pobieranie: ciąga socjologia
Pobierz dokument docPrzeglądaj wersję html pliku:
Socjologia jako dziedzina naukowa pojawiła się w XIX wieku. Nauka to
1)teorie, twierdzenia, tezy, hipotezy naukowe(które są wynikiem
badań),2)metoda za pomocą której możemy rożne rzeczy poznawać,
3)naukowcy i badacze (trzeba mieć uprawnienia w Polsce). Przedmiot
badań socjologii to powtarzalne cechy i prawidłowości
społeczeństwa, które ujmuje ona za pomocą własnej metody naukowej i
specyficznego języka. Swoistą problematykę socjologii można ując za
pomoca 4 pytań:1-Jak jest naprawdę?(jest to pytanie o opis
społeczeństwa),2-Dlaczego tak jest?(jest to pytanie o reguły
rządzące społeczeństwem),3-Jak będzie?(jest to pytanie o
prognozę),4-Co zrobić aby zmienić społeczeństwo??
KLASYCY MYŚLI SOCJOLOGICZNEJ A ZAGADNIENIE METODY
August Comte-autor ,,Kurs filozofii pozytywnej” Należy stworzyć
nową naukę socjologię. Jest znany z teorii praw 3 faz rozwoju
ludzkiego rozumienia świata. Chodzi nasze rozumienie świata.
Etap1-Teologiczny-zwany przez autora fikcyjnym. Charakteryzował się
opisywaniem i wyjaśnianiem świata w terminach ponadnaturalnych za
pomocą idei i wierzeń religijnych. Człowiek musi mieć możliwość
planowania dni, miesiąca, pór roku np. możliwość uprawiania
kwiatów. Nawet pierwotne społeczeństwa zauważały pewne
prawidłowości. Czynniki naturalne- ludzie poszukiwali przyczyny
dlaczego coś zachodzi, wymyślali bóstwa. Faza2-metafizyczna- zwana
przez niego abstrakcyjną. Wykrystalizowała się w epoce renesansu i
charakteryzowała się rozwojem matematyki, filozofii, logiki, a
ogólnie wysoceteoretycznych nauk, które można byłoby uznać
,,światopoglądowo neutralne”. Racjonalizm – poszukuje się
rozwiązań w ludzkim rozumie. To my projektujemy ten świat, a nie
siła z zewnątrz. Faza3 – Pozytywistyczny – czyli naukowy.
Znamionuje go zdominowanie sposobu myślenia przez naukę i obserwacje i
weryfikowane w oparciu o nie teorii. Założenie- uprawianie nauki w
oparciu o doświadczenia. Powrót do świata faktów. 1) doświadczenie,
2) język fizykalistyczny, terminy obserwacyjne to takie, których nikt
nigdy nie widział. Antyrealizm metafizyczny pozyskanie narzędzi w celu
przekształcenia świata. Rozwój doprowadzi do standaryzowania czasu
(ujednolicenie). Podział na 3 fazy – my żyjemy w 3 fazie.
1)Powstanie teorii na podstawie doświadczenia, jak najbardziej
ogólnych, 2) Konstruktywizm – sami zaczynamy konstruować. Herbert
Spencer – jak to jest możliwe, że społeczeństwa stają się
bardziej złożone, wyspecjalizowane to jednak się nie rozpadają. Odp:
społeczeństwa coraz bardziej grupują swoje podstawowe funkcje wokół
3 zasad:1)operacyjna-produkcje i reprodukcje,2)dystrybucyjna-przepływ
materiałów i informacji,3)regulacyjna – chodzi o koncentrację
władzy w celu koordynowania i kontrolowania. Spencer jest znany jako
twórca postawy badawczej zwanej funkcjonalizmem. funkcjonalizmem
Spencera nie istnieje to co myślą poszczególne jednostki.
Koordynowanie to współpraca z kierowaniem (współdziałanie). Marks
Karol – jego zdaniem organizacja społeczeństwa w określonym czasie
jest zależne od środków produkcji oraz organizacji pracy. Organizacja
gospodarki stanowi podstawę materialną, która Marks określił mianem
bazy warunkującej oraz kształtującej nadbudowę, na którą
składają się: kultura, polityka oraz inne aspekty życia
społecznego. Innymi słowy funkcjonowanie społeczeństw zależne jest
od bazy ekonomicznej. 3 uwagi: 1-zdaniem Marksa kapitalizm jest systemem
z istoty klasowym. Z jednej strony mamy właścicieli kapitału
(pieniędzy, środków itp.), a z drugiej strony roboli. 2-stosunek
między obiema klasami ma charakter wyzysku, ponieważ kapitaliści
przywłaszczają sobie produkt pracy roboli. 3- relacja wyzysku ma
charakter konfliktogenny. Marks znany jest jako ten, który położył
fundamenty pod socjologiczną teorię konfliktu, bowiem jego zdaniem,
każdy rodzaj organizacji społecznej zawiera konfliktogenne
nierówności (nauczyciel-uczniowie, szef-pracownik). Max Weber –
odrzucił Marksowski pogląd jakoby ekonomiczne czynniki miały
charakter podstawowych determinant rozwoju społecznego. Istotę zmian
społecznych postrzegał w wyznawanych ideach i wartościach. W
przeciwieństwie do poprzedników nie uznawał istnienia zewnętrznych
niezależnych od jednostek struktur i posługiwał się metodą typów
idealnych. Jego zdaniem socjologia zajmuje się badaniem sensu ludzkich
działań. Od niego zaczęła się socjologia rozumiejąca.
Współczesna socjologia, którą uważa się za naukę rozumiejącą,
czyli posługującą się metodą interpretacji, nawiązuje do Maxa
Webera. Brutalna definicja socjologii 7punktów widzenia społeczeństwa
jako przedmiotu badań socjologii: 1)demograficzny- społeczeństwo
stanowi wielość, zbiór jednostek tzn. ujmowane jest jako populacja.
Społeczeństwo to nie konkretna zbiorowość, lecz swoisty rodzaj
rzeczywistości, który różnorako się manifestuje w rozmaitych
zbiorowościach (łysych, żonatych, wysportowanych, wykształconych
itp.). 2) grupowy – w tym ujęciu społeczeństwo to nie tylko
konkretne osoby, ale również relacje, typy zależności i uwarunkowań
pomiędzy tymi konkretnymi osobami, tworzącymi grupy społeczne.
Społeczeństwo to złożone z jednostek zintegrowanej całości, np.
grupy mniejszościowe, grupy ideowe, grupy trzymające władze, elity.3)
systemowy_ specyficzny system społeczny stawia relacje i zależność
zwane pozycjami społecznymi. chodzi tutaj o wzajemne powiązanie
normatywnych wzorców stosunków społecznych( np. system edukacyjny,
administracyjny itp.)4) strukturalny- z tego punktu widzenia
społeczeństwo stanowi sieć relacji między ludzkich, tzn. bada się
prawidłowości i konfigurację w systemach. można mówić o
strukturach np. konfliktu zależności, podległości itp.5)
interakcjonistycznych - przedmiotem zainteresowania w tym przypadku jest
wzajemne zainteresowanie działami jednostek tzn. ludzka aktywność
pozwalająca wytworzyć powyższe momenty(od b-d)6) kulturalistyczny- w
tym ujęciu społeczeństwo stanowi matrycę podzielanych znaczeń,
symboli, reguł-w kręgu zainteresowania znajduje się zatem tzw.
reprodukcje kulturowe . bada się tutaj sensowność działań
ludzkich.7)zdarzeniowy\polowy- przedmiotem badań jest płynne pole
zdarzeń. Wskazuje się tutaj na 2 kwestie:1) na ewolucję lub rozwój
prowadzących do nieustannego wzrostu, różnicowania, komplikowania
struktur i funkcji w obrębie całości społecznych.2)na fizjologię
społeczeństwa czyli jego codzienne funkcjonowanie na ruch i
zmienność współkonstytuujące ową codzienność. To co istnieje w
społeczeństwie to ZDARZENIA SPOŁECZNE ,które są płynne ,
nieustanne i zmienne. z tej perspektywy powiada się nie tyle o
istnieniu społeczeństwa, ile o jego stawaniu się. Społeczeństwo
jest bytem który się staje.
BRUTALNA DEFINICJA SOCJOLOGII-socjologia to nauka o ludziach
działających w polu wzajemnych relacji (w przestrzeni
międzyludzkiej), którzy nadają temu polu nieustanną dynamikę
funkcjonowania i starzenia się (podtrzymują życie społeczne), a
utrwalone , często niezamierzone efekty swoich działań pozostawiają
jako ramy strukturalne i kulturowe kolejnych działań następującym po
sobie pokoleniom.
®
Đ
L
R
¶
Đ
Ü
ŕ
R
¶
#je się pod mniejszą lub większą presją kulturowa).Tożsamość
kulturowa:- tożsamość monolityczna,- tożsamość
pękniętaSamoświadomość kulturowa: Związane jest z postrzeganiem i
poczuciem presji kulturowej. Jest to refleksyjne podchodzenie do
wymogów kulturowych.
SFERY KULTURY:
1)KULTURA NORMATYWNA: jest to taki segment kultury, który skreśla
sposoby działania członków danej społeczności. imperatywy
kulturowe, które dotyczą sposobów postępowania, bądź pewnych
celów.- przyzwolenia kulturowe, -preferencje (reguły, drogowskazy)
2)KULTURA IDEALNA ZWANA SYMBOLICZNĄ: jest to sfera uznanych poglądów,
idei, standardowych symboli, określających właściwe sposoby
myślenia. Przynależą tu wszelkie definicje znaczeń, ustalające
obowiązujące sensy zdarzeń. Również przynależy tu pewien element
powinności. 3)KULTURA MATERIALNA(cywilizacja materialna)obejmuje
wszelkie obiekty, które posiadamy, którymi się posługujemy w naszej
społeczności: przedmioty, urządzenia wymyślone lub przetworzone
przez niego obiekty przyrodnicze. ELEMENTY KULTURY:
1)RYS KULTUROWY(najmniejszy, elementarny składnik kultury, np. gest,
element stroju albo podstawowe nakazy moralne)
2)KOMPLEKS KULTUROWY( bardziej złożona całość grupująca elementy
jednorodne pod względem treści lub funkcji, np. sposoby ubierania
się, powitania, pożegnania, cały dekalog)
3)KONFIGURACJE KULTUROWE(najszersze całości zróżnicowane pod
względem terści i funkcji to elementy kultury skupione wokół jednego
obiektu, np. samochodu-fabryki, pożyczki-salonu, itp.) Te konfituracje
mogą mieć charakter mniej lub bardziej harmonijny.
- ZAPÓŹNIENIE KULTUROWE: gdy jeden z elementów konfiguracji nie
nadąża za innymi, nie jest w pełni obecny, np. gdy ludzie mają dużo
i dobre samochody, ale nie ma autostrad.
- NIEKOMPETENCJA KULTUROWA-związana jest z niestosowaniem się do
reguł uznawanych w danym obszarze społecznym, np. nie przyznanie
kobiecie prawa do pójście na zwolnienie gdy jest dziecko.
- FUNKCJONALNY ANALFABETYZM :ma miejsce, gdy ludzie nie rozumieją i nie
potrafią zinterpretować najprostszych przekazów kulturowych, np. jak
ktoś nie potrafi robić zakupów przez Internet i używać bankowości
elektronicznej.
4)POSTAĆ KULTURY Można mówić o trzonie kulturowym, o subkulturach,
czyli regionach kulturowych, o kontrkulturach, są przeciwstawne
głównemu nurtowi
5)PROBLEM UNIWERSALI KULTUROWYCH : można okazać 3 uniwersalne reguły.
Pierwsza związana jest z zakazem bezpodstawnego pozbawienia innych
życia. druga to zakaz kaziroctwa. Trzecia-rodzina, ludzie żyją w
rodzinie. Czwarta- zasada wzajemności. 6)ZWYCZAJ,MORALNOŚĆ,PRAWO:
ZWYCZAJ:zwyczaje mają najczęściej charakter bezrefleksyjny tzn.
spełnianie wymogów zwyczajowych odbywa się automatycznie. Zwyczaje
upraszczają nam życie, tworza się oddane i spontanicznie w celu
stabilizacji wzajemnych oczekiwań. Nie są na ogół skodyfikowane
(choć zdarzają się podręczniki dobrego wychowania, ale nie mają one
charakteru wykładu) wszelakiego rodzaju reakcji na łamanie reguł
zwyczajowych SA potępiane.
MORALNOŚĆ: dotyczy imperatywów zbiorowego życia. Mówi o niej, gdy
to, co stanowią regulację moralne stanowi pewne dobro. Istotą
myślenia moralnego jest to, że ma charakter refleksyjny i
uniwersalistyczny, tzn. muszą najpierw przemyśleć, a dopiero potem
działać. Co podlega klasyfikacji moralnej? Ktoś kto nie podaje
argumentacji, nie myśli moralnie. Uniwersalizacja - polega na tym że
to co myślimy, że jest dobre dla nas jest dobre tez dla wszystkich.
Prawo – nie wytarza się spontanicznie, lecz jest celowo stanowione.
Prawo stanowiło pewien osobny system reguł. Prawo jest powoływane
przez upoważnione do tego organy. System sankcji, którym prawo
dysponuje, ma charakter skupiony. Prawo stanowione jest z różnych
powodów m.in. realizacji pewnych dóbr wspólnych.
Sprawiedliwość – oznacza zaprowadzenie takiego porządku, który
będzie uchodził za sprawiedliwy i prawowity. Sprawiedliwość jest
stałą i niezmienna wolą przyznającą każdemu należne mu prawo.
Największą niesprawiedliwością jest życie w chaosie, bez
nałożonych żadnych porządków, zasad i reguł. Jednakże nie każdy
porządek jest sprawiedliwy.
Trzy tendencje zmian historycznych systemu aksjo-normatywnego:
- komplikowanie i różnicowanie się systemu w miarę rozwoju
społeczeństwa, - odchodzenie od izolacji kultur do coraz większego
ich wzajemnego kontaktu, oddziaływania i przemieszania, -przyspieszanie
zmian społecznych.
Anomia – określona przez DURKHEIM’A, dotyczy całości kultury
normatywnej; jest to stan, w którym system normatywny traci koherencję
i ulega przekształceniu w chaos. Normy i dyrektywy stają się
nieostre i niejednoznaczne. Ludzie zatracają poczucie tego co dobre, co
słuszne a co niesłuszne. Innymi słowy dezorganizacja trzonu kultury
normatywnej implikuje dezorganizację członków danej społeczności.
Anomia – określona przez Roberta HERTONA, dotyczy specyficznej
rozbieżności pomiędzy afirmowanymi w danym społeczeństwie
wartościami, a postulowanymi normami, mającymi służyć realizacji
tych wartości, czy normami mającymi faktyczne szanse realizacji. Stan
anomii wytwarza presję w kierunku działań przestępczych. Ten stn
anemii zdaniem Hertona może wygenerować pewne zjawiska: innowację,
rytualizm, bunt.
Konflikt ról – jest to rozbieżność oczekiwań społecznych
związanych z rozmaitymi pozycjami społecznymi zajmowanymi
równocześnie przez jednostkę. W ramach pozycji możemy wskazać 2
kwestie: pozycję nadrzędną i podrzędną. Konflikt między segmentami
jednej roli (jednej pozycji społecznej) – jest to konflikt pomiędzy
oczekiwaniami kierowanymi przez różnych partnerów, członków pewnego
kręgu społecznego, którzy zajmują w stosunku do danej pozycji (poz.
Perymetrycznej) pozycje peryferyczne. Np. dyrektor banku (poz.
Perymetryczna): podwładni, akcjonariusze, klienci, prezes NBP –
pozycje peryferyczne.
6 stopniowa skala rozwoju moralnego KOHLBERGA – LINDA (rozwój moralny
w krajach demokratycznych):
1 stopień: Dobre zachowanie to takie, za które jest się nagradzanym,
a złe to takie, za które spotyka kogoś kara. Celem jest uniknięcie
kary. Stanowi to swoistą wartość moralną. Człowiek jest nastawiony
na uniknięcie kary i posłuszeństwo.
2 stopień: Zachowanie moralne związane jest z realizacją własnych
interesów oraz potrzeb, przy założeniu, iż nie wyrządza się tym
samym krzywdy innym. Moralne zachowanie służy częstokroć dalszemu
zdobywaniu korzyści, realizowaniu potrzeb, interesów.
3 stopień: Dobre zachowanie to takie, które podoba się innym. Złe to
takie, które nie zyskuje aprobaty ze strony otoczenia. Na tym poziomie
rozwoju moralnego wykształca się postawa „grzecznego chłopca” i
„grzecznej dziewczynki”. 4 stopień: Dobre zachowanie, to te zgodne
z prawem, regułami ładu społecznego tudzież obowiązku. Na tym
poziomie wykształca się postawa legalizmu.
5 stopień: Dobre zachowanie jest zgodne z regułami stanowionymi
demokratycznie w drodze racjonalnego dysonansu społecznego. Odpowiada
ono prawom jednostek powszechnie szanowanym standardom społecznym.
6 stopień: pojawia się tutaj orientacja na ogólne zasady etyczne
(prawa człowieka, ideały oraz pryncypia demokratyczne) i zdolność
zastosowania ich do konkretnej sytuacji, w przypadku moralnego
konfliktu. Zasady te człowiek respektuje we własnym sumieniu (które
jest funkcją refleksji krytycznej), a nie dlatego, że to obowiązek
wobec prawa, lub wobec powszechnie szanowanych standardów.
1, 2 do fazy prekonwencjonalnej. 3,4 do fazy konwencjonalnej. 5,6 do
fazy postkonwencjonalnej.
ciąga socjologia
Socjologia jako dziedzina naukowa pojawiła się w XIX wieku. Nauka to
1)teorie, twierdzenia, tezy, hipotezy naukowe(które są wynikiem
badań),2)metoda za pomocą której możemy rożne rzeczy poznawać,
3)naukowcy i badacze (trzeba mieć uprawnienia w Polsce). Przedmiot
badań socjologii to powtarzalne cechy i prawidłowości
społeczeństwa, które ujmuje ona za pomocą własnej metody naukowej i
specyficznego języka. Swoistą problematykę socjologii można ując za
pomoca 4 pytań:1-Jak jest naprawdę?(jest to pytanie o opis
społeczeństwa),2-Dlaczego tak jest?(jest to pytanie o reguły
rządzące społeczeństwem),3-Jak będzie?(jest to pytanie o
prognozę),4-Co zrobić aby zmienić społeczeństwo??
KLASYCY MYŚLI SOCJOLOGICZNEJ A ZAGADNIENIE METODY
August Comte-autor ,,Kurs filozofii pozytywnej” Należy stworzyć
nową naukę socjologię. Jest znany z teorii praw 3 faz rozwoju
ludzkiego rozumienia świata. Chodzi nasze rozumienie świata.
Etap1-Teologiczny-zwany przez autora fikcyjnym. Charakteryzował się
opisywaniem i wyjaśnianiem świata w terminach ponadnaturalnych za
pomocą idei i wierzeń religijnych. Człowiek musi mieć możliwość
planowania dni, miesiąca, pór roku np. możliwość uprawiania
kwiatów. Nawet pierwotne społeczeństwa zauważały pewne
prawidłowości. Czynniki naturalne- ludzie poszukiwali przyczyny
dlaczego coś zachodzi, wymyślali bóstwa. Faza2-metafizyczna- zwana
przez niego abstrakcyjną. Wykrystalizowała się w epoce renesansu i
charakteryzowała się rozwojem matematyki, filozofii, logiki, a
ogólnie wysoceteoretycznych nauk, które można byłoby uznać
,,światopoglądowo neutralne”. Racjonalizm – poszukuje się
rozwiązań w ludzkim rozumie. To my projektujemy ten świat, a nie
siła z zewnątrz. Faza3 – Pozytywistyczny – czyli naukowy.
Znamionuje go zdominowanie sposobu myślenia przez naukę i obserwacje i
weryfikowane w oparciu o nie teorii. Założenie- uprawianie nauki w
oparciu o doświadczenia. Powrót do świata faktów. 1) doświadczenie,
2) język fizykalistyczny, terminy obserwacyjne to takie, których nikt
nigdy nie widział. Antyrealizm metafizyczny pozyskanie narzędzi w celu
przekształcenia świata. Rozwój doprowadzi do standaryzowania czasu
(ujednolicenie). Podział na 3 fazy – my żyjemy w 3 fazie.
1)Powstanie teorii na podstawie doświadczenia, jak najbardziej
ogólnych, 2) Konstruktywizm – sami zaczynamy konstruować. Herbert
Spencer – jak to jest możliwe, że społeczeństwa stają się
bardziej złożone, wyspecjalizowane to jednak się nie rozpadają. Odp:
społeczeństwa coraz bardziej grupują swoje podstawowe funkcje wokół
3 zasad:1)operacyjna-produkcje i reprodukcje,2)dystrybucyjna-przepływ
materiałów i informacji,3)regulacyjna – chodzi o koncentrację
władzy w celu koordynowania i kontrolowania. Spencer jest znany jako
twórca postawy badawczej zwanej funkcjonalizmem. funkcjonalizmem
Spencera nie istnieje to co myślą poszczególne jednostki.
Koordynowanie to współpraca z kierowaniem (współdziałanie). Marks
Karol – jego zdaniem organizacja społeczeństwa w określonym czasie
jest zależne od środków produkcji oraz organizacji pracy. Organizacja
gospodarki stanowi podstawę materialną, która Marks określił mianem
bazy warunkującej oraz kształtującej nadbudowę, na którą
składają się: kultura, polityka oraz inne aspekty życia
społecznego. Innymi słowy funkcjonowanie społeczeństw zależne jest
od bazy ekonomicznej. 3 uwagi: 1-zdaniem Marksa kapitalizm jest systemem
z istoty klasowym. Z jednej strony mamy właścicieli kapitału
(pieniędzy, środków itp.), a z drugiej strony roboli. 2-stosunek
między obiema klasami ma charakter wyzysku, ponieważ kapitaliści
przywłaszczają sobie produkt pracy roboli. 3- relacja wyzysku ma
charakter konfliktogenny. Marks znany jest jako ten, który położył
fundamenty pod socjologiczną teorię konfliktu, bowiem jego zdaniem,
każdy rodzaj organizacji społecznej zawiera konfliktogenne
nierówności (nauczyciel-uczniowie, szef-pracownik). Max Weber –
odrzucił Marksowski pogląd jakoby ekonomiczne czynniki miały
charakter podstawowych determinant rozwoju społecznego. Istotę zmian
społecznych postrzegał w wyznawanych ideach i wartościach. W
przeciwieństwie do poprzedników nie uznawał istnienia zewnętrznych
niezależnych od jednostek struktur i posługiwał się metodą typów
idealnych. Jego zdaniem socjologia zajmuje się badaniem sensu ludzkich
działań. Od niego zaczęła się socjologia rozumiejąca.
Współczesna socjologia, którą uważa się za naukę rozumiejącą,
czyli posługującą się metodą interpretacji, nawiązuje do Maxa
Webera. Brutalna definicja socjologii 7punktów widzenia społeczeństwa
jako przedmiotu badań socjologii: 1)demograficzny- społeczeństwo
stanowi wielość, zbiór jednostek tzn. ujmowane jest jako populacja.
Społeczeństwo to nie konkretna zbiorowość, lecz swoisty rodzaj
rzeczywistości, który różnorako się manifestuje w rozmaitych
zbiorowościach (łysych, żonatych, wysportowanych, wykształconych
itp.). 2) grupowy – w tym ujęciu społeczeństwo to nie tylko
konkretne osoby, ale również relacje, typy zależności i uwarunkowań
pomiędzy tymi konkretnymi osobami, tworzącymi grupy społeczne.
Społeczeństwo to złożone z jednostek zintegrowanej całości, np.
grupy mniejszościowe, grupy ideowe, grupy trzymające władze, elity.3)
systemowy_ specyficzny system społeczny stawia relacje i zależność
zwane pozycjami społecznymi. chodzi tutaj o wzajemne powiązanie
normatywnych wzorców stosunków społecznych( np. system edukacyjny,
administracyjny itp.)4) strukturalny- z tego punktu widzenia
społeczeństwo stanowi sieć relacji między ludzkich, tzn. bada się
prawidłowości i konfigurację w systemach. można mówić o
strukturach np. konfliktu zależności, podległości itp.5)
interakcjonistycznych - przedmiotem zainteresowania w tym przypadku jest
wzajemne zainteresowanie działami jednostek tzn. ludzka aktywność
pozwalająca wytworzyć powyższe momenty(od b-d)6) kulturalistyczny- w
tym ujęciu społeczeństwo stanowi matrycę podzielanych znaczeń,
symboli, reguł-w kręgu zainteresowania znajduje się zatem tzw.
reprodukcje kulturowe . bada się tutaj sensowność działań
ludzkich.7)zdarzeniowy\polowy- przedmiotem badań jest płynne pole
zdarzeń. Wskazuje się tutaj na 2 kwestie:1) na ewolucję lub rozwój
prowadzących do nieustannego wzrostu, różnicowania, komplikowania
struktur i funkcji w obrębie całości społecznych.2)na fizjologię
społeczeństwa czyli jego codzienne funkcjonowanie na ruch i
zmienność współkonstytuujące ową codzienność. To co istnieje w
społeczeństwie to ZDARZENIA SPOŁECZNE ,które są płynne ,
nieustanne i zmienne. z tej perspektywy powiada się nie tyle o
istnieniu społeczeństwa, ile o jego stawaniu się. Społeczeństwo
jest bytem który się staje.
BRUTALNA DEFINICJA SOCJOLOGII-socjologia to nauka o ludziach
działających w polu wzajemnych relacji (w przestrzeni
międzyludzkiej), którzy nadają temu polu nieustanną dynamikę
funkcjonowania i starzenia się (podtrzymują życie społeczne), a
utrwalone , często niezamierzone efekty swoich działań pozostawiają
jako ramy strukturalne i kulturowe kolejnych działań następującym po
sobie pokoleniom.
®
Đ
L
R
¶
Đ
Ü
ŕ
R
¶
#je się pod mniejszą lub większą presją kulturowa).Tożsamość
kulturowa:- tożsamość monolityczna,- tożsamość
pękniętaSamoświadomość kulturowa: Związane jest z postrzeganiem i
poczuciem presji kulturowej. Jest to refleksyjne podchodzenie do
wymogów kulturowych.
SFERY KULTURY:
1)KULTURA NORMATYWNA: jest to taki segment kultury, który skreśla
sposoby działania członków danej społeczności. imperatywy
kulturowe, które dotyczą sposobów postępowania, bądź pewnych
celów.- przyzwolenia kulturowe, -preferencje (reguły, drogowskazy)
2)KULTURA IDEALNA ZWANA SYMBOLICZNĄ: jest to sfera uznanych poglądów,
idei, standardowych symboli, określających właściwe sposoby
myślenia. Przynależą tu wszelkie definicje znaczeń, ustalające
obowiązujące sensy zdarzeń. Również przynależy tu pewien element
powinności. 3)KULTURA MATERIALNA(cywilizacja materialna)obejmuje
wszelkie obiekty, które posiadamy, którymi się posługujemy w naszej
społeczności: przedmioty, urządzenia wymyślone lub przetworzone
przez niego obiekty przyrodnicze. ELEMENTY KULTURY:
1)RYS KULTUROWY(najmniejszy, elementarny składnik kultury, np. gest,
element stroju albo podstawowe nakazy moralne)
2)KOMPLEKS KULTUROWY( bardziej złożona całość grupująca elementy
jednorodne pod względem treści lub funkcji, np. sposoby ubierania
się, powitania, pożegnania, cały dekalog)
3)KONFIGURACJE KULTUROWE(najszersze całości zróżnicowane pod
względem terści i funkcji to elementy kultury skupione wokół jednego
obiektu, np. samochodu-fabryki, pożyczki-salonu, itp.) Te konfituracje
mogą mieć charakter mniej lub bardziej harmonijny.
- ZAPÓŹNIENIE KULTUROWE: gdy jeden z elementów konfiguracji nie
nadąża za innymi, nie jest w pełni obecny, np. gdy ludzie mają dużo
i dobre samochody, ale nie ma autostrad.
- NIEKOMPETENCJA KULTUROWA-związana jest z niestosowaniem się do
reguł uznawanych w danym obszarze społecznym, np. nie przyznanie
kobiecie prawa do pójście na zwolnienie gdy jest dziecko.
- FUNKCJONALNY ANALFABETYZM :ma miejsce, gdy ludzie nie rozumieją i nie
potrafią zinterpretować najprostszych przekazów kulturowych, np. jak
ktoś nie potrafi robić zakupów przez Internet i używać bankowości
elektronicznej.
4)POSTAĆ KULTURY Można mówić o trzonie kulturowym, o subkulturach,
czyli regionach kulturowych, o kontrkulturach, są przeciwstawne
głównemu nurtowi
5)PROBLEM UNIWERSALI KULTUROWYCH : można okazać 3 uniwersalne reguły.
Pierwsza związana jest z zakazem bezpodstawnego pozbawienia innych
życia. druga to zakaz kaziroctwa. Trzecia-rodzina, ludzie żyją w
rodzinie. Czwarta- zasada wzajemności. 6)ZWYCZAJ,MORALNOŚĆ,PRAWO:
ZWYCZAJ:zwyczaje mają najczęściej charakter bezrefleksyjny tzn.
spełnianie wymogów zwyczajowych odbywa się automatycznie. Zwyczaje
upraszczają nam życie, tworza się oddane i spontanicznie w celu
stabilizacji wzajemnych oczekiwań. Nie są na ogół skodyfikowane
(choć zdarzają się podręczniki dobrego wychowania, ale nie mają one
charakteru wykładu) wszelakiego rodzaju reakcji na łamanie reguł
zwyczajowych SA potępiane.
MORALNOŚĆ: dotyczy imperatywów zbiorowego życia. Mówi o niej, gdy
to, co stanowią regulację moralne stanowi pewne dobro. Istotą
myślenia moralnego jest to, że ma charakter refleksyjny i
uniwersalistyczny, tzn. muszą najpierw przemyśleć, a dopiero potem
działać. Co podlega klasyfikacji moralnej? Ktoś kto nie podaje
argumentacji, nie myśli moralnie. Uniwersalizacja - polega na tym że
to co myślimy, że jest dobre dla nas jest dobre tez dla wszystkich.
Prawo – nie wytarza się spontanicznie, lecz jest celowo stanowione.
Prawo stanowiło pewien osobny system reguł. Prawo jest powoływane
przez upoważnione do tego organy. System sankcji, którym prawo
dysponuje, ma charakter skupiony. Prawo stanowione jest z różnych
powodów m.in. realizacji pewnych dóbr wspólnych.
Sprawiedliwość – oznacza zaprowadzenie takiego porządku, który
będzie uchodził za sprawiedliwy i prawowity. Sprawiedliwość jest
stałą i niezmienna wolą przyznającą każdemu należne mu prawo.
Największą niesprawiedliwością jest życie w chaosie, bez
nałożonych żadnych porządków, zasad i reguł. Jednakże nie każdy
porządek jest sprawiedliwy.
Trzy tendencje zmian historycznych systemu aksjo-normatywnego:
- komplikowanie i różnicowanie się systemu w miarę rozwoju
społeczeństwa, - odchodzenie od izolacji kultur do coraz większego
ich wzajemnego kontaktu, oddziaływania i przemieszania, -przyspieszanie
zmian społecznych.
Anomia – określona przez DURKHEIM’A, dotyczy całości kultury
normatywnej; jest to stan, w którym system normatywny traci koherencję
i ulega przekształceniu w chaos. Normy i dyrektywy stają się
nieostre i niejednoznaczne. Ludzie zatracają poczucie tego co dobre, co
słuszne a co niesłuszne. Innymi słowy dezorganizacja trzonu kultury
normatywnej implikuje dezorganizację członków danej społeczności.
Anomia – określona przez Roberta HERTONA, dotyczy specyficznej
rozbieżności pomiędzy afirmowanymi w danym społeczeństwie
wartościami, a postulowanymi normami, mającymi służyć realizacji
tych wartości, czy normami mającymi faktyczne szanse realizacji. Stan
anomii wytwarza presję w kierunku działań przestępczych. Ten stn
anemii zdaniem Hertona może wygenerować pewne zjawiska: innowację,
rytualizm, bunt.
Konflikt ról – jest to rozbieżność oczekiwań społecznych
związanych z rozmaitymi pozycjami społecznymi zajmowanymi
równocześnie przez jednostkę. W ramach pozycji możemy wskazać 2
kwestie: pozycję nadrzędną i podrzędną. Konflikt między segmentami
jednej roli (jednej pozycji społecznej) – jest to konflikt pomiędzy
oczekiwaniami kierowanymi przez różnych partnerów, członków pewnego
kręgu społecznego, którzy zajmują w stosunku do danej pozycji (poz.
Perymetrycznej) pozycje peryferyczne. Np. dyrektor banku (poz.
Perymetryczna): podwładni, akcjonariusze, klienci, prezes NBP –
pozycje peryferyczne.
6 stopniowa skala rozwoju moralnego KOHLBERGA – LINDA (rozwój moralny
w krajach demokratycznych):
1 stopień: Dobre zachowanie to takie, za które jest się nagradzanym,
a złe to takie, za które spotyka kogoś kara. Celem jest uniknięcie
kary. Stanowi to swoistą wartość moralną. Człowiek jest nastawiony
na uniknięcie kary i posłuszeństwo.
2 stopień: Zachowanie moralne związane jest z realizacją własnych
interesów oraz potrzeb, przy założeniu, iż nie wyrządza się tym
samym krzywdy innym. Moralne zachowanie służy częstokroć dalszemu
zdobywaniu korzyści, realizowaniu potrzeb, interesów.
3 stopień: Dobre zachowanie to takie, które podoba się innym. Złe to
takie, które nie zyskuje aprobaty ze strony otoczenia. Na tym poziomie
rozwoju moralnego wykształca się postawa „grzecznego chłopca” i
„grzecznej dziewczynki”. 4 stopień: Dobre zachowanie, to te zgodne
z prawem, regułami ładu społecznego tudzież obowiązku. Na tym
poziomie wykształca się postawa legalizmu.
5 stopień: Dobre zachowanie jest zgodne z regułami stanowionymi
demokratycznie w drodze racjonalnego dysonansu społecznego. Odpowiada
ono prawom jednostek powszechnie szanowanym standardom społecznym.
6 stopień: pojawia się tutaj orientacja na ogólne zasady etyczne
(prawa człowieka, ideały oraz pryncypia demokratyczne) i zdolność
zastosowania ich do konkretnej sytuacji, w przypadku moralnego
konfliktu. Zasady te człowiek respektuje we własnym sumieniu (które
jest funkcją refleksji krytycznej), a nie dlatego, że to obowiązek
wobec prawa, lub wobec powszechnie szanowanych standardów.
1, 2 do fazy prekonwencjonalnej. 3,4 do fazy konwencjonalnej. 5,6 do
fazy postkonwencjonalnej.
