworzeniu oddzielnej warstwy na kreskowanie. Znacznie ułatwi nam to pracę, jeśli np. zechcemy usunąć z rysunku kreskowanie w celu obejrzenia jakiegoś szczegółu. Na poniŜszym rysunku widoczne jest okno dialogowe Kreskowanie do granic. Zawiera ono dwie zakładki. Pierwsza -- o nazwie Szybki -- pozwala na bardzo szybkie określenie parametrów, np. wzoru kreskowania, jego skali i kąta pochylenia wypełnienia. W naszej pracy najczęściej będziemy korzystać właśnie z tej opcji.

23

Rys. 3 Druga zakładka -- Zaawansowany -- pozwala na określenie rodzaju i stylu kreskowania.

Rys. 4 Jak widać, zakładka ta umoŜliwia określenie stylu wykrywania tzw. wysp, czyli obszarów, które mają zostać zakreskowane (lub nie).
1. 2. 3.

Styl Normalny umoŜliwia kreskowanie wnętrza obszaru wyznaczonego przez obwiednię. Styl Skrajny umoŜliwia kreskowanie tylko obszaru ograniczonego obwiednią zewnętrzną i
pierwszą napotkaną obwiednią wewnętrzną.

Styl Całkowity umoŜliwia kreskowanie całego obszaru, niezaleŜnie od obwiedni
wewnętrznych.

24

Warto przetestować te opcje, poniewaŜ mogą one przyspieszyć prace projektowe -proponuję włączyć Styl Normalny i przejść do zakładki szybkiego kreskowania. Spójrzmy jeszcze na przyciski znajdujące się po prawej stronie okna. Właściwie będziemy korzystać jedynie z dwu pierwszych, więc jedynie z nimi zapoznamy się bliŜej. Jeden z nich to Wskaż punkty.

UmoŜliwia on wskazanie punktów wewnątrz obszarów, które chcemy zakreskować. Proponuję wybrać dowolny styl kreskowania, następnie kliknąć omawianą ikonę, po czym kliknąć wewnątrz jednego z narysowanych okręgów. Po wykonaniu tych czynności okrąg zmieni swój wygląd -- będzie zaznaczony.

Rys. 5 Teraz moŜemy potwierdzić wybór wciskając Enter. Program powraca do okna

Kreskowanie do granic. Powrót ten umoŜliwia nam sprawdzenie trafności wyboru -dokonujemy tego za pomocą przycisku Podgląd. Jeśli wybór nam odpowiada, klikamy

OK. i po kłopocie.

Rys. 6 Jeśli jednak wybór był błędny, klikamy Anuluj i moŜemy operację przećwiczyć jeszcze raz -- oczywiście, moŜna usuwać nietrafne wybory nie zamykając okienka Kreskowanie

do granic, ale jest to bardzo nieergonomiczne i trzeba zbyt wiele czasu poświęcić na
"klikotechnikę". Druga ikona -- Wybierz obiekty:

umoŜliwia wybór konkretnego obiektu zamkniętego (będącego np. okręgiem czy polilinią) do zakreskowania. Aby wypróbować jej działanie, proponuję kliknąć omawianą ikonę, a następnie wskazać krawędź drugiego okręgu. Oczywiście, okrąg początkowo zmieni się w zaznaczony, a po potwierdzeniu wyboru uzyskamy zakreskowany obszar. Jak to zwykle bywa -- kaŜdy kij ma dwa końce -- nie zawsze kreskowanie jest tak proste. Jak wspomniano na wstępie, kreskowanie jest wykonywane w odniesieniu do zamkniętego obszaru. Co jednak zrobić, jeśli chcemy osiągnąć poniŜszy efekt?

25

Rys. 7 Nic prostszego -- kreskujemy zamknięty obszar, a następnie wycinamy zbędną linię. Kolejna operacja, z jaką się zapoznamy, to wypełnianie obszarów jednolitym wypełnieniem -- moŜna tego dokonać stosując metodę kreskowania. Postaramy się dorobić do naszego szkicowego rysunku dwie spoiny pachwinowe.

Rys. 8 Jak tego dokonać? Rysujemy obszar zamknięty.

Rys. 9

26

Następnie klikamy ikonę kreskowania -- spowoduje to otwarcie okna Kreskowanie do

granic. W oknie tym, na zakładce Szybki, klikamy przycisk wielokropka obok menu
rozwijanego Wzór.

Rys. 10 AutoCAD automatycznie uruchomi okno dialogowe zatytułowane Paleta wzorów

kreskowania, zawierające graficzne przedstawienie wszystkich dostępnych wzorów
kreskowania.

Rys. 11 W oknie tym klikamy zakładkę Inny standardowy, co pozwoli uzyskać dostęp do wypełnienia o nazwie SOLID.

27

Rys. 12 Zaznaczamy ten rodzaj wypełnienia i wskazujemy punkty wewnątrz narysowanych obszarów. To wszystko -- jak widać, kreskowanie jest prostsze, niŜ początkowo myśleliśmy. Na tym zakończymy dzisiejszą lekcję. Jak zwykle, zachęcam do eksperymentowania -ten program naprawdę trudno "popsuć". Następna lekcja z tego cyklu będzie traktowała o stylu wymiarowania. Postaram się dokładnie omówić wszystkie związane z nim opcje.

Lekcja 6 -- Styl wymiarowania
W poprzedniej lekcji została poruszona tematyka kreskowania. Dzisiaj postaram się w miarę dokładnie omówić styl wymiarowania. Dowiesz się, Czytelniku, w jaki sposób przekonfigurować styl wymiarowania, aby w pełni odpowiadał Twoim wymaganiom. Jak zapewne zauwaŜyłeś, nie zawsze styl wymiarowania odpowiada normom wprowadzonym przez firmę. Aby uruchomić okno Menedżer stylów wymiarowania, naleŜy kliknąć kolejno Wymiary ->

Styl..., co spowoduje otwarcie przedstawionego poniŜej okna dialogowego.

28

Rys. 1 Jak widać, AutoCAD ma standardowo zdefiniowany jeden styl wymiarowy, o nazwie ISO25. Styl ten moŜna traktować jako swego rodzaju szablon i na jego podstawie stworzyć własny -- dostosowany do potrzeb. Aby się o tym przekonać, kliknijmy przycisk Nowy... w oknie MenedŜera stylów wymiarowania. W efekcie pojawi się widoczne poniŜej okno dialogowe.

Rys. 2 Jak widać, moŜemy nadać naszemu nowemu stylowi dowolną nazwę -- Nowy styl

wymiarowania. W oknie tym mamy równieŜ moŜliwość wyboru stylu bazowego -Rozpocznij z:. Opcja ta jest niesłychanie wygodna, poniewaŜ nie musimy zmieniać
parametrów nieuŜywanych w naszym stylu wymiarowania -- ich wartości zostaną przejęte ze stylu bazowego. MoŜna równieŜ ograniczyć się do określenia jedynie tych opcji stylu wymiarowego, które chcemy zmienić.

29

Rys. 3 Nadajmy więc nazwę nowemu stylowi wymiarowemu, np. "KK-ISO-25", i kliknijmy przycisk Kontynuuj. Pojawi się widoczne poniŜej okno dialogowe.

Rys. 4 Jak widać, wszystkie parametry stylu wymiarowego są pogrupowane za pomocą odpowiednich zakładek. Definiowanie naszego stylu rozpoczniemy od zdefiniowania linii i strzałek, następnie dokonamy zmian w kolejnych zakładkach. Zakładka Linie i strzałki jest podzielona na pięć zasadniczych elementów:
1. Linie wymiarowe Ten element okna dialogowego umoŜliwia określenie wszystkich parametrów dotyczących wyglądu linii wymiarowej, np. koloru, szerokości linii itd.

30

Rys. 5
2. Graficzna reprezentacja stylu Ten element okna dialogowego umoŜliwia określenie przydatności zmienianego parametru.

Rys. 6
3. Linie pomocnicze Ten element okna dialogowego umoŜliwia określenie wszystkich parametrów dotyczących wyglądu linii pomocniczej, np. koloru, szerokości linii itd.

Rys. 7
4. Groty strzałek Ten element okna dialogowego umoŜliwia określenie parametrów związanych z graficzną reprezentacją zakończenia linii wymiarowych. Zakończenia, umownie nazwane grotami, mogą przybierać róŜne kształty.

31

Rys. 8
5. Znaczniki środków okręgów Ten element okna dialogowego umoŜliwia określenie wyglądu znacznika środka okręgu.

Rys. 9 Jak widać, zakładka ta jest bardzo waŜna, poniewaŜ za jej pomocą moŜemy ustawić parametry stylu wymiarowego, np. kolor linii wymiarowych czy pomocniczych, niezaleŜnie od kolorów zdefiniowanych w warstwie wymiarowej. Spróbujmy dokonać dowolnych zmian, np. w wyglądzie grotów strzałek wymiarowych czy właśnie kolorów linii pomocniczych. Kolejna zakładka, Tekst, umoŜliwia określenie parametrów dotyczących napisów generowanych wraz z liniami wymiarowymi. Jest to, moŜna powiedzieć, druga pod względem waŜności zakładka związana ze stylem wymiarowania. Dlatego omówimy ją w podobny sposób jak poprzednią.
1. Wygląd tekstu Ten element okna dialogowego pozwala na określenie wyglądu tekstów wymiarowych. MoŜemy tu skorzystać z określonego stylu tekstu (zostanie omówiony w następnej lekcji). Istnieje równieŜ moŜliwość zmiany koloru tekstu wymiarowego oraz jego wysokości.

Rys. 10
2. Graficzna reprezentacja stylu Ten element okna dialogowego umoŜliwia wizualne określenie przydatności zmienianego parametru.

Rys. 11
3. PołoŜenie tekstu Ten element okna dialogowego umoŜliwia dokładne określenie miejsca ułoŜenia tekstu wymiarowego na linii wymiarowej.

32

Rys. 12
4. PołoŜenie tekstu Ten element okna dialogowego umoŜliwia dopasowanie tekstu do linii wymiarowej.

Rys. 13 Pozostałe zakładki są raczej rzadko uŜywane, ale warto wiedzieć, do czego słuŜą -- ta wiedza moŜe okazać się przydatna. Kontynuujmy więc rozwaŜania o stylu wymiarowania. Zakładka Dopasowanie pozwala na zmianę parametrów związanych z odpowiednim ustawieniem tekstu wymiarowego w przypadku, gdy brakuje miejsca na wstawienie standardowego tekstu.

33

Rys. 14 Jak widać, zakładka ta równieŜ jest podzielona na pięć elementów, które pozwalają określić odpowiednie parametry dopasowania.
1. Opcje dopasowania Ten element okna dialogowego umoŜliwia ustalenie pierwszeństwa w odniesieniu do przesunięcia tekstu i strzałek, gdy nie ma wystarczająco duŜo miejsca, aby umieścić te obiekty między liniami pomocniczymi.

Rys. 15
2. PołoŜenie tekstu Ten element okna dialogowego umoŜliwia ustalenie zasad umieszczania tekstu wymiarowego w razie konieczności ustawiania go poza liniami pomocniczymi.

34

Rys. 16
3. Skala elementów wymiaru Ten element okna dialogowego umoŜliwia ustalenie współczynnika skali dla wszystkich ustawień stylu wymiarowania.

Rys. 17
4. Ustawienia szczegółowe Ten element okna dialogowego umoŜliwia ustalenie szczegółów dopasowania tekstu -ręcznie przez uŜytkownika lub automatycznie przez program.

Rys. 18 Kolejna zakładka, Jednostki podstawowe, jest związana z określeniem formatu jednostek wymiarowania. Zakładka ta słuŜy w całości do ustalenia takich parametrów jak dokładność wymiarów (liczba miejsc po przecinku) czy wygląd separatora dziesiętnego.

Rys. 18 Nastepna zakładka, Jednostki dodatkowe, słuŜy do określenia, czy konieczne jest wyświetlanie jednostek w dodatkowym systemie wymiarowania. Opcja ta pozwala na jednoczesne wyświetlenie odpowiednika wymiarów angielskich dla wymiaru metrycznego.

35

Rys. 19 Ostatnia zakładka, Tolerancje, pozwala na ustalenie formatu dla tolerancji wymiarowych. UŜytkownik moŜe dodać tolerancje w taki sam sposób jak tekst wymiarowy, uŜywając tej zakładki w celu nadania im odpowiedniego formatu.

Rys. 20 Szczegółowe omawianie ostatnich trzech zakładek mija się z celem, poniewaŜ dostępne na nich parametry są łatwe do zastosowania. Zachęcam do eksperymentowania ze stylami wymiarowania. Dzisiejsza lekcja na pewno rozwiała część wątpliwości dotyczących "czarodziejskich" opcji stylu wymiarowania. Sądzę, Ŝe zmiana stylu będzie teraz tak prosta jak wstawienie pojedynczego wymiaru.

Lekcja 7 -- Style -- kolejny krok
Poprzednia lekcja w całości została poświęcona generowaniu stylu wymiarowania uŜywanego w danym rysunku. Na dzisiejszej będą omówione kolejne style. Tym razem postaram się przybliŜyć styl tekstu, styl multilinii i styl punktu. Umiejętność operowania

36

stylami poszczególnych narzędzi będzie bardzo przydatna podczas tworzenia naszego własnego szablonu rysunkowego, a zatem warto poświęcić chwilkę na zaznajomienie się z tym tematem.

styl tekstu
Zacznę od stylu tekstu. Aby wygenerować nowy styl tekstu bądź dokonać zmian w aktualnym stylu, kaŜdorazowo musimy otworzyć okno dialogowe zatytułowane Styl tekstu. Aby okno zostało otwarte, musimy przeprowadzić następującą akcję: Format ->

Styl tekstu.... Pojawi się przedstawione poniŜej okno dialogowe.

Rys. 1 Jak widać, okno to jest podzielone na cztery części i kaŜda z nich spełnia określone funkcje. PoniŜej przedstawiam opis poszczególnych części.
1. Nazwa stylu Ta część okna umoŜliwia dodawanie stylu tekstu, zmianę jego nazwy oraz usuwanie zbędnych stylów tekstu.

Rys. 2
2. Czcionka Ta część okna umoŜliwia modyfikowanie czcionki uŜywanej w danym stylu tekstu.

Rys. 3
3. Efekty

37

Ta część okna umoŜliwia dodawanie efektów specjalnych do powstających tekstów, np. pisanie tekstu do góry nogami.

Rys. 4
4. Podgląd Ta część okna umoŜliwia podgląd wprowadzanego tekstu. Na bieŜąco moŜna kontrolować zmiany zachodzące podczas generowania stylu.

Rys. 5 Wiemy juŜ, co oznaczają poszczególne fragmenty okna dialogowego, czas więc stworzyć nowy styl tekstu. W tym celu naciskamy przycisk Nowy:

Rys. 6 i w nowo otwartym oknie dialogowym podajemy nazwę stylu, np. Krystian-txt.

Rys. 7 Od razu moŜna dokonać edycji naszego stylu tekstu -- proponuję zatem zmienić domyślną czcionkę stylu na Arial CE, a jej wielkość na 10. Po potwierdzeniu wyboru przyciskiem Zastosuj moŜemy zamknąć okno dialogowe -- styl został utworzony. Od tej chwili, jeśli wybierzemy nasz styl tekstu, nie będziemy musieli zmieniać domyślnych ustawień czcionki.

styl multilinii
Kolejnym stylem, jaki omówię, będzie styl multilinii. Aby zmienić ustawienia standardowego stylu multilinii lub stworzyć własny styl, musimy uruchomić okno zatytułowane Style multilinii (Format -> Styl multilinii...).

38

Rys. 8 Praca z tym oknem nie róŜni się zbytnio od tej, którą trzeba wykonać podczas tworzenia pozostałych stylów. Aby dodać nowy styl, wpisujemy jego nazwę w polu Nazwa i klikamy przycisk Dodaj. Styl ten zostanie automatycznie przyjęty jako domyślny i jako punkt wyjścia -- standardowy styl AutoCAD-a.

Rys. 9 Kiedy mamy juŜ utworzony nowy styl, nadszedł czas na dokonanie zmian w jego wyglądzie. SłuŜą do tego przyciski znajdujące się pod rysunkiem przedstawiającym aktualny wygląd multilinii. Po wciśnięciu przycisku Cechy elementu... generowane jest okno dialogowe, pozwalające na dodawanie linii do aktualnie tworzonego stylu (multilinia moŜe składać się np. z 4 linii), na zmianę koloru poszczególnych linii czy zmianę ich rodzaju, np. na linię przerywaną.

39

Rys. 10 Po wciśnięciu przycisku Cechy multilinii... generowane jest okno dialogowe, pozwalające na określenie parametrów związanych z wyglądem takich elementów multilinii jak np. zakończenia czy wypełnienie powstające pomiędzy liniami multilinii.

Rys. 11 Aby nie przeciągać omawiania stylu multilinii, proponuję wykonanie zadania domowego, polegającego na stworzeniu takiego stylu multilinii, aby odpowiadał rysunkowi pokazanemu poniŜej.

Rys. 12 Ćwiczenie tego typu zmobilizuje Cię, Czytelniku, do przejrzenia właściwie wszystkich opcji Stylu multilinii.

40

styl punktu
Kolejnym stylem, który pragnę omówić, będzie styl punktu. Jest to chyba najprostszy styl, jakim dysponuje AutoCAD. Do jego określenia słuŜy jedno okno dialogowe, które pozwala na określenie np. wyglądu stawianego punktu oraz jego rozmiaru w jednostkach bezwzględnych lub dopasowanych do rozmiaru ekranu.

Rys. 13 Aby wywołać powyŜsze okno dialogowe, klikamy kolejno Format -> Styl punktu.... Ktoś moŜe zapytać, do czego właściwie punktu moŜna uŜywać. Zastosowań tego narzędzia jest całkiem sporo, choćby oznaczenie punktów węzłowych czy punktów odniesienia. Teraz potrafimy tworzyć w zasadzie wszystkie interesujące nas style, potrafimy równieŜ dostosowywać je do naszych potrzeb. Cała ta wiedza będzie nam potrzebna do wykonania własnego szablonu rysunkowego. Szablon taki uwolni nas od konieczności kaŜdorazowego tworzenia stylów czy zakładania po raz kolejny warstw. Oznacza to, Ŝe następna lekcja jeszcze bardziej ułatwi naszą codzienną pracę.

Lekcja 8 -- Tworzenie własnego szablonu rysunkowego
Poprzednie lekcje pokazywały, jakie parametry moŜna ustawić przy pomocy edycji stylów. Przypomnijmy, Ŝe ustawialiśmy styl wymiarowania, styl tekstu itd. Dlaczego wspomniane lekcje były takie waŜne? OtóŜ, wiadomości zawarte w tych lekcjach będą teraz wykorzystywane przez nas do wykonania szablonu pliku projektowego. Taki szablon moŜna przygotować raz, stosując tak zwaną "burzę mózgów" w celu ustalenia jego wszystkich elementów. Następnie umieszczamy taki plik w ustalonym miejscu w sieci i kaŜdy pracownik biura projektowego ma do niego swobodny dostęp. Wszystkie lekcje, które do tej pory przestudiowaliśmy, miały na celu ograniczenie pracochłonności tworzenia projektu. Dzisiejsza lekcja będzie niejako zwieńczeniem poprzednich. Nie wydłuŜając wstępu w nieskończoność, proponuję zabrać się do konkretnej pracy. Najpierw ustalimy, co ma zawierać nasz szablon rysunkowy. Na pewno jedną z najwaŜniejszych rzeczy przy tworzeniu szablonu rysunkowego dla biura projektowego jest ustalenie kolorów warstw i wszystkich parametrów z nimi związanych. Zacznijmy więc od tego punktu. Otwieramy nowy rysunek i zakładamy sobie komplet uŜywanych warstw -- wraz z przypisaniem im odpowiednich parametrów związanych z kolorem oraz rodzajem linii. Mój szablon rysunkowy będzie zawierał jedynie kilka podstawowych warstw, lecz moŜna przygotować taką ich ilość, jaka będzie potrzebna w danym biurze. Zagadnienie zakładania warstw zostało omówione w lekcji 12. (kurs dla

41

początkujących), dlatego w tym miejscu pokaŜę tylko wynik załoŜenia przeze mnie warstw.

Rys. 1 Teraz, mając załoŜone warstwy, moŜemy przejść do ustalania stylu tekstu. Zastanówmy się, dlaczego zaczniemy dalszą pracę nad szablonem od tego właśnie stylu. Powód jest prosty -- moŜemy utworzyć określony styl tekstu (z odpowiednią czcionką), a następnie uŜyć owego stylu do wymiarowania. Proponuję wykonanie kilku stylów tekstu -- zaleŜnie od stosowanej czcionki, jej rozmiaru czy teŜ odpowiedniego formatowania. Warto zauwaŜyć, Ŝe takie podejście pozwoli na korzystanie z danego szablonu większej liczbie współpracowników. Dodajmy, Ŝe tworzenie stylu tekstu zostało opisane w lekcji 7. tego cyklu.

42

Rys. 2 Po wykonaniu stylów tekstu przyszedł czas na styl wymiarowania. Proponuję przygotowanie jednego stylu o nazwie odpowiedniej dla jego zawartości, przy czym będzie on obejmował większość zawiłości potrzebnych podczas wymiarowana danego rysunku. Jako Ŝe nie jesteśmy w stanie przewidzieć wszystkich wariantów, proponuję po prostu dorabianie odpowiednich stylów wymiarowania opartych na tym podstawowym, jaki sobie utworzymy. Tak więc klikamy Format->Styl wymiarowania... i do pracy. Warto zauwaŜyć, Ŝe zasady rządzące stylem wymiarowania zostały omówione w lekcji 6. tego kursu, dlatego w tym miejscu pokaŜę jedynie kilka elementów, które na 100% przydadzą się podczas późniejszej pracy z szablonem i samym projektem. Pierwszym elementem, jaki zmienimy w naszym własnym stylu wymiarowym, będzie parametr znajdujący się w zakładce Tekst, a mianowicie Styl. Parametr ten zostanie automatycznie ustawiony na jeden ze zdefiniowanych wcześniej stylów tekstu.

Rys. 3 Jak widać na poniŜszym rysunku, wprowadzenie odpowiedniego stylu tekstu automatycznie wpływa na generowany przez program podgląd.

Rys. 4 Oczywiście istnieje całkowita dowolność zmienianych parametrów podczas tworzenia własnego stylu wymiarowania. Kolejnym stylem, jaki zmienimy, będzie styl punktu. Punkt jest elementem rzadko uŜywanym podczas kreślenia rysunków mechanicznych czy architektonicznych, lecz np. geodeci bardzo często korzystają z tego narzędzia. Jako Ŝe jestem mechanikiem, ustalę

43

styl punktu wg swego uznania, natomiast w wielobranŜowej pracowni projektowej warto odwołać się do fachowców.

Rys. 5 Kolejnymi elementami, jakie zostaną określone podczas tworzenia naszego własnego szablonu rysunkowego, będą jednostki rysunkowe oraz ich typ i miara kątowa. Aby określić jednostki rysunkowe, klikamy kolejno Format->Jednostki.... AutoCAD automatycznie wyświetla okno dialogowe, które pozwala na edycję podstawowych parametrów jednostek rysunkowych. Proponuję dokonać ustawień jednostek, podobnych do tych przedstawionych na poniŜszym rysunku.

Rys. 6 Mając ustawione jednostki wraz z miarą kątową, jesteśmy w stanie określić zwrot, w

44

kierunku którego będzie liczony kąt. Tu równieŜ warto wprowadzić poniŜsze ustawienia.

Rys. 7 Powiedzmy, Ŝe w ten sposób zakończyliśmy generowanie wszystkich elementów, które chcielibyśmy zachować jako w miarę niezmienne w kaŜdym nowo otwartym projekcie. Teraz nie pozostaje nic innego, jak zapisać przygotowany plik w formie szablonu rysunkowego. Szablony rysunkowe w AutoCAD-zie mają rozszerzenie DWT, dlatego z takim rozszerzeniem zapiszemy nasz plik. Klikamy zatem kolejno Plik->Zapisz jako... i wówczas AutoCAD otwiera okno dialogowe zatytułowane Zapisz rysunek jako.

Rys. 8 Jako Ŝe AutoCAD standardowo zapisuje pliki z rozszerzeniem DWG, musimy rozwinąć menu zatytułowane Pliki typu

45

Rys. 9 i wówczas w rozwiniętym oknie znajdujemy zapis o treści Szablonu rysunku AutoCAD

*.dwt.

Rys. 10 Następnie nadajemy szablonowi odpowiednią nazwę i zatwierdzamy nasz wybór. AutoCAD pokazuje na koniec jeszcze jedno okienko dialogowe, w którym moŜna dokonać opisu właśnie utworzonego szablonu rysunkowego.

Rys. 6 W tym momencie moŜemy powiadomić zainteresowanych o nowym szablonie rysunkowym i przejść do dalszej pracy.

Lekcja 9 -- Zaawansowane funkcje oglądania rysunku, widoki, podgląd dynamiczny
Podczas ostatniej lekcji pokazałem, jak tworzyć szablony rysunkowe, zamieszczając w nich własne style. W trakcie dzisiejszej lekcji pokaŜę, w jaki sposób oglądać wykonane rysunki w taki sposób, aby ich edycja była jak najwygodniejsza. Rysowane przez nas do tej pory wprawki były raczej małymi elementami, więc przeglądanie takich rysunków nie nastręczało większych problemów. Jako przykład do oglądania w dzisiejszej lekcji wykorzystam przygotowaną przeze mnie uszczelkę. Proponuję w celach treningowych narysowanie takiego rysunku.

46

Rys. 1 Mając juŜ przykładowy rysunek, moŜemy pozwolić sobie na jego dokładne obejrzenie przy pomocy narzędzi, które zostały omówione w lekcji 11. poprzedniego cyklu dla początkujących -- czyli ZOOM, PAN. Jednak oglądanie przy pomocy tych narzędzi jest w pewnym sensie niepełne. AutoCAD oferuje jeszcze inne sposoby śledzenia zawartości rysunku, a jednym z nich jest Podgląd. Narzędzie to pozwala na stałe śledzenie zawartości rysunku przy pomocy specjalnego okna dialogowego, które pozwala na wykonywanie dynamicznych zbliŜeń do wybranych fragmentów edytowanego rysunku. Uff! Teraz moŜe przejdźmy do praktyki. Aby uruchomić narzędzie podglądu, klikamy ikonę przedstawioną poniŜej:

Jeśli nie mamy dostępu do tej ikony, moŜemy ją wprowadzić na ekran, korzystając ze wskazówek zawartych w lekcji 3. tego kursu. Po kliknięciu powyŜszej ikony AutoCAD otworzy przed nami okno dialogowe, z którego będziemy teraz korzystali w celu przeglądania tworzonego przez nas projektu.

Rys. 2 Jeśli klikniemy w nowym okienku dialogowym wewnątrz obszaru ograniczonego grubą

47

białą linią, będziemy mogli automatycznie przemieścić ten obszar w dowolne miejsce.

Rys. 3 Jak widać, rezultatem naszego postępowania będzie przemieszczenie leŜącego pod spodem docelowego rysunku w taki sposób, jak wyznaczają to granice w oknie dialogowym. Oczywiście, korzystając z okna dialogowego podglądu, moŜemy równieŜ dokonywać zbliŜeń do wybranych fragmentów edytowanego rysunku.

Rys. 4 Aby dokonać zbliŜenia do jakiegoś fragmentu, klikamy wewnątrz obszaru oznaczonego grubszą linią. Wygląd obramowania zmienia się na podobny do stosowanego w ZOOM-ie dynamicznym.

48

Rys. 5 Następnie znajdujemy miejsce, do którego chcemy się zbliŜyć i klikamy ponownie -nasz "kursor" znów zmienia kształt na znany z ZOOM-u dynamicznego

Rys. 6 Teraz nie pozostaje nic innego, jak zmniejszyć lub zwiększyć okno wyboru w celu uzyskania powiększenia lub pomniejszenia obiektu w danym miejscu. Wybór zatwierdzamy kliknięciem prawym przyciskiem myszy.

Rys. 7 Innym sposobem, który ułatwia przeglądanie edytowanego rysunku, jest stosowanie rzutni, zwanych równieŜ potocznie przez projektantów widokami. Idea pracy z rzutniami jest bardzo prosta i praktycznie wykorzystuje się ją we wszystkich programach słuŜących do modelowania 3D. Ekran, na którym edytujemy rysunek, zostaje podzielony na pewną skończoną liczbę niezaleŜnych "widoków" -- rzutni. Najlepiej pokaŜe to poniŜszy przykład, w którym moŜemy zaobserwować, Ŝe nasz rysunek jest widoczny niejako w czterech niezaleŜnych obszarach rysunkowych.

49

Rys. 8 Jak widać, takie ustawienie elementów pozwala na rozbicie rysunku niejako na cztery mniejsze rysunki i oglądanie w tym samym czasie niezaleŜnych fragmentów danego projektu. Dodajmy, Ŝe nazwa "widoki" jest kaŜdorazowo umieszczana w cudzysłowach, poniewaŜ po prostu nie jest to prawidłowe określenie rzutni. NaleŜy zaznaczyć, Ŝe "widoki" pozwalają na oglądanie rysunku w zaleŜności od zastosowanego układu współrzędnych, ale o tym będzie mowa podczas kursu dla zaawansowanych uŜytkowników. Teraz pokaŜę, jak wprowadzić rzutnie do aktualnego projektu. Zaprezentuję jeden przykład -- moim zdaniem trudniejszy do opanowania, ale proponuję równieŜ przećwiczenie pozostałych kombinacji rzutni. Tak więc do pracy. Klikamy kolejno: Widok->Rzutnie->Nowe rzutnie..., po czym AutoCAD w odpowiedzi pokaŜe okno dialogowe pozwalające na wybór odpowiedniej konfiguracji rzutni.

50

Rys. 9 ZauwaŜmy, Ŝe wybór odpowiedniego rodzaju rzutni jest intuicyjny i odpowiednio zilustrowany. Wybieramy odpowiadającą nam konfigurację, a wówczas AutoCAD automatycznie wstawi wybrany przez nas układ rzutni. Aby powrócić do starego układu z jedną rzutnią, klikamy odpowiednio Widok->Rzutnie->1 rzutnia. NaleŜy zauwaŜyć, Ŝe rzutnia gotowa do edycji jest zaznaczona białą obwódką.

Rys. 10 Jak juŜ mówiłem, praca z rzutniami jest niezwykle wydajna, poniewaŜ moŜemy jednocześnie oglądać we wszystkich rzutniach efekty edycji elementu powiększonego na danej rzutni. Sądzę, Ŝe przekonałem Cię, drogi Czytelniku do stosowania przedstawionych powyŜej narzędzi. Gwarantuję, Ŝe zastosowanie ich jeszcze bardziej skróci czas wykonywania projektu oraz wpłynie na większy komfort pracy z projektem.

Lekcja 10 -- Rzutnie w obszarze modelu i praca z nimi
Ostatnią lekcję poświęciliśmy posługiwaniu się podglądem dynamicznym rysunku oraz rzutniom. Podczas dzisiejszej lekcji narysujemy element z zastosowaniem rzutni. Element będzie mało skomplikowany, poniewaŜ moją intencją jest przekonanie wszystkich do korzystania z tego narzędzia. Jak zobaczymy, praca z rzutniami pozwala na obrabianie elementu widzianego w kilku niezaleŜnych pozycjach. Naszym załoŜeniem będzie podjęcie takich działań, aby nasz obiekt przypominał swoim wyglądem poniŜszy rysunek.

Rys. 1 Aby moŜna było wykonać ten rysunek bez zbędnego nakładu pracy, proponuję

51

uruchomienie czterech rzutni w układzie pokazanym na poniŜszym rysunku.

Rys. 2 Kolejnym krokiem będzie narysowanie prostokąta w obszarze zajmowanym przez największą rzutnię.

Rys. 3 Jak widać, aktywna rzutnia jest otoczona białą obwódką, natomiast rysunek narysowany w aktywnej -- głównej rzutni automatycznie pojawił się we wszystkich rzutniach. Teraz zaokrąglimy naroŜniki prostokąta, a zadanie to wykonamy dzięki zastosowaniu naszych rzutni. Proponuję w tym celu dokonać zoomowania do naroŜników naszego prostokąta w taki sposób, aby w kaŜdej rzutni był inny naroŜnik.

Rys. 11

52

Jak widać na pierwszy rzut oka, takie ustawienie rzutni nie pomoŜe nam w edycji elementu, gdyŜ naroŜniki widziane w małych oknach są po prostu nieczytelne. Proponuję zatem przełączenie się na cztery rzutnie, ale o jednakowych rozmiarach -- będzie to na pewno wygodniejsze. Aby zmienić widok rzutni, musimy najpierw przełączyć się w tryb wyświetlania jednej rzutni. W przeciwnym razie AutoCAD przyjmie, Ŝe chcemy dokonać kolejnego podziału istniejącej rzutni.

Rys. 12 Po przełączeniu się -- kolejno -- na jedną rzutnie, a następnie na cztery rzutnie o jednakowych rozmiarach, dokonujemy zbliŜenia do poszczególnych naroŜników.

Rys. 13 Teraz moŜemy juŜ zaokrąglić krawędzie w naroŜnikach. W kolejnym kroku narysujemy okręgi wraz z liniami środkowymi oraz wprowadzimy kreskowanie. Zwróćmy uwagę, Ŝe kiedy rysujemy na jednej rzutni i przenosimy się do innej (za pomocą kliknięcia w nią), narzędzie rysunkowe nie przestaje działać i dalej moŜemy przy jego pomocy edytować tworzony przez nas projekt. Co więcej, narysowanie linii na jednej z rzutni powoduje, Ŝe jest ona automatycznie widziana na pozostałych. Teraz temat rzutni jest juŜ chyba w stu procentach opanowany: wiemy, jak je włączać, jak na nich rysować, a takŜe -- do czego słuŜą. Jednak to jeszcze nie wszystko. OtóŜ, nasze wygenerowane w pocie czoła rzutnie moŜemy w razie potrzeby łączyć w jedną. Niezbędny jest tylko jeden warunek: powinny leŜeć obok siebie. W tym celu klikamy kolejno Widok->Rzutnie->Połącz, po czym wskazujemy pierwszą rzutnię do połączenia i potem drugą rzutnię, a AutoCAD juŜ zupełnie automatycznie łączy ze sobą zaznaczone obszary.

53

Rys. 14 Jak widać na powyŜszym rysunku, jesteśmy w stanie wykonać praktycznie dowolną modyfikację rzutni -- w zaleŜności od naszych potrzeb: moŜemy w danej chwili oglądać z bliska wybrane fragmenty rysunku oraz nanosić na nie odpowiednie zmiany. Jedyną przeszkodą w pełnym korzystaniu z rzutni jest mały monitor -- im większy, tym w danej chwili jesteśmy w stanie otworzyć więcej rzutni jednocześnie i pracować na nich, zachowując komfort projektowania oraz nie naraŜając się na zmęczenie wzroku. Jednym słowem, warto stosować rzutne przy wykonywaniu projektów, ich zaletą jest pełna konfiguralność, moŜna je dostosować do aktualnych potrzeb. Następna lekcja będzie w całości poświęcona częściowemu wczytywaniu rysunków projektu.

Lekcja 11 -- Częściowe wczytywanie rysunku
Podczas ostatniej lekcji powiedzieliśmy sobie kilka słów na temat pracy z rzutniami oraz dostosowania ich do własnych potrzeb. Podczas dzisiejszej powiem parę słów na temat częściowego otwarcia rysunku. Co to jest i dlaczego chcę temu poświęcić całą jedną lekcję? Ano dlatego, Ŝe jest to nowa rzecz w AutoCAD-zie 2000 i dlatego, Ŝe jest bardzo przydatna podczas pracy z rysunkami o duŜym stopniu skomplikowania i rozmiarach oraz podczas prac związanych z róŜnymi branŜami w danym biurze projektowym. Zacznijmy zatem do przygotowania pliku zawierającego kilka warstw odpowiednio nazwanych oraz mających nadane kolory oraz rodzaje linii. Ja wykorzystam rysunek pokazany poniŜej.

54

Rys. 1 Jak widać, rysunek ten jest odpowiednio przygotowany -- posiada warstwy oraz odpowiednie kolory do nich przypisane. Teraz zapiszmy ten rysunek w pliku, nadając mu dowolną nazwę -- w następnym kroku dokonamy jego częściowego otwarcia. Aby dokonać częściowego otwarcia pliku, musi być on zapisany w formacie AutoCAD 2000. Jeśli zatem mamy gotowy rysunek np. w formacie AutoCAD R14, warto go otworzyć i zapisać w formacie następcy.

Rys. 2 Teraz mamy juŜ wszystko, aby zacząć zabawę z częściowym otwieraniem rysunku. Tak więc klikamy kolejno Plik->Otwórz i AutoCAD przywita nas poniŜszym oknem dialogowym.

55

Rys. 3 No tak, ale gdzie nasze częściowe otwarcie rysunku? I to jest dobre pytanie. Klikając strzałeczkę obok klawisza Otwórz, zostanie otwarte menu pomocnicze pozwalające na wybranie odpowiedniej opcji otwarcia danego rysunku. Jest wśród nich równieŜ opcja

częściowego otwarcia rysunku.

Rys. 4 Jeśli więc zaznaczymy tę opcję, podczas otwierania pliku AutoCAD automatycznie zada nam pytanie w formie okna dialogowego, w którym moŜemy dokonać wyboru warstw, jakie chcemy wczytać częściowo.

56

Rys. 5 Jakie to proste, wystarczy zaznaczyć odpowiednie warstwy, kliknąć otwórz i mamy otwarte tylko to, co nas interesuje. I tak jest w rzeczywistości -- wybierzmy zatem dowolne warstwy i zobaczmy, co będzie się działo na naszym rysunku. Ja wybiorę warstwy konturu oraz osi.

Rys. 6 Po tym wyborze mogę nakazać AutoCAD-owi wczytanie wybranego zakresu warstw i zobaczyć wyniki działania.

57

Rys. 7 Tak jak widać, rysunek jest pozbawiony niektórych zbędnych dodatków takich jak wymiary oraz kreskowania. Ale co zrobić, jeśli chcemy teraz takie elementy dodać. Ano nic prostszego -- klikamy kolejno Plik->Wczytaj Częściowo i zaznaczmy kolejne warstwy do wczytania na rysunku w oknie dialogowym, które juŜ poznaliśmy. Tak więc moŜna powiedzieć: fajna zabawka, ale czym, poza oszczędnością pamięci, róŜni się ona od włączania czy wyłączania odpowiednich warstw na rysunku wczytanym w całości. Jest jeden pewien malutki "detalik", który pozwala na częściowe wczytanie kawałka rysunku i dołączenie jego reszty, ale tylko w jego wskazanym fragmencie. Aby pokazać taką sztukę, dołączę do naszego częściowo otwartego rysunku informacje, jakie mnie interesują, ale tylko w części pokazanej na poniŜszym rysunku.

Rys. 8 Aby móc wczytać dane jedynie we wskazanym zakresie, klikamy kolejno Plik->Wczytaj

58

Częściowo i w otwartym oknie dialogowym klikamy przycisk

i wskazujemy obszar, na który chcemy dokonać wczytania warstw, a następnie zaznaczamy, jakie warstwy chcemy wczytać w zaznaczonym obszarze -- naciśnięcie klawisza OK powoduje wczytanie warstw.

Rys. 9 Myślę, Ŝe nie muszę więcej przekonywać do stosowania tej metody otwierania rysunków szczególnie ludzi, którzy na co dzień wykorzystują podkłady mapowe czy inne rastry wczytywane wraz z plikami AutoCAD-a. TakŜe konstruktorzy pracujący z duŜymi plikami, czy teŜ z projektami posiadającymi wielki stopień skomplikowania, na pewno docenią pracę z częściowym otwieraniem rysunków.

Lekcja 12 -- Centrum Danych Projektowych (Design Center)
Po serii ostatnich lekcji wiemy juŜ, w jaki sposób modelować w 2D, jak tworzyć własne szablony oraz ułatwiać sobie pracę za pomocą częściowego wczytywania rysunku. Jest jeszcze jedno przydatne narzędzie, nazwane przez Autodesk Centrum Danych Projektowych (Design Center). Narzędzie to zostało wprowadzone w wersji 2000 AutoCAD-a i od razu podbiło serca projektantów wszystkich branŜ. Nareszcie moŜna zobaczyć, jakie style są wprowadzone w danym rysunku. Bez otwierania rysunku moŜna przejrzeć, jakie bloki są w nim zawarte. Za pomocą tego narzędzia jesteśmy w stanie wykonać rysunek, bez rysowania praktycznie ani jednej kreski -- pod warunkiem, Ŝe w innych rysunkach mamy odpowiednie bloki, których uŜyjemy w naszym nowym dziele. Ale dość tych zachwytów, pora na pokazanie narzędzia w pracy i przećwiczenie jego standardowych opcji. Zaczniemy od uruchomienia Centrum Danych Projektowych -- tak więc klikamy poniŜszą ikonę:

59

Rys. 1 w efekcie czego AutoCAD pokaŜe nam narzędzie Centrum Danych Projektowych (CDP):

Rys. 2 Jak widać, okno jest wzorowane na Eksploratorze Windows, co gwarantuje potrzebną nam funkcjonalność. Narzędzie jest odpowiednio podzielone na kilka sekcji, które moŜemy dowolnie włączać i wyłączać. Lewe okno CDP daje moŜliwość przeszukiwania katalogów pogrupowanych na odpowiednich dyskach. Pozwala równieŜ na wyświetlanie ich zawartości. CDP zostało tak zaprojektowane, aby niejako pomagać w wyszukiwaniu plików AutoCAD-a -- kaŜdy z takich plików moŜe zostać rozwinięty w lewym oknie i moŜemy wtedy zobaczyć cechy, jakie są do niego przypisane.

Rys. 3 Prawa część okna CDP pozwala na przeglądanie zawartości cech przypisanych do danego pliku. Okno to umoŜliwia odpowiedni podgląd bloków, rodzajów linii zdefiniowanych w danym rysunku, stylów wymiarowania, a nawet warstw.

60

Rys. 4 Ktoś moŜe powiedzieć: "Ładnie to wygląda, ale jak z tego praktycznie korzystać podczas codziennej pracy projektowej?". Aby nie przeciągać opisów teoretycznych, wykonajmy małe ćwiczonko, które pozwoli utrwalić wiedzę na temat CDP. Otwórzmy zatem nowy rysunek. Następnie otwórzmy CDP. W kolejnym kroku znajdźmy katalog z naszymi rysunkami lub rysunkami przykładowymi, dostarczonymi do AutoCADa. Robimy to w lewym oknie, stosując narzędzia znane nam z Eksploratora Windows. Wyszukujemy jeden z plików, z którego będziemy czerpali materiał do naszego nowego dzieła. Rozwijamy jego cechy i klikamy najpierw na warstwach.

61

Rys. 5 Jak widać, w prawym oknie pojawiły się wszystkie warstwy zebrane w tym rysunku. Kliknijmy jedną z nich i przeciągnijmy ją do naszego nowo otwartego rysunku. Jak widać, AutoCAD automatycznie dołączył warstwę.

Rys. 6 W ten sam sposób moŜemy przenosić warstwy z dowolnego pliku, jaki mamy. Dana warstwa wraz z jej ustawieniami zostanie przyłączona do nowego rysunku. W podobny sposób moŜemy dodawać do rysunku np. style tekstu czy style wymiarowania -przeciągając je wprost do rysunku z CDP. Wykonując kilka ruchów myszą, oszczędzamy kilkadziesiąt minut pracy podczas tworzenia po raz kolejny jakiegoś rzadko uŜywanego stylu. Najlepsza zabawa zaczyna się jednak po wybraniu cechy bloki. W prawej części CDP automatycznie pojawia się ich graficzna reprezentacja, często uzupełniona o odpowiedni opis -- lecz nie jest to konieczne.

62

Rys. 7 Teraz nie pozostaje nic innego, jak wstawiać wybrane bloki do naszego rysunku poprzez zastosowanie metody "przeciągnij i puść".

Rys. 8 Jak juŜ mówiłem, bloki oraz inne cechy moŜemy wstawiać z dowolnych plików praktycznie bez ograniczeń. Mam nadzieję, Ŝe przedstawiony powyŜej prosty przykład przekonał Cię, drogi Czytelniku, do potęgi narzędzia Design Center (Centrum Danych Projektowych). Ułatwienia, jakie to narzędzie niesie ze sobą w codziennej pracy, na pewno zjednają mu jeszcze większą rzeszę zwolenników. Na zakończenie powiem jeszcze, Ŝe CDP pozwala równieŜ przeszukiwać sieć lokalną oraz mapowane dyski w celu znalezienia potrzebnego pliku.

63

Rys. 9 Zatem niech moc będzie z Wami -- ćwiczcie sobie do woli, nie zapominając o CDP. Następna lekcja będzie poruszała temat eksportu danych z AutoCAD-a. PokaŜę równieŜ, jak takie dane wykorzystać w innych aplikacjach.

Lekcja 13 -- Eksport danych z AutoCAD-a
W poprzednich lekcjach zapoznaliśmy się z metodami rysowania w AutoCAD-zie oraz konfigurowania swojego środowiska pracy w tym programie. Potrafimy teraz wykonać niemal kaŜdy projekt w przestrzeni 2D, nie tracąc czasu na dodatkowe czynności konfiguracyjne podczas projektowania. Zdarza się jednak, Ŝe efekty naszej pracy muszą zostać zademonstrowane w formie odmiennej od standardowego nośnika, czyli odpowiedniego arkusza folii czy papieru. Przykładem moŜe być przedstawienie naszego projektu w formie prezentacji czy teŜ drukowanego folderu. MoŜe się zdarzyć, Ŝe nasi kontrahenci nie będą mieli AutoCAD-a, lecz inny program, za pomocą którego będą chcieli nanieść poprawki na materiał projektowy. W takich sytuacjach równieŜ musimy sobie radzić. Niniejsza lekcja będzie w całości poświęcona metodom eksportowania plików AutoCAD-a i przetwarzania ich w innych programach. Przedstawię sposoby zapisywania plików w postaci umoŜliwiającej ich dalszą edycję w programach CAD lub innych programach pozwalających na przetwarzanie grafiki wektorowej. PokaŜę równieŜ, w jaki sposób przygotować pliki do druku czy prezentacji w Internecie. Zacznijmy od narysowania dowolnego projektu w AutoCAD-zie, aby mieć odpowiedni materiał, który będziemy mogli dowolnie przetwarzać na róŜne formaty. Proponuję narysowanie w miarę prostego rysunku, poniewaŜ naszym celem nie jest rozwijanie swoich zdolności artystycznych, lecz poznanie sposobów konwersji plików graficznych.

64

Przygotowałem rysunek takiej oto blaszki:

Rys. 1 PoniewaŜ najczęściej będziemy wymieniać się plikami z róŜnego rodzaju biurami projektowymi, w pierwszej kolejności przedstawię sposoby zapisywania rysunków w formatach "zrozumiałych" dla róŜnych wersji AutoCAD-a. Program ten, podobnie jak inne programy windowsowe, udostępnia opcję Zapisz jako znajdującą się w menu Plik. Opcja ta umoŜliwia zapis dowolnego rysunku do pliku, który moŜe być odczytywany przez wcześniejsze wersje programu. A zatem, mając juŜ przygotowany rysunek, wybieramy kolejno Plik/Zapisz jako. Zostanie otwarte okno dialogowe umoŜliwiające zapisanie pliku w standardowym formacie AutoCAD-a 2000. Po rozwinięciu menu o nazwie Zapisz jako typ moŜemy wybrać dowolny format zapisu.

Rys. 2 Jak widać na rysunku, w ten sam sposób moŜemy zapisać plik w formacie DXF, czyli w formacie wektorowym. Plik w takim formacie moŜemy następnie edytować zarówno w AutoCAD-zie, jak i innych aplikacjach graficznych. MoŜemy taki plik wyeksportować np. do programu CorelDRAW i tam nanieść stosowne poprawki. Wiele programów przeznaczonych do tworzenia grafiki i wspomagania projektowania akceptuje format DXF. Potrafimy juŜ zapisywać pliki w róŜnych formatach wektorowych, ale co zrobić, gdy

65

chcemy wstawić część naszego projektu do opisu tworzonego np. w Wordzie lub jeśli chcemy uŜyć fragmentu projektu w prezentacji dla inwestorów? Nic prostszego -AutoCAD umoŜliwia równieŜ eksport danych w postaci rastrowej, np. poprzez przetworzenie danych na rastrowy format BMP lub na format EPS, który moŜe zawierać dane postscriptowe (grafikę wektorową) i bitmapowe. Przy eksporcie plików przeznaczonych do druku lub do publikacji na stronach WWW czy w róŜnego rodzaju prezentacjach najczęściej uŜywam formatu EPS, który jest akceptowany przez programy graficzne, takie jak np. Photoshop. Spróbujmy sprawdzić w praktyce moŜliwości AutoCAD-a w zakresie eksportu, zapisując przykładowy rysunek np. w formacie EPS. W tym celu wybieramy z menu górnego

Plik/Eksport i w otwartym oknie dialogowym zatytułowanym Eksport danych nadajemy
nowemu plikowi stosowną nazwę, a następnie z menu rozwijanego Zapisz jako typ wybieramy odpowiedni format eksportowanego pliku.

Rys. 3 Jak widać, AutoCAD umoŜliwia eksportowanie danych równieŜ do innych formatów, jednak te omówione powyŜej są najczęściej uŜywane przez projektantów do prezentacji swoich osiągnięć. Oprócz wspomnianych, w biurach architektonicznych jest jeszcze stosowany format 3DS, który umoŜliwia eksportowanie danych do programu 3DStudio i późniejszą ich obróbkę w tym programie. Na zakończenie chciałbym zaprezentować jeszcze jeden format danych zyskujący coraz większą popularność wśród projektantów przesyłających swoje projekty w Internecie, mianowicie format DWF. Format ten umoŜliwia przeglądanie zawartości rysunku w dowolnej przeglądarce internetowej wyposaŜonej w odpowiednie rozszerzenie, np. Whip! Aby przygotować plik z rozszerzeniem DWF, ustawiamy odpowiednio widoki w obszarze papieru i drukujemy tak przygotowany format za pomocą "plotera" oznaczonego jako

DWF Clasic. Rysunek zostanie automatycznie umieszczony w pliku i umoŜliwi jego
przeglądanie w przeglądarce -- z tym Ŝe, jak juŜ wspomniałem, trzeba zainstalować odpowiednie rozszerzenie.

66

Rys. 4 Zaletą tego formatu jest moŜliwość oglądania rysunku bezpośrednio w AutoCAD-zie, z wykorzystaniem dostępnych narzędzi przeglądania. Ponadto oglądający nie ma moŜliwości dokonywania zmian w pliku.

Rys. 5 Na tym kończymy dzisiejszą lekcję. Jest ona niejako uzupełnieniem poprzednich, związanych z tworzeniem całego projektu oraz jego dokumentacji. W następnej lekcji przejdziemy do zagadnień rysowania w przestrzeni trójwymiarowej.

Lekcja 14 -- Przestrzeń AutoCAD-a -- wstęp do 3D
Na zakończenie cyklu lekcji przeznaczonych dla uŜytkowników średnio zaawansowanych chciałbym omówić zagadnienie przestrzeni w AutoCAD-zie oraz poruszyć kwestię posługiwania się układami współrzędnych. Przedstawione tu informacje potraktujmy jako wstęp do projektowania w 3D, poniewaŜ tworzenie w trzech wymiarach wymaga umiejętności sprawnego poruszania się w przestrzeni AutoCAD-a. Najpierw przedstawię podstawowe pojęcia. Przestrzeń AutoCAD-a jest zbudowana wokół kartezjańskiego układu współrzędnych.

67

Oznacza to, Ŝe kaŜdy punkt w przestrzeni posiada trzy współrzędne (X,Y,Z). Do tej pory wszystkie rysowane przez nas projekty były wykonywane w tak zwanym globalnym układzie współrzędnych (GUW). Układ ten jest na stałe związany z rysunkiem i nie moŜe zostać zmieniony przez uŜytkownika. Do tej pory współrzędna Z była równa 0. GUW jest łatwy do rozpoznania, poniewaŜ jest oznaczony na rysunku w sposób pokazany poniŜej.

Rys. 1 GUW nie jest jednak jedynym układem współrzędnych, jakiego moŜemy uŜywać podczas pracy z AutoCAD-em, poniewaŜ uŜytkownik moŜe zdefiniować dowolną liczbę własnych układów współrzędnych, zwanych lokalnymi układami współrzędnych (LUW).

Rys. 2 KaŜdy z nowo zdefiniowanych lokalnych układów współrzędnych moŜe zostać odpowiednio nazwany, co ułatwia jego identyfikację w systemie oraz łatwe przełączanie się pomiędzy zdefiniowanymi LUW-ami. Teraz od teorii przejdziemy do praktyki. Proponuję narysowanie kilku elementów na specjalnie do tego celu stworzonych lokalnych układach współrzędnych. Sądzę, Ŝe takie rozwiązanie przekona Czytelników do stosowania lokalnych układów współrzędnych podczas pracy z AutoCAD-em w przestrzeni trójwymiarowej. Zacznijmy od narysowania prostego elementu zamkniętego -- radzę wszystkie elementy płaskie, które mają być przekształcane w obiekty 3D, rysować za pomocą polilinii lub, jeśli ktoś woli rysować linią, przekształcać narysowane w ten sposób płaskie elementy w polilinię poleceniem

EDPLIN. A zatem narysujmy jakiś niezbyt skomplikowany obiekt -- dziś nie jest naszym
celem komplikowanie tworzonych modeli, lecz nauka obsługi układów współrzędnych, poniewaŜ wiedza, jaką przyswoimy sobie podczas tej lekcji, z pewnością zaowocuje w przyszłości.

68

Rys. 3 Kolejną czynnością będzie wyświetlenie dwóch pasków narzędzi, które słuŜą do obsługi układów współrzędnych, o nazwach LUW i LUW II.

Rys. 4. LUW

Rys. 5. LUW II Mając juŜ przygotowane środowisko pracy, stwórzmy układ współrzędnych ulokowany w lewym dolnym naroŜniku prostokąta. W tym celu klikamy ikonę zwaną LUW

, po czym w linii poleceń wpisujemy literę N (która oznacza, Ŝe chcemy utworzyć nowy lokalny układ współrzędnych), a następnie wskazujemy lewy dolny róg prostokąta. Program w tym miejscu wstawi lokalny układ współrzędnych. Od tej pory w punkcie tym są następujące współrzędne: x=0, y=0, z=0.

69

Rys. 6 Układ ten moŜemy określić jako LUW01. Układ moŜna nazwać za pomocą tej samej ikony -- zamiast klawisza N wciskamy klawisz A (co oznacza Zapisz), a następnie nadajemy naszemu LUW-owi nazwę. Jeśli w tej chwili rozwiniemy okno kliknięciem odpowiedniej ikony na pasku narzędzi LUW II, będziemy mogli zobaczyć, Ŝe obok standardowo zdefiniowanych układów powstałych na bazie GUW pojawił się układ nazwany LUW01.

Rys. 7 Teraz za pomocą narzędzia Obrót względem osi X:

dokonamy obrotu LUW o 90° -- oznaczenie LUW natychmiast zniknie z ekranu, natomiast w lewym dolnym rogu pojawi się następujący znaczek:

Rys. 8 który informuje, Ŝe płaszczyzna XY bieŜącego układu współrzędnych jest prostopadła do ekranu. Za pomocą narzędzia 3Dorbit moŜemy obejrzeć nasze dzieło.

70

Rys. 9 UŜywając znanych juŜ narzędzi, moŜemy nazwać nowy LUW jako LUW 02 i narysować kolejny prostokąt lub inny obiekt.

Rys. 10 Przy uŜyciu rozwijanego menu, dostępnego z poziomu paska narzędzi LUW II, moŜemy się przełączać pomiędzy stworzonymi układami współrzędnych.

Rys. 11 Jak widać, stosowanie LUW-ów umoŜliwia definiowanie osobnych układów współrzędnych dla poszczególnych płaszczyzn konstrukcyjnych, co wraz z nadawaniem im odpowiednich nazw znacznie skraca czas projektowania. Lokalne układy współrzędnych moŜna równieŜ stosować podczas tworzenia rysunków płaskich, np. w celu obrócenia układu współrzędnych o 45°. Mam nadzieję, Ŝe niniejsza lekcja, ostatnia z cyklu dla średnio zaawansowanych, rozbudziła apetyty Czytelników na lekcje następne. W kolejnym cyklu lekcji zostaną przedstawione techniki i sposoby tworzenia modeli w przestrzeni trójwymiarowej.

71

 
statystyka