pobieranie: ciąga toczenie
Pobierz dokument docPrzeglądaj wersję html pliku:
ODMIANY KINEMATYCZNE TOCZENIA Podczas obróbki niezbędne są określone
ruchy narzędzia i przedmiotu obrabianego, które można podzielić na:
-podstawowe (robocze), jak ruch główny, posuwowy, wypadkowy,
-pomocnicze, jak ruch dosunięcia lub odsunięcia i ruchy korekcyjne.
Toczenie jest sposobem obróbki skrawaniem (i wiórowej), w którym
przedmiot obrabiany wykonuje ruch obrotowy, a narzędzie ruch płaski.
Toczenie jest realizowane na obrabiarkach nazywanych tokarkami.
- ruch główny, którym jest ruch obrotowy przedmiotu obrabianego, -
ruch posuwowy, którym jest ruch płaski narzędzia.
Ruchem głównym podczas toczenia jest ruch obrotowy przedmiotu
obrabianego, w wyniku którego, w czasie kontaktu narzędzia z
przedmiotem, następuje skrawanie przewidzianego naddatku materiału i
jego usunięcie w postaci wiórów. Oś obrotu ruchu głównego nazywa
się osią toczenia.
Ruch posuwowy podczas toczenia jest to ruch nadawany narzędziu, który
wraz z ruchem głównym warunkuje powstawanie wióra i tworzenie
powierzchni obrobionej na przedmiocie obrobionym. Ruch posuwowy może
odbywać się w sposób ciągły lub przerywany i być prostoliniowy lub
krzywoliniowy.
Ruch wypadkowy jest wypadkową chwilowego mchu głównego i ruchu
posuwowego.
Rozróżnia się następujące odmiany kinematyczne toczenia ze względu
na kierunek ruchu posuwowego, jaki występuje podczas toczenia:
(a) wzdłużne zewnętrzne i wewnętrzne, gdy kierunek ruchu posuwowego
jest równoległy do osi toczenia
b) poprzeczne zewnętrzne i wewnętrzne, gdy kierunek ruchu posuwowego
jest prostopadły do osi toczenia
c) skośne (stożkowe) zewnętrzne i wewnętrzne, gdy kierunek ruchu
posuwowego przecina się z osią toczenia
d) profilowe (kopiowe, numeryczne), gdy droga narzędzia jest
krzywoliniowa (złożona), a kierunek ruchu posuwowego określony przez
profil narzędzia, zarys wzornika lub program sterowania numerycznego
Toczenie skośne stosowane jest w przypadku obróbki powierzchni
stożkowych. Jeśli skośny kierunek ruchu posuwowego noża jest
kierunkiem wypadkowym istniejącego posuwu wzdłużnego i poprzecznego,
to takie toczenie jest nazywane toczeniem złożonym
Toczenie profilowe (niekiedy nazywane również kształtowym) może być
realizowane przez zastosowanie specjalnych noży kształtowych lub
obwiedniowych przez odtwarzanie na przedmiocie obrabianym kształtu
wzornika (toczenie kopiowe) oraz przez wykorzystanie tokarki sterowanej
numerycznie wg określonego programu.
GEOMETRIA OSTRZA NOŻA TOKARSKIEGO
PODZIAŁ NOŻY TOKARSKICH
Noże tokarskie stanowią bardzo liczną grupę narzędzi skrawających,
różniących się przeznaczeniem, sposobem kształtowania powierzchni
obrotowej, rozwiązaniem konstrukcyjnym, sposobem mocowania itp.
Ze względu na przeznaczenie rozróżnia się:- noże ogólnego
przeznaczenia, w przeważającej części punktowe, służące do
obróbki zewnętrznej i wewnętrznej powierzchni walcowych, czołowych,
stożkowych i ewentualnie innych, - noże specjalizowane, np. do
obróbki gwintów, - noże specjalne, przeznaczone do obróbki tylko
ściśle określonej pod względem kształtu powierzchni przedmiotu
obrobionego.
Noże tokarskie ogólnego przeznaczenia oraz częściowo specjalizowane
nazywane są nożami normalnymi.
Ze względu na sposób kształtowania powierzchni obrobionej noże
tokarskie dzieli się na:
noże punktowe, kształtujące powierzchnię obrobioną jednym punktem
(narożem), zależnie od drogi ruchu posuwowego
noże kształtowe, kształtujące powierzchnię obrobioną czynnym
odcinkiem krawędzi ostrza, bez przesuwu narzędzia wzdłuż zarysu tej
powierzchni , -noże obwiedniowe, kształtujące powierzchnię
obrobioną krawędzią ostrza przetaczającego się po tej powierzchni
Ze względu na rozwiązania konstrukcyjne rozróżnia się noże:
-jednolite, monometalowe, wykonane w całości z jednego materiału
narzędziowego, -bimetalowe, wykonane z dwóch różnych materiałów
połączonych ze sobą w sposób trwały, -składane z mechanicznie
mocowanymi wieloostrzowymi płytkami skrawającymi,
Ze względu na miejsce ustawienia:
- noie imakowe (suportowe), mocowane bezpośrednio w imaku nożowym
suportu obrabiarki bez elementów pośrednich,
- noie oprawkowe, mocowane mechanicznie w oprawce nożowej.
RODZAJE NOŻY TOKARSKICH:
Noże proste: -prawy, -lewy, -obustronny; Noże wygięte: - w prawo,
- w lewo; Noże boczne wygięte: -prawy, -lewy, Noże boczne odsądzone:
-prawy, -lewy, Noże czołowe: -prawy, -lewy, Noże przecinaki: -prawy,
-lewy, Noże szerokie, Noże spiczaste,
Noże wytaczaki proste, Noże wytaczaki spiczaste
Noże wytaczaki hakowe, Noże wytaczaki proste z chwytem o przekroju
kołowym, Noże wytaczaki spiczaste, z chwytem o przekroju kołowym;
Ze względu na materiał, z którego są zrobione, płytki wieloostrzowe
wykonuje się jako:
a) jednolite, z określonego gatunku węglików spiekanych lub spieków
ceramicznych, ;
b) powlekane (dodatkowo w stosunku do jednolitych wykonanych z
węglików spiekanych) jedną lub kilkoma powłokami dla zwiększenia
odporności na ścieranie (zużycie) i wzrostu okresu trwałości
ostrza.
WIELKOŚCI NASTAWIANE PRZY TOCZENIU
Podstawowe wielkości nastawiane na obrabiarce, nazywamy parametrami
skrawania. W przypadku toczenia są nimi: prędkość skrawania, posuw i
głębokość skrawania . Od tych wielkości zależą: trwałość
ostrza, wartość oporu skrawania, dokładność wymiarów i kształtu
oraz jakość (w tym i chropowatość) obrobionej powierzchni.
Prędkość skrawania vc - jest to droga, jaką przebywa w jednostce
czasu punkt krawędzi skrawającej narzędzia względem powierzchni
obrabianej w kierunku głównego ruchu roboczego. Prędkość skrawania
określa się wzorem: v = II D n / 1000 [m/min] gdzie: D [mm] -
średnica powierzchni obrabianej w przypadku toczenia powierzchni
zewnętrznej lub powierzchni obrobionej w przypadku toczenia powierzchni
wewnętrznej (np. wytaczania otworu), n [obr./min] - prędkość
obrotowa wrzeciona.
Gdy należy nastawić tokarkę na taką prędkość obrotową n, aby
odpowiadała żądanej prędkości skrawania vc i średnicy przedmiotu
D, wykorzystuje się wzór: n=1000 Vc / II D = 318 Vc / D [obr./min.]
-posuw - f jest to wartość przemieszczenia narzędzia względem
przedmiotu obrabianego w kierunku ruchu posuwowego podczas jednego
obrotu toczonego przedmiotu. posuw wyraża się w milimetrach na l
obrót.
Głębokość skrawania ap - jest to odległość powierzchni obrabianej
mierzona w kierunku prostopadłym do powierzchni obrobionej. Określa
sieją w milimetrach. Przy toczeniu wzdłużnym głębokość skrawania
można wyrazić wzorem: ap= D – d / 2[mm] gdzie: D [mm] -
średnica powierzchni obrabianej, d [mm] - średnica powierzchni
obrobionej.
ROZKŁAD CAŁKOWITEJ SIŁY F NA SKŁADOWE
TOKARKI stanowią najliczniejszy i najbardziej zróżnicowany
konstrukcyjnie dział obrabiarek. Rozróżnia się następujące grupy
tokarek:a) kłowe,b) uchwytowe,c) rewolwerowe,d) tarczowe, e)
karuzelowe,f) kopiarki,g) zataczarki, h) półautomaty tokarskie,i)
automaty tokarskie.
Tokarki kłowe Tokarki kłowe są przeznaczone głównie do obróbki
przedmiotów o długości / > 6d (gdzie d oznacza średnicę
przedmiotów ustalonych w kłach wrzeciona i konika). Każda tokarka
kłowa ogólnego przeznaczenia jest wyposażona dodatkowo w uchwyt
tokarski, co umożliwia toczenie, wytaczanie, wiercenie i rozwiercanie
przedmiotów krótkich o długości / <= 6d. Tokarki kłowe dzieli się
na: - uniwersalne, - produkcyjne,- precyzyjne,- ciężkie.
Ze względu na wartość średnicy, którą można toczyć nad łożem,
rozróżnia się tokarki kłowe: -małe(d <=250mm), - średnie (250 <
d<= 800 mm), wielkie (800 < d <= 4000 mm). Tokarki kłowe
uniwersalne (pociągowe)
Nie mają one śruby pociągowej i dlatego nie można na nich toczyć
gwintów. W porównaniu z tokarkami uniwersalnymi odznaczają się
prostszym układem kinematycznym oraz zwiększoną mocą silników
napędowych. Z uwagi na przeznaczenie tych tokarek do produkcji seryjnej
i wielkoseryjnej wyposażono je w urządzenia służące do skrócenia
czasów pomocniczych, tzn. w szybkomocujące uchwyty, wymienne imaki
nożowe itp. Wyglądem zewnętrznym niewiele się różnią od tokarek
uniwersalnych. Obecnie w coraz większej liczbie tokarek produkcyjnych
stosowane jest sterowanie numeryczne.
Tokarki kłowe precyzyjne
Są to tokarki o największej dokładności, przeznaczone do bardzo
dokładnego (gładkościowego) toczenia nożami diamentowymi lub nożami
o ostrzach z węglików spiekanych. Odznaczają się dużą
dokładnością, wysokimi prędkościami obrotowymi wrzeciona (od 8000
obr./min) oraz bardzo małymi posuwami (od 0,02 mm/obr.). Suport w tych
tokarkach jest przesuwany najczęściej śrubą pociągową znajdującą
się między prowadnicami łoża.
Tokarki kłowe ciężkie
Są przeznaczone do obróbki przedmiotów o masie kilku ton, przy
średnicach toczenia nad łożem 800 - 1000 mm. Masa samej obrabiarki
wynosi 10-17 ton. Dla umożliwienia wykonania największej liczby
zabiegów obróbkowych przy niezmiennym zamocowaniu przedmiotu -
obrabiarki te są wyposażone przeważnie w dodatkowe urządzenia
(głowice przystawne), mocowane na suporcie i przeznaczone do frezowania
rowków wpustowych lub bocznych pogłębień , szlifowania powierzchni
walcowych i stożkowych.
Tokarki uchwytowe
Są one przeznaczone wyłącznie do obróbki przedmiotów mocowanych w
uchwycie wrzeciona, o stosunku L/Dmax< 0,8 i Dmax < 630 mm, mających
kształt tarcz, krążków, pierścieni, krótkich tulei itp.
Rozróżnia się tokarki uchwytowe:
a) czołowe, obsługiwane od czołowej strony wrzeciona,
b) boczne o budowie podobnej do tokarek kłowych,
c) pionowe o pionowej osi wrzeciona.
WIELKOŚCI CHARAKTERYSTYCZNE TOKAREK
Wielkościami charakterystycznymi tokarek kłowych są
- największa średnica toczenia nad łożem D, określająca
największą średnicę przedmiotu, jaką można obrobić nad
prowadnicami łoża;
- rozstaw kłów L, czyli największa odległość między
wierzchołkami kłów wrzeciona i konika; jest to w przybliżeniu
największa długość przedmiotu, jaki można toczyć wzdłużnie przy
nie przerywanym posuwie. Jako wielkość uzupełniającą podaje się
często największą średnicę toczenia nad suportem d (największa
średnica wału podpartego kłem konika).
W celu umożliwienia obróbki krótkich przedmiotów o średnicach
większych od średnicy toczenia nad łożem D - niektóre tokarki
kłowe mają wykonany w łożu, w pobliżu wrzeciennika tzw. mostek. Po
jego wyjęciu nad łożem mieści się przedmiot o średnicy D1> D i
długości L1< L
ŚRODKI PRODUKCJI W OBR METALI SKR ZALICZAMY:
a) obrabiarki skrawające, b) narzędzia skrawające,
c) przyrządy obrabiarkowe, uchwyty obróbkowe i oprawki,
d) narzędzia i przyrządy pomiarowe oraz sprawdziany,
e) urządzenia do transportu bliskiego.
Do obróbki skrawaniem przedmioty obrabiane i narzędzia skrawające
muszą być związane z obrabiarką (ustalone i zamocowane) w
położeniach odpowiadających zamierzonej obróbce.
Uchwyt obróbkowy służy albo do ustalenia (nadania ściśle
określonego położenia) przedmiotu obrabianego na obrabiarce, albo do
zamocowania go na niej, albo spełnia obie te funkcje razem.
Oprawka służy do ustalenia i zamocowania narzędzia (lub narzędzi) na
obrabiarce. Oprawkami są np. uchwyty do wierteł, rozwiertaków,
oprawki do noży tokarskich, wytaczadła i trzpienie frezarskie.
Przyrząd obrabiarkowy stanowi przedłużenie łańcucha kinematycznego
obrabiarki i jest przeznaczony do rozszerzenia jej możliwości
obróbkowych przez realizowanie dodatkowych ruchów, potrzebnych przy
obróbce w układzie przedmiot obrabiany -- narzędzie.Uchwyty
obróbkowe dzielą się na uniwersalne (normalne), specjalizowane i
specjalne.
Uchwyty uniwersalne mogą służyć do obróbki przedmiotów o różnych
kształtach i wymiarach lub w różnych operacjach, wykonywanych na
różnych obrabiarkach. Należą do nich np. uchwyty tokarskie
samocentrujące, imadła maszynowe itp.
RODZAJE TOCZENIA;
Toczenie zgrubne jest obr. wstępną przewidziana dla usunięcia
podstawowej masy materiału z przedmiotu obr. Po takim toczeniu
następuje dalsza obr. powierzchni.
Toczenie średnio dokładne rozumiane jest najczęściej jako wtórne i
ostateczne toczenie swobodnych pow .obr. przedmiotu.
Toczenie dokładne stosuje się przeważnie pod szlifowanie,
pozostawienie naddatku na szlifowanie pow. po toczeniu.
Toczenie bardzo dokładne jest stosowane najczęściej w tych
przypadkach, gdy jest ono obr. ostateczną, przy czym jest wymagana
zarówno duża dokładność wykonywania wymiarów, kształtu, jak i
mała chropowatość pow. obrobionej.
PRACE WYKONYWANE NA TOKARKACH
- nawiercanie nakiełków, - toczenie zgrubne powierzchni walcowej, -
toczenie wykańczające powierzchni walcowej, - toczenie rowków i
podcięć technologicznych na pow. walcowej, - przecinanie i ścięcie
krawędzi, - toczenie pow. czołowej, - toczenie rowków na pow.
czołowej, - wytaczanie otworu nieprzelotowego i przelotowego, -
wytaczanie rowków i podcięć technologicznych w otworach, - toczenie
pow. stożkowych wewnętrznych, - toczenie pow. stożkowych
zewnętrznych, - nacinanie gwintów zewnętrznych nożem, - nacinanie
gwintów wewnętrznych nożem, - toczenie pow. mimośrodowych, -
radełkowanie, -
ciąga toczenie
ODMIANY KINEMATYCZNE TOCZENIA Podczas obróbki niezbędne są określone
ruchy narzędzia i przedmiotu obrabianego, które można podzielić na:
-podstawowe (robocze), jak ruch główny, posuwowy, wypadkowy,
-pomocnicze, jak ruch dosunięcia lub odsunięcia i ruchy korekcyjne.
Toczenie jest sposobem obróbki skrawaniem (i wiórowej), w którym
przedmiot obrabiany wykonuje ruch obrotowy, a narzędzie ruch płaski.
Toczenie jest realizowane na obrabiarkach nazywanych tokarkami.
- ruch główny, którym jest ruch obrotowy przedmiotu obrabianego, -
ruch posuwowy, którym jest ruch płaski narzędzia.
Ruchem głównym podczas toczenia jest ruch obrotowy przedmiotu
obrabianego, w wyniku którego, w czasie kontaktu narzędzia z
przedmiotem, następuje skrawanie przewidzianego naddatku materiału i
jego usunięcie w postaci wiórów. Oś obrotu ruchu głównego nazywa
się osią toczenia.
Ruch posuwowy podczas toczenia jest to ruch nadawany narzędziu, który
wraz z ruchem głównym warunkuje powstawanie wióra i tworzenie
powierzchni obrobionej na przedmiocie obrobionym. Ruch posuwowy może
odbywać się w sposób ciągły lub przerywany i być prostoliniowy lub
krzywoliniowy.
Ruch wypadkowy jest wypadkową chwilowego mchu głównego i ruchu
posuwowego.
Rozróżnia się następujące odmiany kinematyczne toczenia ze względu
na kierunek ruchu posuwowego, jaki występuje podczas toczenia:
(a) wzdłużne zewnętrzne i wewnętrzne, gdy kierunek ruchu posuwowego
jest równoległy do osi toczenia
b) poprzeczne zewnętrzne i wewnętrzne, gdy kierunek ruchu posuwowego
jest prostopadły do osi toczenia
c) skośne (stożkowe) zewnętrzne i wewnętrzne, gdy kierunek ruchu
posuwowego przecina się z osią toczenia
d) profilowe (kopiowe, numeryczne), gdy droga narzędzia jest
krzywoliniowa (złożona), a kierunek ruchu posuwowego określony przez
profil narzędzia, zarys wzornika lub program sterowania numerycznego
Toczenie skośne stosowane jest w przypadku obróbki powierzchni
stożkowych. Jeśli skośny kierunek ruchu posuwowego noża jest
kierunkiem wypadkowym istniejącego posuwu wzdłużnego i poprzecznego,
to takie toczenie jest nazywane toczeniem złożonym
Toczenie profilowe (niekiedy nazywane również kształtowym) może być
realizowane przez zastosowanie specjalnych noży kształtowych lub
obwiedniowych przez odtwarzanie na przedmiocie obrabianym kształtu
wzornika (toczenie kopiowe) oraz przez wykorzystanie tokarki sterowanej
numerycznie wg określonego programu.
GEOMETRIA OSTRZA NOŻA TOKARSKIEGO
PODZIAŁ NOŻY TOKARSKICH
Noże tokarskie stanowią bardzo liczną grupę narzędzi skrawających,
różniących się przeznaczeniem, sposobem kształtowania powierzchni
obrotowej, rozwiązaniem konstrukcyjnym, sposobem mocowania itp.
Ze względu na przeznaczenie rozróżnia się:- noże ogólnego
przeznaczenia, w przeważającej części punktowe, służące do
obróbki zewnętrznej i wewnętrznej powierzchni walcowych, czołowych,
stożkowych i ewentualnie innych, - noże specjalizowane, np. do
obróbki gwintów, - noże specjalne, przeznaczone do obróbki tylko
ściśle określonej pod względem kształtu powierzchni przedmiotu
obrobionego.
Noże tokarskie ogólnego przeznaczenia oraz częściowo specjalizowane
nazywane są nożami normalnymi.
Ze względu na sposób kształtowania powierzchni obrobionej noże
tokarskie dzieli się na:
noże punktowe, kształtujące powierzchnię obrobioną jednym punktem
(narożem), zależnie od drogi ruchu posuwowego
noże kształtowe, kształtujące powierzchnię obrobioną czynnym
odcinkiem krawędzi ostrza, bez przesuwu narzędzia wzdłuż zarysu tej
powierzchni , -noże obwiedniowe, kształtujące powierzchnię
obrobioną krawędzią ostrza przetaczającego się po tej powierzchni
Ze względu na rozwiązania konstrukcyjne rozróżnia się noże:
-jednolite, monometalowe, wykonane w całości z jednego materiału
narzędziowego, -bimetalowe, wykonane z dwóch różnych materiałów
połączonych ze sobą w sposób trwały, -składane z mechanicznie
mocowanymi wieloostrzowymi płytkami skrawającymi,
Ze względu na miejsce ustawienia:
- noie imakowe (suportowe), mocowane bezpośrednio w imaku nożowym
suportu obrabiarki bez elementów pośrednich,
- noie oprawkowe, mocowane mechanicznie w oprawce nożowej.
RODZAJE NOŻY TOKARSKICH:
Noże proste: -prawy, -lewy, -obustronny; Noże wygięte: - w prawo,
- w lewo; Noże boczne wygięte: -prawy, -lewy, Noże boczne odsądzone:
-prawy, -lewy, Noże czołowe: -prawy, -lewy, Noże przecinaki: -prawy,
-lewy, Noże szerokie, Noże spiczaste,
Noże wytaczaki proste, Noże wytaczaki spiczaste
Noże wytaczaki hakowe, Noże wytaczaki proste z chwytem o przekroju
kołowym, Noże wytaczaki spiczaste, z chwytem o przekroju kołowym;
Ze względu na materiał, z którego są zrobione, płytki wieloostrzowe
wykonuje się jako:
a) jednolite, z określonego gatunku węglików spiekanych lub spieków
ceramicznych, ;
b) powlekane (dodatkowo w stosunku do jednolitych wykonanych z
węglików spiekanych) jedną lub kilkoma powłokami dla zwiększenia
odporności na ścieranie (zużycie) i wzrostu okresu trwałości
ostrza.
WIELKOŚCI NASTAWIANE PRZY TOCZENIU
Podstawowe wielkości nastawiane na obrabiarce, nazywamy parametrami
skrawania. W przypadku toczenia są nimi: prędkość skrawania, posuw i
głębokość skrawania . Od tych wielkości zależą: trwałość
ostrza, wartość oporu skrawania, dokładność wymiarów i kształtu
oraz jakość (w tym i chropowatość) obrobionej powierzchni.
Prędkość skrawania vc - jest to droga, jaką przebywa w jednostce
czasu punkt krawędzi skrawającej narzędzia względem powierzchni
obrabianej w kierunku głównego ruchu roboczego. Prędkość skrawania
określa się wzorem: v = II D n / 1000 [m/min] gdzie: D [mm] -
średnica powierzchni obrabianej w przypadku toczenia powierzchni
zewnętrznej lub powierzchni obrobionej w przypadku toczenia powierzchni
wewnętrznej (np. wytaczania otworu), n [obr./min] - prędkość
obrotowa wrzeciona.
Gdy należy nastawić tokarkę na taką prędkość obrotową n, aby
odpowiadała żądanej prędkości skrawania vc i średnicy przedmiotu
D, wykorzystuje się wzór: n=1000 Vc / II D = 318 Vc / D [obr./min.]
-posuw - f jest to wartość przemieszczenia narzędzia względem
przedmiotu obrabianego w kierunku ruchu posuwowego podczas jednego
obrotu toczonego przedmiotu. posuw wyraża się w milimetrach na l
obrót.
Głębokość skrawania ap - jest to odległość powierzchni obrabianej
mierzona w kierunku prostopadłym do powierzchni obrobionej. Określa
sieją w milimetrach. Przy toczeniu wzdłużnym głębokość skrawania
można wyrazić wzorem: ap= D – d / 2[mm] gdzie: D [mm] -
średnica powierzchni obrabianej, d [mm] - średnica powierzchni
obrobionej.
ROZKŁAD CAŁKOWITEJ SIŁY F NA SKŁADOWE
TOKARKI stanowią najliczniejszy i najbardziej zróżnicowany
konstrukcyjnie dział obrabiarek. Rozróżnia się następujące grupy
tokarek:a) kłowe,b) uchwytowe,c) rewolwerowe,d) tarczowe, e)
karuzelowe,f) kopiarki,g) zataczarki, h) półautomaty tokarskie,i)
automaty tokarskie.
Tokarki kłowe Tokarki kłowe są przeznaczone głównie do obróbki
przedmiotów o długości / > 6d (gdzie d oznacza średnicę
przedmiotów ustalonych w kłach wrzeciona i konika). Każda tokarka
kłowa ogólnego przeznaczenia jest wyposażona dodatkowo w uchwyt
tokarski, co umożliwia toczenie, wytaczanie, wiercenie i rozwiercanie
przedmiotów krótkich o długości / <= 6d. Tokarki kłowe dzieli się
na: - uniwersalne, - produkcyjne,- precyzyjne,- ciężkie.
Ze względu na wartość średnicy, którą można toczyć nad łożem,
rozróżnia się tokarki kłowe: -małe(d <=250mm), - średnie (250 <
d<= 800 mm), wielkie (800 < d <= 4000 mm). Tokarki kłowe
uniwersalne (pociągowe)
Nie mają one śruby pociągowej i dlatego nie można na nich toczyć
gwintów. W porównaniu z tokarkami uniwersalnymi odznaczają się
prostszym układem kinematycznym oraz zwiększoną mocą silników
napędowych. Z uwagi na przeznaczenie tych tokarek do produkcji seryjnej
i wielkoseryjnej wyposażono je w urządzenia służące do skrócenia
czasów pomocniczych, tzn. w szybkomocujące uchwyty, wymienne imaki
nożowe itp. Wyglądem zewnętrznym niewiele się różnią od tokarek
uniwersalnych. Obecnie w coraz większej liczbie tokarek produkcyjnych
stosowane jest sterowanie numeryczne.
Tokarki kłowe precyzyjne
Są to tokarki o największej dokładności, przeznaczone do bardzo
dokładnego (gładkościowego) toczenia nożami diamentowymi lub nożami
o ostrzach z węglików spiekanych. Odznaczają się dużą
dokładnością, wysokimi prędkościami obrotowymi wrzeciona (od 8000
obr./min) oraz bardzo małymi posuwami (od 0,02 mm/obr.). Suport w tych
tokarkach jest przesuwany najczęściej śrubą pociągową znajdującą
się między prowadnicami łoża.
Tokarki kłowe ciężkie
Są przeznaczone do obróbki przedmiotów o masie kilku ton, przy
średnicach toczenia nad łożem 800 - 1000 mm. Masa samej obrabiarki
wynosi 10-17 ton. Dla umożliwienia wykonania największej liczby
zabiegów obróbkowych przy niezmiennym zamocowaniu przedmiotu -
obrabiarki te są wyposażone przeważnie w dodatkowe urządzenia
(głowice przystawne), mocowane na suporcie i przeznaczone do frezowania
rowków wpustowych lub bocznych pogłębień , szlifowania powierzchni
walcowych i stożkowych.
Tokarki uchwytowe
Są one przeznaczone wyłącznie do obróbki przedmiotów mocowanych w
uchwycie wrzeciona, o stosunku L/Dmax< 0,8 i Dmax < 630 mm, mających
kształt tarcz, krążków, pierścieni, krótkich tulei itp.
Rozróżnia się tokarki uchwytowe:
a) czołowe, obsługiwane od czołowej strony wrzeciona,
b) boczne o budowie podobnej do tokarek kłowych,
c) pionowe o pionowej osi wrzeciona.
WIELKOŚCI CHARAKTERYSTYCZNE TOKAREK
Wielkościami charakterystycznymi tokarek kłowych są
- największa średnica toczenia nad łożem D, określająca
największą średnicę przedmiotu, jaką można obrobić nad
prowadnicami łoża;
- rozstaw kłów L, czyli największa odległość między
wierzchołkami kłów wrzeciona i konika; jest to w przybliżeniu
największa długość przedmiotu, jaki można toczyć wzdłużnie przy
nie przerywanym posuwie. Jako wielkość uzupełniającą podaje się
często największą średnicę toczenia nad suportem d (największa
średnica wału podpartego kłem konika).
W celu umożliwienia obróbki krótkich przedmiotów o średnicach
większych od średnicy toczenia nad łożem D - niektóre tokarki
kłowe mają wykonany w łożu, w pobliżu wrzeciennika tzw. mostek. Po
jego wyjęciu nad łożem mieści się przedmiot o średnicy D1> D i
długości L1< L
ŚRODKI PRODUKCJI W OBR METALI SKR ZALICZAMY:
a) obrabiarki skrawające, b) narzędzia skrawające,
c) przyrządy obrabiarkowe, uchwyty obróbkowe i oprawki,
d) narzędzia i przyrządy pomiarowe oraz sprawdziany,
e) urządzenia do transportu bliskiego.
Do obróbki skrawaniem przedmioty obrabiane i narzędzia skrawające
muszą być związane z obrabiarką (ustalone i zamocowane) w
położeniach odpowiadających zamierzonej obróbce.
Uchwyt obróbkowy służy albo do ustalenia (nadania ściśle
określonego położenia) przedmiotu obrabianego na obrabiarce, albo do
zamocowania go na niej, albo spełnia obie te funkcje razem.
Oprawka służy do ustalenia i zamocowania narzędzia (lub narzędzi) na
obrabiarce. Oprawkami są np. uchwyty do wierteł, rozwiertaków,
oprawki do noży tokarskich, wytaczadła i trzpienie frezarskie.
Przyrząd obrabiarkowy stanowi przedłużenie łańcucha kinematycznego
obrabiarki i jest przeznaczony do rozszerzenia jej możliwości
obróbkowych przez realizowanie dodatkowych ruchów, potrzebnych przy
obróbce w układzie przedmiot obrabiany -- narzędzie.Uchwyty
obróbkowe dzielą się na uniwersalne (normalne), specjalizowane i
specjalne.
Uchwyty uniwersalne mogą służyć do obróbki przedmiotów o różnych
kształtach i wymiarach lub w różnych operacjach, wykonywanych na
różnych obrabiarkach. Należą do nich np. uchwyty tokarskie
samocentrujące, imadła maszynowe itp.
RODZAJE TOCZENIA;
Toczenie zgrubne jest obr. wstępną przewidziana dla usunięcia
podstawowej masy materiału z przedmiotu obr. Po takim toczeniu
następuje dalsza obr. powierzchni.
Toczenie średnio dokładne rozumiane jest najczęściej jako wtórne i
ostateczne toczenie swobodnych pow .obr. przedmiotu.
Toczenie dokładne stosuje się przeważnie pod szlifowanie,
pozostawienie naddatku na szlifowanie pow. po toczeniu.
Toczenie bardzo dokładne jest stosowane najczęściej w tych
przypadkach, gdy jest ono obr. ostateczną, przy czym jest wymagana
zarówno duża dokładność wykonywania wymiarów, kształtu, jak i
mała chropowatość pow. obrobionej.
PRACE WYKONYWANE NA TOKARKACH
- nawiercanie nakiełków, - toczenie zgrubne powierzchni walcowej, -
toczenie wykańczające powierzchni walcowej, - toczenie rowków i
podcięć technologicznych na pow. walcowej, - przecinanie i ścięcie
krawędzi, - toczenie pow. czołowej, - toczenie rowków na pow.
czołowej, - wytaczanie otworu nieprzelotowego i przelotowego, -
wytaczanie rowków i podcięć technologicznych w otworach, - toczenie
pow. stożkowych wewnętrznych, - toczenie pow. stożkowych
zewnętrznych, - nacinanie gwintów zewnętrznych nożem, - nacinanie
gwintów wewnętrznych nożem, - toczenie pow. mimośrodowych, -
radełkowanie, -
