Przeglądaj wersję html pliku:
LABORATORIUM
MIERNICTWA
WARSZTATOWEGO
SPRAWOZDANIE
z laboratorium miernictwa warsztatowego
Temat: Pomiary niektórych parametrów kół zębatych
1. WIADOMOŚCI WPROWADZAJĄCE:
Metody sprawdzania kół zębatych określa norma PN-75/M-88521. Norma
dotyczy przekładni walcowych o module normalnym 1 ( mm ( 40 mm, o
średnicy podziałowej d ( 4000 mm i szerokości wieńca b ( 160 mm. W
celu określenia dokładności koła zębatego należy sprawdzić cztery
grupy wymagań:
dokładność kinematyczna
płynność pracy,
przyleganie zębów,
luz międzyzębny,
W normie podane są odpowiednie wskaźniki dokładności oraz
dopuszczalne odchyłki dla poszczególnych grup wymagań.
W grupie wskaźników dokładności kinematycznej rozróżniamy dwa
podstawowe parametry:
Bicie promieniowe uzębienia Frr - jest to różnica największej i
najmniejszej odległości elementu pomiarowego skojarzonego z każdym
zębem lub wrębem międzyzębnym, od osi koła. W świetle tej
definicji bicie promieniowe uzębienia powinno być sprawdzane elementem
będącym częścią wycinka zębatki (mającym kształt klina lub
pryzmy), o nominalnym kącie zarysu (. Ponieważ przyrząd z elementami
pomiarowymi w kształcie pryzmy lub klina są rzadko spotykane, stosuje
się najczęściej kulkę lub wałek. Średnicę kulki lub wałka dla
kół bez przesunięcia zarysu dobiera się według wzoru:
Wartość średnicy dk dla kulek i wałeczków podane są w tablicach. W
ren sposób średnica elementu pomiarowego gwarantuje jego styk z
zarysem zębów w pobliżu średnicy podziałowej. Dla kół o klasach
dokładności 3 do 8 zaleca się stosować oprócz Frr także
mierównomierność długości pomiarowej Vwr.
Metody pomiaru bicia promieniowego uzębienia:
elementem w kształcie pryzmy,
elementem w kształcie klina lub stożka,
elementem w kształcie walca lub kulki,
wałeczkiem wkładnym,
Nierównomierność długości pomiarowej Vwr - jest to różnica
największej i najmniejszej długości pomiarowej z pomierzonych kolejno
długości na całym obwodzie koła.
Vwr = Wmax - Wmin
Metody pomiaru długości pomiarowej W:
mikrometrem talerzykowym,
przyrządem czujnikowym,
przyrządem stałym Zeissa,
na mikroskopie,
Taki dobór liczby zębów objętych pomiarem zapewnia styk końcówek
pomiarowych z zarysem zęba w pobliżu okręgu podziałowego.
Do wad tej metody należy to, że pomiar obciążony jest błędem
podziałek i bicia uzębienia.
2. ZADANIA
Określenie modułu nominalnego m,
Określenie nominalnego kąta zarysu a,
Określenie współczynnika wysokości zęba y,
Określenie współczynnika przesunięcia zarysu zęba x,
Określenie grubości zęba sc,
Określenie bicia promieniowego uzębienia Frr,
3. ZESTAWIENIE POTRZEBNYCH POMOCY
Suwmiarka uniwersalna ZM 5-1374
Suwmiarka modułowa WSI-PM3/165
Mikrometr modułowy WSI-PM3/389
Mikrometr talerzykowy WSI-PM3/535 (zakres 25-50mm)
Przyrząd kłowy WSI ZM5-1269
Koła zębate o parametrach:
z = 25
z = 40
a = 200
4. NOTOWANIE WYNIKÓW ORAZ WYKONANIE POSZCZEGÓLNYCH ZADAŃ
4.1 Określenie modułu m.
gdzie: da-średnica wierzchołków
da=107,70 [mm]
m = 4
z-liczba zębów
4.2 Określenie kąta zarysu a.
gdzie: k-liczba zębów objętych pomiarem
przyjmujemy z tab.6.3 dla z = 25 k = 3
a = 210 17I
przyjmujemy a = 200
4.3 Określanie współczynnika wysokości zęba y.
gdzie: h- wysokość zęba
h = 9,05 [mm]
przyjmujemy y = 1
4.4 Określenie współczynnika przesunięcia zarysu zęba x.
przyjmujemy x = 0 ( zęby nie sa korygowane dla korekcji P-O )
df-średnica podstaw
df = 90,35 [mm]
przyjmujemy x = 0 ( zęby nie sa korygowane dla korekcji P )
4.5 Określenie grubości zęba za pomocą optycznego mikrometru
optycznego.
hc = hc * m = 1,0246*4 = 4,09
gdzie: hc - stała wysokość pomiarowa
sc - grubość zęba
hc , sc - dobrane z tablic
Wyniki pomiarów:
1) sc = 6,56 [mm]
2) sc = 6,56 [mm]
3) sc = 6,59 [mm]
4) sc = 6,52 [mm] sc śr.= 6,55 [mm]
5) sc = 6,54 [mm]
6) sc = 6,54 [mm]
Teoretycznie:
sc = sc * m = 1,5697 * 4 = 6,2788 [mm]
-odchyłka pomiaru
4.6 Określenie bicia promieniowego Frr.
Koło o liczbie zębów z = 40 ; dokładność czujnika zegarowego 0,01
[mm]
Frr = Fmax - Fmin = 0,06-(-0,05) = 0,11 [mm]
Nr kolejny
zębów Odchyłka
bicia [mm]
1. -0,02
2. -0,03
3. -0,03
4. -0,03
5. -0,04
6. -0,04
7. -0,05
8. -0,03
9. -0,02
10. -0,01
11. +0,01
12. +0,02
13. +0,04
14. +0,02
15. +0,03
16. +0,04
17. +0,05
18. +0,05
19. +0,06
20. +0,05
21. +0,06
22. +0,06
23. +0,04
24. +0,04
25. +0,03
26. +0,03
27. +0,02
28. +0,02
29. +0,02
30. +0,01
31. +0,02
32. +0,01
33. +0,01
34. +0,02
35. +0,01
36. +0,01
37. +0,01
38. -0,01
39. +0,03
40. -0,02
5. WNIOSKI
= 0,2712 [mm], która jest różnicą wartości rzeczywistej zmierzonej
przy pomocy optycznego mikrometru modułowego ( lub suwmiarki modułowej
) i wartości teoretycznej grubości zęba sc obliczonej wg wzoru.
Przeprowadzone badania wykazały również dosyć dużą odchyłkę
bicia promieniowego (Frr = 0,11 [mm] ) dla koła o liczbie zębów z =
40.Taka odchyłka świadczy o nieprzydatności badanego koła zębatego
do odpowiedzialnych maszyn oraz do pracy przy dużych prędkościach
obrotowych.
Doświadczenie przeprowadza się szybko i sprawnie najlepiej przy pomocy
kolegi lub asystenta ze względu na mnogość odczytywanych wyników. Na
błędy te niewątpliwie duży wpływ miały:- niedokładny pomiar
przyrządami pomiarowymi, - niedokładny odczyt przez osobę
wykonującą pomiar, - niedokładne wykonanie oraz zużycie przedmiotów
mierzonych, itp. odległości kresek krzyża są identyczne, jak
odległość rysy na nożyku ).
PAGE 1
Pomiary niektórych parametrów kół zębatych
LABORATORIUM
MIERNICTWA
WARSZTATOWEGO
SPRAWOZDANIE
z laboratorium miernictwa warsztatowego
Temat: Pomiary niektórych parametrów kół zębatych
1. WIADOMOŚCI WPROWADZAJĄCE:
Metody sprawdzania kół zębatych określa norma PN-75/M-88521. Norma
dotyczy przekładni walcowych o module normalnym 1 ( mm ( 40 mm, o
średnicy podziałowej d ( 4000 mm i szerokości wieńca b ( 160 mm. W
celu określenia dokładności koła zębatego należy sprawdzić cztery
grupy wymagań:
dokładność kinematyczna
płynność pracy,
przyleganie zębów,
luz międzyzębny,
W normie podane są odpowiednie wskaźniki dokładności oraz
dopuszczalne odchyłki dla poszczególnych grup wymagań.
W grupie wskaźników dokładności kinematycznej rozróżniamy dwa
podstawowe parametry:
Bicie promieniowe uzębienia Frr - jest to różnica największej i
najmniejszej odległości elementu pomiarowego skojarzonego z każdym
zębem lub wrębem międzyzębnym, od osi koła. W świetle tej
definicji bicie promieniowe uzębienia powinno być sprawdzane elementem
będącym częścią wycinka zębatki (mającym kształt klina lub
pryzmy), o nominalnym kącie zarysu (. Ponieważ przyrząd z elementami
pomiarowymi w kształcie pryzmy lub klina są rzadko spotykane, stosuje
się najczęściej kulkę lub wałek. Średnicę kulki lub wałka dla
kół bez przesunięcia zarysu dobiera się według wzoru:
Wartość średnicy dk dla kulek i wałeczków podane są w tablicach. W
ren sposób średnica elementu pomiarowego gwarantuje jego styk z
zarysem zębów w pobliżu średnicy podziałowej. Dla kół o klasach
dokładności 3 do 8 zaleca się stosować oprócz Frr także
mierównomierność długości pomiarowej Vwr.
Metody pomiaru bicia promieniowego uzębienia:
elementem w kształcie pryzmy,
elementem w kształcie klina lub stożka,
elementem w kształcie walca lub kulki,
wałeczkiem wkładnym,
Nierównomierność długości pomiarowej Vwr - jest to różnica
największej i najmniejszej długości pomiarowej z pomierzonych kolejno
długości na całym obwodzie koła.
Vwr = Wmax - Wmin
Metody pomiaru długości pomiarowej W:
mikrometrem talerzykowym,
przyrządem czujnikowym,
przyrządem stałym Zeissa,
na mikroskopie,
Taki dobór liczby zębów objętych pomiarem zapewnia styk końcówek
pomiarowych z zarysem zęba w pobliżu okręgu podziałowego.
Do wad tej metody należy to, że pomiar obciążony jest błędem
podziałek i bicia uzębienia.
2. ZADANIA
Określenie modułu nominalnego m,
Określenie nominalnego kąta zarysu a,
Określenie współczynnika wysokości zęba y,
Określenie współczynnika przesunięcia zarysu zęba x,
Określenie grubości zęba sc,
Określenie bicia promieniowego uzębienia Frr,
3. ZESTAWIENIE POTRZEBNYCH POMOCY
Suwmiarka uniwersalna ZM 5-1374
Suwmiarka modułowa WSI-PM3/165
Mikrometr modułowy WSI-PM3/389
Mikrometr talerzykowy WSI-PM3/535 (zakres 25-50mm)
Przyrząd kłowy WSI ZM5-1269
Koła zębate o parametrach:
z = 25
z = 40
a = 200
4. NOTOWANIE WYNIKÓW ORAZ WYKONANIE POSZCZEGÓLNYCH ZADAŃ
4.1 Określenie modułu m.
gdzie: da-średnica wierzchołków
da=107,70 [mm]
m = 4
z-liczba zębów
4.2 Określenie kąta zarysu a.
gdzie: k-liczba zębów objętych pomiarem
przyjmujemy z tab.6.3 dla z = 25 k = 3
a = 210 17I
przyjmujemy a = 200
4.3 Określanie współczynnika wysokości zęba y.
gdzie: h- wysokość zęba
h = 9,05 [mm]
przyjmujemy y = 1
4.4 Określenie współczynnika przesunięcia zarysu zęba x.
przyjmujemy x = 0 ( zęby nie sa korygowane dla korekcji P-O )
df-średnica podstaw
df = 90,35 [mm]
przyjmujemy x = 0 ( zęby nie sa korygowane dla korekcji P )
4.5 Określenie grubości zęba za pomocą optycznego mikrometru
optycznego.
hc = hc * m = 1,0246*4 = 4,09
gdzie: hc - stała wysokość pomiarowa
sc - grubość zęba
hc , sc - dobrane z tablic
Wyniki pomiarów:
1) sc = 6,56 [mm]
2) sc = 6,56 [mm]
3) sc = 6,59 [mm]
4) sc = 6,52 [mm] sc śr.= 6,55 [mm]
5) sc = 6,54 [mm]
6) sc = 6,54 [mm]
Teoretycznie:
sc = sc * m = 1,5697 * 4 = 6,2788 [mm]
-odchyłka pomiaru
4.6 Określenie bicia promieniowego Frr.
Koło o liczbie zębów z = 40 ; dokładność czujnika zegarowego 0,01
[mm]
Frr = Fmax - Fmin = 0,06-(-0,05) = 0,11 [mm]
Nr kolejny
zębów Odchyłka
bicia [mm]
1. -0,02
2. -0,03
3. -0,03
4. -0,03
5. -0,04
6. -0,04
7. -0,05
8. -0,03
9. -0,02
10. -0,01
11. +0,01
12. +0,02
13. +0,04
14. +0,02
15. +0,03
16. +0,04
17. +0,05
18. +0,05
19. +0,06
20. +0,05
21. +0,06
22. +0,06
23. +0,04
24. +0,04
25. +0,03
26. +0,03
27. +0,02
28. +0,02
29. +0,02
30. +0,01
31. +0,02
32. +0,01
33. +0,01
34. +0,02
35. +0,01
36. +0,01
37. +0,01
38. -0,01
39. +0,03
40. -0,02
5. WNIOSKI
= 0,2712 [mm], która jest różnicą wartości rzeczywistej zmierzonej
przy pomocy optycznego mikrometru modułowego ( lub suwmiarki modułowej
) i wartości teoretycznej grubości zęba sc obliczonej wg wzoru.
Przeprowadzone badania wykazały również dosyć dużą odchyłkę
bicia promieniowego (Frr = 0,11 [mm] ) dla koła o liczbie zębów z =
40.Taka odchyłka świadczy o nieprzydatności badanego koła zębatego
do odpowiedzialnych maszyn oraz do pracy przy dużych prędkościach
obrotowych.
Doświadczenie przeprowadza się szybko i sprawnie najlepiej przy pomocy
kolegi lub asystenta ze względu na mnogość odczytywanych wyników. Na
błędy te niewątpliwie duży wpływ miały:- niedokładny pomiar
przyrządami pomiarowymi, - niedokładny odczyt przez osobę
wykonującą pomiar, - niedokładne wykonanie oraz zużycie przedmiotów
mierzonych, itp. odległości kresek krzyża są identyczne, jak
odległość rysy na nożyku ).
PAGE 1