Przeglądaj wersję html pliku:
POLITECHNIKA SZCZECIŃSKA
Instytut Technologii Mechanicznej
Laboratorium Metrologii
SPRAWOZDANIE Nr 1
Ćw. Nr 3
Temat : Pomiary gwintów.
Nazwisko i Imię
Wydział :
Mechaniczny Grupa
Data wykonania Ćwiczenia :
OCENA
Prowadzący Ćwiczenie
Podpis
Połączenia gwintowe stanowią gwint wewnętrzny i zewnętrzny,
stykające się ze sobą śrubowymi powierzchniami nośnymi. W budowie
maszyn stosuje się wiele odmian gwintów: walcowe, stożkowe; gwinty
trójkątne, trapezowe, prostokątne i okrągłe; gwinty jedno i
wielokrotne; gwinty prawe i lewe. Najczęściej stosowane są gwinty
walcowe trójkątne, jednokrotne, prawe. W tej grupie gwintów
wyróżnić można szereg dalszych odmian np. gwinty metryczne,
Whitwortha, rurowe i inne. Znajomość tych rodzajów i odmian gwintów
niezbędna jest przy identyfikacji gwintu polegającej na określeniu
następujących danych:
rodzaju gwintu ( np. metryczny, rurowy, Whitwortha lub inny )
średnicy gwintu
skoku gwintu
Najprostszym sposobem sprawdzenia rodzaju gwintu jest użycie
grzebieniowego wzornika do gwintów. Skok gwintu można również szybko
określić mierżąc suwmiarką uniwersalną długość odliczonej
liczby zwojów gwintu, a następnie dzieląc ją przez liczbę zwojów
przyjętą do pomiaru. Średnicę gwintu określa się przez pomiar jej
suwmiarką uniwersalną i znalezienie z odpowiednich tablic najbliższej
wartości dla danego rodzaju i
skoku gwintu.
Średnicę podziałową możemy mierzyć na dwa sposoby:
Pomiar średnicy podziałowej gwintu śruby mikrometrem do gwintów.
Dzięki specjalnym końcówką zamocowywanym w mikrometrze pomiar ten
jest bardzo prosty lecz ze względu na błędy kąta gwintu niezbyt
dokładny.
Pomiar średnicy podziałowej gwintu metodą trzech wałeczków. Jest to
pomiar pośredni ponieważ po zmierzeniu mikrometrem wartości M. musimy
uwzględnić jeszcze średnice wałeczków. A więc średnica
podziałowa d2 będzie wynosić:
Najdokładniejszymi pomiarami gwintów są pomiary na mikroskopie
warsztatowym. Na tym przyrządzie stosowane są dwie metody pomiarów:
metoda przekroju normalnego do zwoju gwintu, zwana również metodą
cienia
metoda przekroju osiowego, przy użyciu nożyków mierniczych
Mikroskop warsztatowy wykorzystać możemy, do pomiarów średnicy
podziałowej, kąta zarysu gwintu oraz skoku gwintu.
Pomiary średnicy zewnętrznej mikrometr:
Ze względu na zróżnicowanie średnicy na długości gwintu mierzymy
podobnie jak przy wałkach tzn. w dwóch płaszczyznach i w trzech
miejscach czyli wykonujemy pomiar 6 razy.
d1
l 2 3
A 11,95 11,97 11,98
B 11,95 11,98 11,97
Wartość średnia: 11,967 mm
Z tablicy VI.2 wg PN – 70 / M – 02013 odczytuję najbliższą
wartość znormalizowaną i wynosi ona d = 12 mm
dmax = 11,98 mm
dmin = 11,95 mm ( = 0,03 mm
es = - 20 (m
ei = - 50 (m
Wg PN – 83 / M - 020113 dla 4 szeregu tolerancji Td = 170 (m
położeni pola tolerancji: h czyli : d ( 4h
Pomiary średnicy podziałowej mikrometrem do gwintów:
d2 l 2 3
A 10,79 10,84 10,84
B 10,79 10,82 10,82
Wartość średnia: 10,817 mm
Z tablicy VI.2 wg PN – 70 / M – 02013 odczytuję najbliższą
wartość znormalizowaną i wynosi ona d2 = 10,863 mm
d2max = 10,82
d2min = 10,79 ( = 0,03 mm
es = - 43 (m
ei = - 73 (m
Wg PN – 83 / M-020113 dla 4 szeregu tolerancji Td = 30 (m położenie
pola tolerancji: h czyli : d2 ( 4h
Wynika stąd :
M12 x 1,75 – 4h4h
Pomiary średnicy podziałowej metoda trzech wałeczków:
Dobieramy wałeczki: (1,1 mm
M
l 2 3
A 12,45 12,58 12,56
B 12,57 12,60 12,48
Wartość średnia: 12,54 mm
Uwzględniając wałeczki i korzystając z wzoru:
d2 = M - 3 . dw + 0,86602 . P otrzymujemy:
P = 1,75 mm
dw = 1,1 mm
czyli
d2 = 10,755 mm
Obliczenie kąta gwintu:
P = 1,75 mm
d2 = 10,755 mm
( = 2(55`
Pomiary skoku gwintu w przekroju normalnym na mikroskopie warsztatowym:
Aby uniknąć błędów pomiaru spowodowanych nierównoległością osi
gwintu do kierunku przesuwu stołu, należy mierzyć odległość
zarysów po lewej i prawej stronie zwoju.
P` 1 2 3 4
PQ 17,465 17,460 17,458 17,447
QP 17,458 17,438 - -
Wartość średnią P` dzielimy przez 10 ponieważ dokonujemy odczytu co
10 zwojów śruby.
P = P`/10= 17,454/10
P = 1,745
Wnioski:
Pomiary gwintów należą do cięższych pomiarów niż wałki i otwory.
Podczas pomiarów wychodzą na jaw różne nieścisłości. Pierwsza
sprawa wyszła podczas pomiarów mikrometrem średnicy zewnętrznej.
Mianowicie okazało się że śruba jest baryłkowata co świadczy o tym
że gwint był wykonany poprzez toczenie. Przy pomiarach średnicy
podziałowej mikrometrem do gwintów mamy taki przypadek, że średnica
zmniejsza się przy końcu gwintu. Wynikiem tego jest stożkowatość
śruby. Różnice w wynikach przy pomiarze średnicy podziałowej
metodą trzech wałeczków wynikają prawdopodobnie z braku wprawy przy
mierzeniu tym przyrządem, oraz z wspomnianych już błędów wykonania
gwintu. Pomiar skoku gwintu na mikroskopie warsztatowym dowodzi że skok
P = l ,745 a powinien wynosić zgodnie z normami 1,75. Błąd ten
powstał zapewne przez to iż odczytu dokonywało parę osób a każdy
widzi troszeczkę inaczej w okularze mikroskopu. Niemniej wyniki
pomiarów skoku gwintu możemy uznać za wiarygodne.
PAGE 1
Pomiary gwintów
POLITECHNIKA SZCZECIŃSKA
Instytut Technologii Mechanicznej
Laboratorium Metrologii
SPRAWOZDANIE Nr 1
Ćw. Nr 3
Temat : Pomiary gwintów.
Nazwisko i Imię
Wydział :
Mechaniczny Grupa
Data wykonania Ćwiczenia :
OCENA
Prowadzący Ćwiczenie
Podpis
Połączenia gwintowe stanowią gwint wewnętrzny i zewnętrzny,
stykające się ze sobą śrubowymi powierzchniami nośnymi. W budowie
maszyn stosuje się wiele odmian gwintów: walcowe, stożkowe; gwinty
trójkątne, trapezowe, prostokątne i okrągłe; gwinty jedno i
wielokrotne; gwinty prawe i lewe. Najczęściej stosowane są gwinty
walcowe trójkątne, jednokrotne, prawe. W tej grupie gwintów
wyróżnić można szereg dalszych odmian np. gwinty metryczne,
Whitwortha, rurowe i inne. Znajomość tych rodzajów i odmian gwintów
niezbędna jest przy identyfikacji gwintu polegającej na określeniu
następujących danych:
rodzaju gwintu ( np. metryczny, rurowy, Whitwortha lub inny )
średnicy gwintu
skoku gwintu
Najprostszym sposobem sprawdzenia rodzaju gwintu jest użycie
grzebieniowego wzornika do gwintów. Skok gwintu można również szybko
określić mierżąc suwmiarką uniwersalną długość odliczonej
liczby zwojów gwintu, a następnie dzieląc ją przez liczbę zwojów
przyjętą do pomiaru. Średnicę gwintu określa się przez pomiar jej
suwmiarką uniwersalną i znalezienie z odpowiednich tablic najbliższej
wartości dla danego rodzaju i
skoku gwintu.
Średnicę podziałową możemy mierzyć na dwa sposoby:
Pomiar średnicy podziałowej gwintu śruby mikrometrem do gwintów.
Dzięki specjalnym końcówką zamocowywanym w mikrometrze pomiar ten
jest bardzo prosty lecz ze względu na błędy kąta gwintu niezbyt
dokładny.
Pomiar średnicy podziałowej gwintu metodą trzech wałeczków. Jest to
pomiar pośredni ponieważ po zmierzeniu mikrometrem wartości M. musimy
uwzględnić jeszcze średnice wałeczków. A więc średnica
podziałowa d2 będzie wynosić:
Najdokładniejszymi pomiarami gwintów są pomiary na mikroskopie
warsztatowym. Na tym przyrządzie stosowane są dwie metody pomiarów:
metoda przekroju normalnego do zwoju gwintu, zwana również metodą
cienia
metoda przekroju osiowego, przy użyciu nożyków mierniczych
Mikroskop warsztatowy wykorzystać możemy, do pomiarów średnicy
podziałowej, kąta zarysu gwintu oraz skoku gwintu.
Pomiary średnicy zewnętrznej mikrometr:
Ze względu na zróżnicowanie średnicy na długości gwintu mierzymy
podobnie jak przy wałkach tzn. w dwóch płaszczyznach i w trzech
miejscach czyli wykonujemy pomiar 6 razy.
d1
l 2 3
A 11,95 11,97 11,98
B 11,95 11,98 11,97
Wartość średnia: 11,967 mm
Z tablicy VI.2 wg PN – 70 / M – 02013 odczytuję najbliższą
wartość znormalizowaną i wynosi ona d = 12 mm
dmax = 11,98 mm
dmin = 11,95 mm ( = 0,03 mm
es = - 20 (m
ei = - 50 (m
Wg PN – 83 / M - 020113 dla 4 szeregu tolerancji Td = 170 (m
położeni pola tolerancji: h czyli : d ( 4h
Pomiary średnicy podziałowej mikrometrem do gwintów:
d2 l 2 3
A 10,79 10,84 10,84
B 10,79 10,82 10,82
Wartość średnia: 10,817 mm
Z tablicy VI.2 wg PN – 70 / M – 02013 odczytuję najbliższą
wartość znormalizowaną i wynosi ona d2 = 10,863 mm
d2max = 10,82
d2min = 10,79 ( = 0,03 mm
es = - 43 (m
ei = - 73 (m
Wg PN – 83 / M-020113 dla 4 szeregu tolerancji Td = 30 (m położenie
pola tolerancji: h czyli : d2 ( 4h
Wynika stąd :
M12 x 1,75 – 4h4h
Pomiary średnicy podziałowej metoda trzech wałeczków:
Dobieramy wałeczki: (1,1 mm
M
l 2 3
A 12,45 12,58 12,56
B 12,57 12,60 12,48
Wartość średnia: 12,54 mm
Uwzględniając wałeczki i korzystając z wzoru:
d2 = M - 3 . dw + 0,86602 . P otrzymujemy:
P = 1,75 mm
dw = 1,1 mm
czyli
d2 = 10,755 mm
Obliczenie kąta gwintu:
P = 1,75 mm
d2 = 10,755 mm
( = 2(55`
Pomiary skoku gwintu w przekroju normalnym na mikroskopie warsztatowym:
Aby uniknąć błędów pomiaru spowodowanych nierównoległością osi
gwintu do kierunku przesuwu stołu, należy mierzyć odległość
zarysów po lewej i prawej stronie zwoju.
P` 1 2 3 4
PQ 17,465 17,460 17,458 17,447
QP 17,458 17,438 - -
Wartość średnią P` dzielimy przez 10 ponieważ dokonujemy odczytu co
10 zwojów śruby.
P = P`/10= 17,454/10
P = 1,745
Wnioski:
Pomiary gwintów należą do cięższych pomiarów niż wałki i otwory.
Podczas pomiarów wychodzą na jaw różne nieścisłości. Pierwsza
sprawa wyszła podczas pomiarów mikrometrem średnicy zewnętrznej.
Mianowicie okazało się że śruba jest baryłkowata co świadczy o tym
że gwint był wykonany poprzez toczenie. Przy pomiarach średnicy
podziałowej mikrometrem do gwintów mamy taki przypadek, że średnica
zmniejsza się przy końcu gwintu. Wynikiem tego jest stożkowatość
śruby. Różnice w wynikach przy pomiarze średnicy podziałowej
metodą trzech wałeczków wynikają prawdopodobnie z braku wprawy przy
mierzeniu tym przyrządem, oraz z wspomnianych już błędów wykonania
gwintu. Pomiar skoku gwintu na mikroskopie warsztatowym dowodzi że skok
P = l ,745 a powinien wynosić zgodnie z normami 1,75. Błąd ten
powstał zapewne przez to iż odczytu dokonywało parę osób a każdy
widzi troszeczkę inaczej w okularze mikroskopu. Niemniej wyniki
pomiarów skoku gwintu możemy uznać za wiarygodne.
PAGE 1