pobieranie: ciąga Finanse
Pobierz dokument docPrzeglądaj wersję html pliku:
Kryteria w finansach:
przedmiotowe
wiąże ruch środków pieniężnych z ruchem dóbr i usług, w wyniku
tego powiązania środki pieniężne przyjmują formę przychodów lub
wydatków.
podmiotowe
zwraca uwagę na podmioty uczestniczące w działalności finansowej i w
zależności od tego kto ma pieniądze będą to pieniądze podmiotów
publicznych lub niepublicznych.
1)Przedmiot finansów publicznych.
-zjawiska procesy związane z powstaniem i rozdysponowaniem
pieniężnych środków publicznych zapewniających funkcjonowanie
sektora publicznego . Przedmiotem finansowania publicznego jest państwo
oraz związki samorządowe(budżet itp.)
2)Przedmiot finansów
gromadzenie i wydawanie środków pieniężnych w gospodarowaniu
podmiotów niepublicznych (banki , firmy itp.)
Zasadnicza różnica między 1) i 2)
Fundusze publiczne gromadzone są na zasadzie przymusu i przeznaczone
są na zaspokojenie potrzeb społeczeństwa. Fundusze niepubliczne
służą do realizacji podmiotów niepublicznych. Zakres finansów
publicznych jest znacznie szerszy od niepublicznych . Decyzje w sferze
finansów niepublicznych zawierają zwykle większe ryzyko, którego
skutki ponoszą właściciele podmiotów niż w sferze finansów
publicznych gdzie to ryzyko ma zwykle charakter mało wymierny
Finanse przedsiębiorstw. Opis i analiza mechanizmu finansowego
przedsiębiorstwa
Cechy:
a)mikroekonomiczny punkt widzenia przy ocenie zjawisk finansowych ( z
punktu widzenia zarządzającego firmą)
b)ograniczenie strefy badań do wyodrębnionej strefy działalności
jednostki
c)identyfikacja zjawisk finansowych w przedsiębiorstwie i w jego
otoczeniu
d)badanie wpływu regulacji prawnych na postawy przedsiębiorcy.
Finanse firm obejmują obszary :
1)finansowanie-skutek zarządzania źródłami kapitału
2)inwestowanie-rezultat(-)
Grupy problemów charakterystyczne dla firm wynikające z obszaru ich
finansowania:
1.Sposób finansowania majątku potrzebnego do prowadzenia majątku
działalności
2.miejsce inwestowania
3.polityka zatrzymanych zysków
Decyzje finansowe rzutujące na funkcjonowanie firmy.
-wielkość i struktura majątku firmy
-okres na jaki majątek będzie potrzebny
-wielkość i struktura kapitału
-koszt alternatywny sposobów finansowania
-wielkość dywidend w relacji do zysków zatrzymanych
Ryzyko decyzyjne:
-operacyjne-zależy od gałęzi przemysłu do której należy firma, od
cen towarów i usług
-finansowe-w przypadku częściowego pokrycia majątku obcymi
kapitałami i wiąże się z niemożliwością spłaty odsetek od
zaciągniętych kredytów.
-utraty płynności finansowej-zdolności do terminowego regulowania
zobowiązań, utrata zdolności do zaciągania pożyczek.
Cele finansowe
-maksymalizacja majątku właścicieli, rynkowej wartości firmy
-max. zysków sprzedaży
-przetrwanie
-ofensywa
grupy inwestycyjne: pożyczkodawcy, odbiorcy, pracownicy, właściciele,
kierownictwo, akcjonariusze]
Rola menagera finansowego
podejmuje decyzje dotyczące tego jakie aktywa firma powinna pozyskiwać
, jak je wykorzystywać , jak zarządzać posiadanymi finansami.
Wartość pieniądza w czasie
zmiana wartości pieniądza w czasie przyczyny:
-procesy inflacyjne
-naturalna kwestia: jednostka preferuje bieżącą konsumpcję od
przyszłej.
-potencjalna możliwość zainwestowania pieniądza i ryzyko z tym
zwiększone oraz koszty alternatywnych możliwości
koszt pieniądza:
-procent (odsetki) jest dochodem jaki otrzymuje właściciel kapitału
za rezygnację z dysponowania nim w chwili obecnej , z drugiej strony
stanowi on cenę jaką płaci osoba pożyczająca kapitał i uzyskująca
możliwość swobodnego nim dysponowania. Cena ta jest ustalona w
praktyce jako relacja procentu do wypożyczonego kapitału i nosi nazwę
stopy procentowej. W warunkach gospodarki rynkowej poziom stopy
procentowej. zależny jest od podaży kapitału pożyczkowego i popytu
na ten kapitał.
Czynniki wpływające na poziom stóp procentowych:
-procesy inflacyjne (obniżenie siły nabywczej pieniądza)
-ryzyko (im wyżej kredytodawca ocenia ryzyko związane z odzyskaniem
kapitału i odsetek, tym wyższe jest oprocentowanie kredytu)
Niska stopa procentowa powoduje, że kredyty są tanie i zachęca
przedsiębiorców do inwestycji i konsumpcji. Natomiast wysoka stopa
jest czynnikiem zniechęcającym
Instrumenty polityki pieniężnej banku centralnego:
-operacje otwartego rynku polegające na ogół na sprzedaży bankom
komercyjnym 28-dniowych bonów pieniężnych, dzięki którym NBP
wiąże nadwyżkę środków znajdujących się w bankach, co
przeciwdziała obniżce stóp procentowych.
stopy bazowe:
-st.lombardowa-po jakiej bank centralny pożycza B.K. pod zastaw
papierów-dziś 23%
-st.redyskontowa-dziś 21%-stopa po jakiej redyskontuje się weksle B.C.
-stopa rezerw obowiązkowych- stanowią one części przyjętych przez
banki depozytów, co podwyższa stopę proc. kredytów
Weksel w obrocie gospodarczym
Weksel –papier wartościowy ściśle określony przez prawo,
złożenie na nim podpisu stanowi podstawę i przyczynę zobowiązania
wekslowego kupującego, dokument potwierdzający istnienie zobowiązania
wszystkich osób które go podpisały ma charakter bezwarunkowy.
aby weksel był ważny musi zawierać:
-nazwę weksla; nazwisko osoby, która ma zapłacić (adres) ; polecenie
bezwarunkowej zapłaty określonej ramy pieniężnej ; oznaczenie
terminu i miejsca płatności ; nazwisko osoby na rzecz której ma być
dokonana zapłata ; data i miejsce wystawienia ; podpis wystawiającego
Prawo wekslowe wyróżnia dwa rodzaje weksla:
a)weksel własny-stanowipapier wartościowy zawierający bezwarunkowe
przyrzeczenie wystawcy zapłacenia określonej sumy pieniężnej w
określonym miejscu i czasie
b)wekse trasowy-papier wartościowy zawierający skierowanie do
osoby trzeciej bezwarunkowego polecenia zapłaty określonej sumy
pieniężnej w określonym czasie i miejscu i stwarza bezwarunkową
odpowiedzialność osób na niej podpisanych.
indostariusz- posiadacz weksla indosa może go zdyskontować w banku
komercyjnym (przed terminem) , bank komercyjny może weksel zatrzymać
lub udać się do banku centralnego, redyskontuje weksel.
zabezpieczenie weksla:
AVAL- jest poręczeniem wekslem co do całości sumy lub jej części
weksel posiada następujące cechy:
-bezwarunkowy charakter- zobowiązanie wekslowe ma charakter samoistny
oderwany od przyczyny która spowodowała wystawienie go.
-występuje odpowiedzialność- solidarność podpisanych na wekslu
osób- każdy odpowiada za zobowiązania, każdy posiadacz weksla może
dochodzić roszczeń od jednego lub wszystkich dłużników bez
zachowania porządku w jakim się wpisali.
-umożliwia przenoszenie praw na inne osoby poprzez tzw. indos, w
przypadku odmowy zapłaty jego posiadacz ma prawo skorzystać ze
stosunkowo uproszczonego i słabszego w stosunku do innych zobowiązań
tych egzekwowania należności.
Funkcje weksla:
1)płatnicza-weksel może być wręczony przy zakupie towarów lub
usług chociaż weksel nie jest surogatem pieniądza i nie może to być
równoważne z zapłatą.
2)kredytowa-narzędzie kredytu
3)obiegowa-zawieranie za pośrednictwem weksla wielu transakcji, służy
jako zapłata w wielu tranzakresach.
4)gwarancyjna-zabezpieczenie zapłaty przez wszystkie osoby składające
na nim podpis
5)refinansowe- gdy gotówka jest niezbędnie potrzebna a do terminu
płatności weksla jest daleko można złożyć weksel w banku do
dyskonta , wówczas bank stawia do dyspozycji pomniejszoną o odsetki
kwotę. Wysokość odsetek dyskontowanych wylicza się w następujący
sposób:
Do dyskonta weksla 1000% stopa dyskontowa 30% a termin płatności
wyznaczony za 83 dni w jakiej wys. klient otrzyma kredyt dyskontowy
dłużnik odmawia wpłaty:
-następuje zwrotne poszukiwanie, prawo dochodzenia należnej zapłaty
wówczas trzeba weksel oprotestować (musi być dokonany w ciągu dwóch
dni od zapłaty), protest weksla może sporządzać notariusz. Jeżeli
na wekslu napiszemy bez protestu to możemy z tym wekslem pójść do
sądu (nakaz zapłaty w ciągu 7 dni)
Weksel in blanco (niezupełny w chwili wystawienia)
-zawiera co najmniej podpis wystawcy
-pozwala na zabezpieczenie roszczeń, które mogą powstać w
przyszłości a ich wysokości nie da się określić
-do weksla in blanco może być dołączony oddzielny dokument tzw.
deklaracja wekslowa(żeby nikt nie wpisał nam innej sumy)
-dłużnik wyraża zgodę na wypełnienie weksla oraz określa warunki i
sposób wypełniania.
Akcje
Jest to papier wartościowy wyrażający wniesiony do spółki wkład.
Daje posiadaczowi prawa i obowiązki wynikające z jego posiadania.
Rodzaj akcji: imienne; na okaziciela; zwykłe; uprzywilejowane;
gotówkowe;
Akcje na okaziciela różnią się od imiennych jeżeli chodzi o ich
zbycie. Imienna więcej formalności, na okaziciela tylko wręczenie ich
nabywcy. Imienne dokonanie zmian zapisu w księdze akcyjnej.
Akcje zwykłe na te akcje przypada tylko jeden głos. Natomiast
uprzywilejowanie może dotyczyć :
głosu, dywidendy, prawa do majątku likwidowanej spółki.
Prawa wynikające z posiadania akcji:
-prawo do dywidendy;
-prawo poboru akcji z nowej emisji
-prawo głosu na wolnym zgromadzeniu akcjonariuszy (bierne, czynne)
-prawo do majątku likwidowanej spółki
akcje uprzywilejowane:
Jedna akcja uprzywilejowana to 5 głosów. Są akcjami imiennymi, w
obrocie publicznym handluje się akcjami na okaziciela
prawo poboru: występuje przy emisji nowych akcji i oznacza możliwość
zakupu nowych akcji po cenie emisyjnej w określonej proporcji
Teoretyczna cena prawa poboru:
Cs- aktualna cena; Cn-cena akcji nowej emisji ; Qs-liczba starych akcji
; Qn- akcje z nowej emisji
Ceny akcji:
1)wartość nominalna
To ta część majątku spółki do której wysokości określony
właściciel odpowiada za jej zobowiązania
2)cena emisyjna
Wartość po której akcje są sterowane na rynku, może być równa
cenie nominalnej lub wyższej
3)wartość emisyjna
Powstaje w wyniku oceny spółki przez ekspertów podstawie jej całego
kapitału oraz oszacowania perspektyw przyszłych zysków spółki.
Nadwyżka ceny emisyjnej nad wartością nominalną nazywana jest AGGIO
lub wartością ponad. Ta nadwyżka wliczona jest do kapitału
zapasowego.
4)cena rynkowa (giełdowa)
a)Cena emisyjna : -wartość nominalna (kapitał akcyjny) ; -AGGIO
(kapitał zapasowy)
b)ewentualna nadwyżka ceny rynkowej nad emisję -zysk inwestorów
Cena rynkowa wynika z konfrontacji popytu i podaży danych akcji
Podział Źród. finansowania firm
sposób finansowania zależy od:
od strategii firmy
-od struktury finansowej
ryzyka działalności
kosztu i płynności
do wydatków należą
-koszt działalności operacyjnej (płace, materiały, energia)
-koszty ogólne działalności (podatki, ubezpieczenia społ. itp.)
-wydatki na inwestycje
źródła pochodzenia kapitałów
1)kapitały własne(ze źródeł zew. lub wew.). Przepływy pieniężne
zależą od: stopy podatków dochodowego; zysk brutto; stopy
oprocentowania kredytów; wielkości długów; amortyzacji.
Oznacza dopływ kapitału poprzez fundusze:
-samofinansowanie( z zysku zatrzymanego)
-finansowanie z rezerw
-finansowanie z transformacji majątku
amortyzavja- zmniejszanie się w czasie długoterminowych aktywów
firmy, nie jest ona wydatkiem głównym lecz reprezentuje stopniowe
odpisy od wartości początkowej kosztu danego środka trwałego, przez
określoną liczbę okresów. Stąd też roczny odpis amortyzacyjny
może stanowić źródło funduszy.
2)kapitały obce
a)poprzez rynek pieniężny
-kredyty krótkoterminowe
-kredyty krótkoterminowe bankowe
-krótkoterminowe papiery dłużne
--kredyty długoterminowe
--kredyty inwestycyjne bankowe
--emisja obligacji
b)poprzez kredyty w obrocie towarowym
-kredyt kupiecki
-kredyt odbiorców
c)formy specjalne
-leasing
-Faktoring
-Forfaiting
zew. źródła kapitałowe:
-wkłady; -kapitały akcyjne, udziałowe
1)w spółkach osobowych(cywilne i jawne) kapitał będzie pochodził z
wkładów właścicieli, w spółkach już istniejących będzie
pochodził z powiększenia kapitałów wspólników lub dokoptowania
kolejnych
2)w spółkach z.o.o-pozyskiwanie kapitałów następuje w drodze
sprzedaży udziałów wspólnikom. Suma wszystkich udziałów
odzwierciedla wartość kapitału zakładowego i jest określona w
umowie spółki. Podwyższenie kapitału zakładowego wymaga zmiany
umowy spółki i podlega każdorazowo wpisowi do rejestru handlowego.
3)spółki cywilne podwyższenie jej kapitału odbywa się w formie
emisji akcji(wymaga to zmiany statusu spółki i ponownego wpisu do
rejestru handlowego)
emisja akcji: a)na rynku prywatnym ; b)na rynku giełdowym lub
pozagiełdowym
Rynek papierów wartościowych:
1)pierwotny(emisja pub. i niepub.)
2)wtórny(niepub. i publiczny)
Publiczny obrót papierami wartościowymi:
to proponowanie nabycia zakupu papierów wartościowych lub ich
nabywanie i przenoszenia prowizji emitowanych w serii papierów
wartościowych, przy wykorzystywaniu środków masowego przekazu albo w
inny sposób , jeżeli propozycja skierowana jest do więcej niż 300
osób albo do nieoznaczonego adresata. Brak wypełnienia warunków
obrotu publicznego klasyfikuje papiery wartościowe do rynku prywatnego
Warunki dopuszczania papierów do publicznego obrotu
-zgoda komisji papierów wartościowych i giełd (KPW i G)
prospekt emisyjny:
najważniejszy dokument dostępny dla klienta udostępnia szerszą
informację z lat poprzednich oraz jego perspektywy rozwojowe.
Korzyści i wady dopuszczenia spółki do obrotu publicznego:
korzyści:
-dostęp do dodatkowego kapitału
-zwiększenie płynności obrotu papierami wartościowymi
-wzmocnienie pozycji rynkowej
wady: -koszty emisji
-ujawnianie informacji
-zwiększony akcjonariuszat
Venture Capital
(fundusz wysokiego ryzyka)
Jest kapitałem średnio lub długoterminowym inwestowanym w udziały
lub akcje firm nie notowanych na giełdzie z zamiarem ich odsprzedania.
Zysk polega na odsprzedaniu akcji. W przedsiębiorstwach w których je
zakupiono następuje wzrost wartości. Wejście funduszu VC polega na
podwyższeniu kapitału własnego. VK dotyczy przedsiębiorstw nowych
niedojrzałych ekonomicznie lub firm zagrożonych upadłością ale o
dużym potencjale rozwojowym. Działają zwykle w tych obszarach gdzie
banki nie chcą udzielać kredytów ze względu na wysokie ryzyko.
Wysokie ryzyko jest skompensowane bardzo dużymi zyskami.
Cechy Kapitału obcego
1)udostępniający kapitał nie nabywa żadnych prawa własności(nie ma
wpływu na decyzje podejmowane w firmie)
2)angażowanie obcego kapitału przynosi korzyść tylko wtedy gdy koszt
wykorzystania tego kapitału jest niższy niż dochody uzyskane dzięki
niemu.
3)system podatkowy w Polsce pozwala na zaliczenie do kosztów uzyskania
przychodów czyli obniżenia podstawy podatku dochodowego.
Kredyty i pożyczki różnice:
-kredyt udzielany jest na konkretne cele a pożyczka nie
-kredyt powinien zostać wykorzystany zgodnie z warunkami umowy
kredytowej , w pożyczce to nie obowiązuje
-w kredycie bank wystawia do dyspozycji pieniądz bezgotówkowy,
pożyczka może być gotówkowa.
-kredyt jest zawsze odpłatny. Pożyczka nie
-bank udziela kredytu ze środków udzielonych przez deponentów, a
pożyczka może być udzielona z pieniędzy pożyczkodawcy
Rodzaje kredytów:
1)obrotowy
najpowszechniejsza forma finansowania przez bank działalności
gospodarczej. Zadłużenie przyjmuje postać salda zadłużonego
rachunku kredytobiorcy, kredyt ten wykorzystywany jest przez
przedsiębiorców, najczęściej są to kredyty krótko i średnio
terminowe
2)w rachunku bieżącym
kredyt obrotowy firma może otrzymać w formie kredytu kasowego(
umożliwia pobieranie z rachunku bieżącego kwoty) daje możliwość
przejściowego pokrycia bieżących płatności bez potrzeby ubiegania
się jednorazowo o kredyt. Saldo ujemne likwidowane jest z wpływów w
sposób automatyczny. W zależności od banków różny jest pułap
zadłużenia i czas spłaty. Kredyt otwarty daje możliwość utworzenia
salda debetowego na rachunku bankowym. Jest to rodzaj upoważnienia
firmy do wydawania zleceń płatniczych, które bank wykona ale tylko do
wysokości przyznanego firmie kredytu. Kredyt jest udzielany głównie
gdy nie ma gotówki w kasie i powinien być spłacony w krótkim czasie.
3)w rachunku kredytowym
Otrzymanie takiego kredytu następuje przez otwarcie kredytobiorcy
wydzielonego rachunku. Można w ten sposób ewidencjować na nim
stopień wykorzystania kredytu i jego spłaty. Kredyt może być
rozdzielony jako: sezonowy, na zobowiązania wymagane, w formie linii
kredytowej, kasowy
-docelowy dotyczy konkretnego rodzaju transakcji i nie jest odwracalny,
każda wpłata dokonana w ciężar rachunku zmniejsza kwotę kredytu
pozostającego w dyspozycji kredytobiorcy
-kredyt na zobowiązania wymagalne - przy przejściowych trudnościach
płatniczych wynikających np. z zahamowania spływu płatności
-kredyt w postaci linii kredytowej
Spłata jakiejkolwiek części zadłużenia powoduje jego odnowienie.
Daje to firmie wykorzystanie wielokrotne kredytu w ramach posiadanego
konta. Zwykle kredyt udzielany jest na jeden rok
4)inwestycyjny
Przeznaczony jest na sfinansowanie inwestycji np. zakup maszyn. Kredyt
może być wykorzystywany jednorazowo lub w ratach
a)kredyt akceptacyjny
Polega na zobowiązaniu się przez bank do udzielenia przedsiębiorstwu
kredytu do wykupienie weksla. Może mieć formę kredytu jednorazowego
lub linii kredytowej. Bank wykupując weksel obciąża rachunek
bieżący przedsiębiorstwa. Firma powinna mieć na rachunku
odpowiednią ilość środków pieniężnych
b)kredyt hipoteczny
To kredyt średnio lub długoterminowy udzielany na cele inwestycyjne.
Hipoteka jest gwarancją dla banku że otrzyma zwrot pieniędzy nawet
wtedy gdy nieruchomość zmieni właściciela
e)kredyt lombardowy
Należy do kredytów krótko terminowych o charakterze płatniczym,
najczęściej udzielany na 3 miesiące pod zastaw. Kwota kredytu jest
niższa od podmiotu zastawianego. Przedmiot zastawiany zawsze jest w
posiadaniu banku podczas kredytu
Bony komercyjne przedsięb.
Należą do krótkoterminowych papierów wartościowych o charakterze
dłużnym. Celem ich emisji jest pozyskanie bezpośrednio z rynku
funduszy finansowych na bieżącą działalność emitenta . W
klasycznej formie instrument ten nie jest zabezpieczony żadnymi
aktywami. Jedyną gwarancją inwestora wykupu jest płynność firmy
oraz zdolność do generowania dochodu. Jako podstawę prawną emisji
wykorzystuje się pismo wekslowe lub kodeks cywilny.
Korzyści wynikające z emisji takich papierów:
-źródło pozyskania kapitału
-możliwość przeznaczenia środków na dowolny cel
-pełna swoboda kształtowania programu emisji.
-wykorzystując tzw. rolowanie można uzyskać długotrwałe źródło
finansowania po koszcie pieniądza krótkoterminowego
-promocja emitenta na rynku
Obligacje przedsiębiorstwa
Obligacja jest papierem wartościowym emitowanym z serii w której
emitent stwierdza że jest dłużnikiem właściciela obligacji
–obligatoriusza i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia
określonego świadczenia . Świadczenie to może mieć charakter
pieniężny lub niepieniężny. Świadczenie pieniężne polega na
zapłaceniu należności gotówkowej lub należności ubocznych
(odsetek). Za należności uboczne uważa się również różnice
pomiędzy ceną nominalną a ceną emisyjną obligacji. Świadczenie
niepieniężne może polegać na realizacji przyznanego
obligatatoriuszowi:
-prawa do udziałów przyszłych zysków emitenta
-prawa zamiany obligacji na akcje spółki będącej emitentem tych
obligacji.
-prawa pierwszeństwa do objęcia w przyszłości akcji spółki
będącej emitentm
ciąga Finanse
Kryteria w finansach:
przedmiotowe
wiąże ruch środków pieniężnych z ruchem dóbr i usług, w wyniku
tego powiązania środki pieniężne przyjmują formę przychodów lub
wydatków.
podmiotowe
zwraca uwagę na podmioty uczestniczące w działalności finansowej i w
zależności od tego kto ma pieniądze będą to pieniądze podmiotów
publicznych lub niepublicznych.
1)Przedmiot finansów publicznych.
-zjawiska procesy związane z powstaniem i rozdysponowaniem
pieniężnych środków publicznych zapewniających funkcjonowanie
sektora publicznego . Przedmiotem finansowania publicznego jest państwo
oraz związki samorządowe(budżet itp.)
2)Przedmiot finansów
gromadzenie i wydawanie środków pieniężnych w gospodarowaniu
podmiotów niepublicznych (banki , firmy itp.)
Zasadnicza różnica między 1) i 2)
Fundusze publiczne gromadzone są na zasadzie przymusu i przeznaczone
są na zaspokojenie potrzeb społeczeństwa. Fundusze niepubliczne
służą do realizacji podmiotów niepublicznych. Zakres finansów
publicznych jest znacznie szerszy od niepublicznych . Decyzje w sferze
finansów niepublicznych zawierają zwykle większe ryzyko, którego
skutki ponoszą właściciele podmiotów niż w sferze finansów
publicznych gdzie to ryzyko ma zwykle charakter mało wymierny
Finanse przedsiębiorstw. Opis i analiza mechanizmu finansowego
przedsiębiorstwa
Cechy:
a)mikroekonomiczny punkt widzenia przy ocenie zjawisk finansowych ( z
punktu widzenia zarządzającego firmą)
b)ograniczenie strefy badań do wyodrębnionej strefy działalności
jednostki
c)identyfikacja zjawisk finansowych w przedsiębiorstwie i w jego
otoczeniu
d)badanie wpływu regulacji prawnych na postawy przedsiębiorcy.
Finanse firm obejmują obszary :
1)finansowanie-skutek zarządzania źródłami kapitału
2)inwestowanie-rezultat(-)
Grupy problemów charakterystyczne dla firm wynikające z obszaru ich
finansowania:
1.Sposób finansowania majątku potrzebnego do prowadzenia majątku
działalności
2.miejsce inwestowania
3.polityka zatrzymanych zysków
Decyzje finansowe rzutujące na funkcjonowanie firmy.
-wielkość i struktura majątku firmy
-okres na jaki majątek będzie potrzebny
-wielkość i struktura kapitału
-koszt alternatywny sposobów finansowania
-wielkość dywidend w relacji do zysków zatrzymanych
Ryzyko decyzyjne:
-operacyjne-zależy od gałęzi przemysłu do której należy firma, od
cen towarów i usług
-finansowe-w przypadku częściowego pokrycia majątku obcymi
kapitałami i wiąże się z niemożliwością spłaty odsetek od
zaciągniętych kredytów.
-utraty płynności finansowej-zdolności do terminowego regulowania
zobowiązań, utrata zdolności do zaciągania pożyczek.
Cele finansowe
-maksymalizacja majątku właścicieli, rynkowej wartości firmy
-max. zysków sprzedaży
-przetrwanie
-ofensywa
grupy inwestycyjne: pożyczkodawcy, odbiorcy, pracownicy, właściciele,
kierownictwo, akcjonariusze]
Rola menagera finansowego
podejmuje decyzje dotyczące tego jakie aktywa firma powinna pozyskiwać
, jak je wykorzystywać , jak zarządzać posiadanymi finansami.
Wartość pieniądza w czasie
zmiana wartości pieniądza w czasie przyczyny:
-procesy inflacyjne
-naturalna kwestia: jednostka preferuje bieżącą konsumpcję od
przyszłej.
-potencjalna możliwość zainwestowania pieniądza i ryzyko z tym
zwiększone oraz koszty alternatywnych możliwości
koszt pieniądza:
-procent (odsetki) jest dochodem jaki otrzymuje właściciel kapitału
za rezygnację z dysponowania nim w chwili obecnej , z drugiej strony
stanowi on cenę jaką płaci osoba pożyczająca kapitał i uzyskująca
możliwość swobodnego nim dysponowania. Cena ta jest ustalona w
praktyce jako relacja procentu do wypożyczonego kapitału i nosi nazwę
stopy procentowej. W warunkach gospodarki rynkowej poziom stopy
procentowej. zależny jest od podaży kapitału pożyczkowego i popytu
na ten kapitał.
Czynniki wpływające na poziom stóp procentowych:
-procesy inflacyjne (obniżenie siły nabywczej pieniądza)
-ryzyko (im wyżej kredytodawca ocenia ryzyko związane z odzyskaniem
kapitału i odsetek, tym wyższe jest oprocentowanie kredytu)
Niska stopa procentowa powoduje, że kredyty są tanie i zachęca
przedsiębiorców do inwestycji i konsumpcji. Natomiast wysoka stopa
jest czynnikiem zniechęcającym
Instrumenty polityki pieniężnej banku centralnego:
-operacje otwartego rynku polegające na ogół na sprzedaży bankom
komercyjnym 28-dniowych bonów pieniężnych, dzięki którym NBP
wiąże nadwyżkę środków znajdujących się w bankach, co
przeciwdziała obniżce stóp procentowych.
stopy bazowe:
-st.lombardowa-po jakiej bank centralny pożycza B.K. pod zastaw
papierów-dziś 23%
-st.redyskontowa-dziś 21%-stopa po jakiej redyskontuje się weksle B.C.
-stopa rezerw obowiązkowych- stanowią one części przyjętych przez
banki depozytów, co podwyższa stopę proc. kredytów
Weksel w obrocie gospodarczym
Weksel –papier wartościowy ściśle określony przez prawo,
złożenie na nim podpisu stanowi podstawę i przyczynę zobowiązania
wekslowego kupującego, dokument potwierdzający istnienie zobowiązania
wszystkich osób które go podpisały ma charakter bezwarunkowy.
aby weksel był ważny musi zawierać:
-nazwę weksla; nazwisko osoby, która ma zapłacić (adres) ; polecenie
bezwarunkowej zapłaty określonej ramy pieniężnej ; oznaczenie
terminu i miejsca płatności ; nazwisko osoby na rzecz której ma być
dokonana zapłata ; data i miejsce wystawienia ; podpis wystawiającego
Prawo wekslowe wyróżnia dwa rodzaje weksla:
a)weksel własny-stanowipapier wartościowy zawierający bezwarunkowe
przyrzeczenie wystawcy zapłacenia określonej sumy pieniężnej w
określonym miejscu i czasie
b)wekse trasowy-papier wartościowy zawierający skierowanie do
osoby trzeciej bezwarunkowego polecenia zapłaty określonej sumy
pieniężnej w określonym czasie i miejscu i stwarza bezwarunkową
odpowiedzialność osób na niej podpisanych.
indostariusz- posiadacz weksla indosa może go zdyskontować w banku
komercyjnym (przed terminem) , bank komercyjny może weksel zatrzymać
lub udać się do banku centralnego, redyskontuje weksel.
zabezpieczenie weksla:
AVAL- jest poręczeniem wekslem co do całości sumy lub jej części
weksel posiada następujące cechy:
-bezwarunkowy charakter- zobowiązanie wekslowe ma charakter samoistny
oderwany od przyczyny która spowodowała wystawienie go.
-występuje odpowiedzialność- solidarność podpisanych na wekslu
osób- każdy odpowiada za zobowiązania, każdy posiadacz weksla może
dochodzić roszczeń od jednego lub wszystkich dłużników bez
zachowania porządku w jakim się wpisali.
-umożliwia przenoszenie praw na inne osoby poprzez tzw. indos, w
przypadku odmowy zapłaty jego posiadacz ma prawo skorzystać ze
stosunkowo uproszczonego i słabszego w stosunku do innych zobowiązań
tych egzekwowania należności.
Funkcje weksla:
1)płatnicza-weksel może być wręczony przy zakupie towarów lub
usług chociaż weksel nie jest surogatem pieniądza i nie może to być
równoważne z zapłatą.
2)kredytowa-narzędzie kredytu
3)obiegowa-zawieranie za pośrednictwem weksla wielu transakcji, służy
jako zapłata w wielu tranzakresach.
4)gwarancyjna-zabezpieczenie zapłaty przez wszystkie osoby składające
na nim podpis
5)refinansowe- gdy gotówka jest niezbędnie potrzebna a do terminu
płatności weksla jest daleko można złożyć weksel w banku do
dyskonta , wówczas bank stawia do dyspozycji pomniejszoną o odsetki
kwotę. Wysokość odsetek dyskontowanych wylicza się w następujący
sposób:
Do dyskonta weksla 1000% stopa dyskontowa 30% a termin płatności
wyznaczony za 83 dni w jakiej wys. klient otrzyma kredyt dyskontowy
dłużnik odmawia wpłaty:
-następuje zwrotne poszukiwanie, prawo dochodzenia należnej zapłaty
wówczas trzeba weksel oprotestować (musi być dokonany w ciągu dwóch
dni od zapłaty), protest weksla może sporządzać notariusz. Jeżeli
na wekslu napiszemy bez protestu to możemy z tym wekslem pójść do
sądu (nakaz zapłaty w ciągu 7 dni)
Weksel in blanco (niezupełny w chwili wystawienia)
-zawiera co najmniej podpis wystawcy
-pozwala na zabezpieczenie roszczeń, które mogą powstać w
przyszłości a ich wysokości nie da się określić
-do weksla in blanco może być dołączony oddzielny dokument tzw.
deklaracja wekslowa(żeby nikt nie wpisał nam innej sumy)
-dłużnik wyraża zgodę na wypełnienie weksla oraz określa warunki i
sposób wypełniania.
Akcje
Jest to papier wartościowy wyrażający wniesiony do spółki wkład.
Daje posiadaczowi prawa i obowiązki wynikające z jego posiadania.
Rodzaj akcji: imienne; na okaziciela; zwykłe; uprzywilejowane;
gotówkowe;
Akcje na okaziciela różnią się od imiennych jeżeli chodzi o ich
zbycie. Imienna więcej formalności, na okaziciela tylko wręczenie ich
nabywcy. Imienne dokonanie zmian zapisu w księdze akcyjnej.
Akcje zwykłe na te akcje przypada tylko jeden głos. Natomiast
uprzywilejowanie może dotyczyć :
głosu, dywidendy, prawa do majątku likwidowanej spółki.
Prawa wynikające z posiadania akcji:
-prawo do dywidendy;
-prawo poboru akcji z nowej emisji
-prawo głosu na wolnym zgromadzeniu akcjonariuszy (bierne, czynne)
-prawo do majątku likwidowanej spółki
akcje uprzywilejowane:
Jedna akcja uprzywilejowana to 5 głosów. Są akcjami imiennymi, w
obrocie publicznym handluje się akcjami na okaziciela
prawo poboru: występuje przy emisji nowych akcji i oznacza możliwość
zakupu nowych akcji po cenie emisyjnej w określonej proporcji
Teoretyczna cena prawa poboru:
Cs- aktualna cena; Cn-cena akcji nowej emisji ; Qs-liczba starych akcji
; Qn- akcje z nowej emisji
Ceny akcji:
1)wartość nominalna
To ta część majątku spółki do której wysokości określony
właściciel odpowiada za jej zobowiązania
2)cena emisyjna
Wartość po której akcje są sterowane na rynku, może być równa
cenie nominalnej lub wyższej
3)wartość emisyjna
Powstaje w wyniku oceny spółki przez ekspertów podstawie jej całego
kapitału oraz oszacowania perspektyw przyszłych zysków spółki.
Nadwyżka ceny emisyjnej nad wartością nominalną nazywana jest AGGIO
lub wartością ponad. Ta nadwyżka wliczona jest do kapitału
zapasowego.
4)cena rynkowa (giełdowa)
a)Cena emisyjna : -wartość nominalna (kapitał akcyjny) ; -AGGIO
(kapitał zapasowy)
b)ewentualna nadwyżka ceny rynkowej nad emisję -zysk inwestorów
Cena rynkowa wynika z konfrontacji popytu i podaży danych akcji
Podział Źród. finansowania firm
sposób finansowania zależy od:
od strategii firmy
-od struktury finansowej
ryzyka działalności
kosztu i płynności
do wydatków należą
-koszt działalności operacyjnej (płace, materiały, energia)
-koszty ogólne działalności (podatki, ubezpieczenia społ. itp.)
-wydatki na inwestycje
źródła pochodzenia kapitałów
1)kapitały własne(ze źródeł zew. lub wew.). Przepływy pieniężne
zależą od: stopy podatków dochodowego; zysk brutto; stopy
oprocentowania kredytów; wielkości długów; amortyzacji.
Oznacza dopływ kapitału poprzez fundusze:
-samofinansowanie( z zysku zatrzymanego)
-finansowanie z rezerw
-finansowanie z transformacji majątku
amortyzavja- zmniejszanie się w czasie długoterminowych aktywów
firmy, nie jest ona wydatkiem głównym lecz reprezentuje stopniowe
odpisy od wartości początkowej kosztu danego środka trwałego, przez
określoną liczbę okresów. Stąd też roczny odpis amortyzacyjny
może stanowić źródło funduszy.
2)kapitały obce
a)poprzez rynek pieniężny
-kredyty krótkoterminowe
-kredyty krótkoterminowe bankowe
-krótkoterminowe papiery dłużne
--kredyty długoterminowe
--kredyty inwestycyjne bankowe
--emisja obligacji
b)poprzez kredyty w obrocie towarowym
-kredyt kupiecki
-kredyt odbiorców
c)formy specjalne
-leasing
-Faktoring
-Forfaiting
zew. źródła kapitałowe:
-wkłady; -kapitały akcyjne, udziałowe
1)w spółkach osobowych(cywilne i jawne) kapitał będzie pochodził z
wkładów właścicieli, w spółkach już istniejących będzie
pochodził z powiększenia kapitałów wspólników lub dokoptowania
kolejnych
2)w spółkach z.o.o-pozyskiwanie kapitałów następuje w drodze
sprzedaży udziałów wspólnikom. Suma wszystkich udziałów
odzwierciedla wartość kapitału zakładowego i jest określona w
umowie spółki. Podwyższenie kapitału zakładowego wymaga zmiany
umowy spółki i podlega każdorazowo wpisowi do rejestru handlowego.
3)spółki cywilne podwyższenie jej kapitału odbywa się w formie
emisji akcji(wymaga to zmiany statusu spółki i ponownego wpisu do
rejestru handlowego)
emisja akcji: a)na rynku prywatnym ; b)na rynku giełdowym lub
pozagiełdowym
Rynek papierów wartościowych:
1)pierwotny(emisja pub. i niepub.)
2)wtórny(niepub. i publiczny)
Publiczny obrót papierami wartościowymi:
to proponowanie nabycia zakupu papierów wartościowych lub ich
nabywanie i przenoszenia prowizji emitowanych w serii papierów
wartościowych, przy wykorzystywaniu środków masowego przekazu albo w
inny sposób , jeżeli propozycja skierowana jest do więcej niż 300
osób albo do nieoznaczonego adresata. Brak wypełnienia warunków
obrotu publicznego klasyfikuje papiery wartościowe do rynku prywatnego
Warunki dopuszczania papierów do publicznego obrotu
-zgoda komisji papierów wartościowych i giełd (KPW i G)
prospekt emisyjny:
najważniejszy dokument dostępny dla klienta udostępnia szerszą
informację z lat poprzednich oraz jego perspektywy rozwojowe.
Korzyści i wady dopuszczenia spółki do obrotu publicznego:
korzyści:
-dostęp do dodatkowego kapitału
-zwiększenie płynności obrotu papierami wartościowymi
-wzmocnienie pozycji rynkowej
wady: -koszty emisji
-ujawnianie informacji
-zwiększony akcjonariuszat
Venture Capital
(fundusz wysokiego ryzyka)
Jest kapitałem średnio lub długoterminowym inwestowanym w udziały
lub akcje firm nie notowanych na giełdzie z zamiarem ich odsprzedania.
Zysk polega na odsprzedaniu akcji. W przedsiębiorstwach w których je
zakupiono następuje wzrost wartości. Wejście funduszu VC polega na
podwyższeniu kapitału własnego. VK dotyczy przedsiębiorstw nowych
niedojrzałych ekonomicznie lub firm zagrożonych upadłością ale o
dużym potencjale rozwojowym. Działają zwykle w tych obszarach gdzie
banki nie chcą udzielać kredytów ze względu na wysokie ryzyko.
Wysokie ryzyko jest skompensowane bardzo dużymi zyskami.
Cechy Kapitału obcego
1)udostępniający kapitał nie nabywa żadnych prawa własności(nie ma
wpływu na decyzje podejmowane w firmie)
2)angażowanie obcego kapitału przynosi korzyść tylko wtedy gdy koszt
wykorzystania tego kapitału jest niższy niż dochody uzyskane dzięki
niemu.
3)system podatkowy w Polsce pozwala na zaliczenie do kosztów uzyskania
przychodów czyli obniżenia podstawy podatku dochodowego.
Kredyty i pożyczki różnice:
-kredyt udzielany jest na konkretne cele a pożyczka nie
-kredyt powinien zostać wykorzystany zgodnie z warunkami umowy
kredytowej , w pożyczce to nie obowiązuje
-w kredycie bank wystawia do dyspozycji pieniądz bezgotówkowy,
pożyczka może być gotówkowa.
-kredyt jest zawsze odpłatny. Pożyczka nie
-bank udziela kredytu ze środków udzielonych przez deponentów, a
pożyczka może być udzielona z pieniędzy pożyczkodawcy
Rodzaje kredytów:
1)obrotowy
najpowszechniejsza forma finansowania przez bank działalności
gospodarczej. Zadłużenie przyjmuje postać salda zadłużonego
rachunku kredytobiorcy, kredyt ten wykorzystywany jest przez
przedsiębiorców, najczęściej są to kredyty krótko i średnio
terminowe
2)w rachunku bieżącym
kredyt obrotowy firma może otrzymać w formie kredytu kasowego(
umożliwia pobieranie z rachunku bieżącego kwoty) daje możliwość
przejściowego pokrycia bieżących płatności bez potrzeby ubiegania
się jednorazowo o kredyt. Saldo ujemne likwidowane jest z wpływów w
sposób automatyczny. W zależności od banków różny jest pułap
zadłużenia i czas spłaty. Kredyt otwarty daje możliwość utworzenia
salda debetowego na rachunku bankowym. Jest to rodzaj upoważnienia
firmy do wydawania zleceń płatniczych, które bank wykona ale tylko do
wysokości przyznanego firmie kredytu. Kredyt jest udzielany głównie
gdy nie ma gotówki w kasie i powinien być spłacony w krótkim czasie.
3)w rachunku kredytowym
Otrzymanie takiego kredytu następuje przez otwarcie kredytobiorcy
wydzielonego rachunku. Można w ten sposób ewidencjować na nim
stopień wykorzystania kredytu i jego spłaty. Kredyt może być
rozdzielony jako: sezonowy, na zobowiązania wymagane, w formie linii
kredytowej, kasowy
-docelowy dotyczy konkretnego rodzaju transakcji i nie jest odwracalny,
każda wpłata dokonana w ciężar rachunku zmniejsza kwotę kredytu
pozostającego w dyspozycji kredytobiorcy
-kredyt na zobowiązania wymagalne - przy przejściowych trudnościach
płatniczych wynikających np. z zahamowania spływu płatności
-kredyt w postaci linii kredytowej
Spłata jakiejkolwiek części zadłużenia powoduje jego odnowienie.
Daje to firmie wykorzystanie wielokrotne kredytu w ramach posiadanego
konta. Zwykle kredyt udzielany jest na jeden rok
4)inwestycyjny
Przeznaczony jest na sfinansowanie inwestycji np. zakup maszyn. Kredyt
może być wykorzystywany jednorazowo lub w ratach
a)kredyt akceptacyjny
Polega na zobowiązaniu się przez bank do udzielenia przedsiębiorstwu
kredytu do wykupienie weksla. Może mieć formę kredytu jednorazowego
lub linii kredytowej. Bank wykupując weksel obciąża rachunek
bieżący przedsiębiorstwa. Firma powinna mieć na rachunku
odpowiednią ilość środków pieniężnych
b)kredyt hipoteczny
To kredyt średnio lub długoterminowy udzielany na cele inwestycyjne.
Hipoteka jest gwarancją dla banku że otrzyma zwrot pieniędzy nawet
wtedy gdy nieruchomość zmieni właściciela
e)kredyt lombardowy
Należy do kredytów krótko terminowych o charakterze płatniczym,
najczęściej udzielany na 3 miesiące pod zastaw. Kwota kredytu jest
niższa od podmiotu zastawianego. Przedmiot zastawiany zawsze jest w
posiadaniu banku podczas kredytu
Bony komercyjne przedsięb.
Należą do krótkoterminowych papierów wartościowych o charakterze
dłużnym. Celem ich emisji jest pozyskanie bezpośrednio z rynku
funduszy finansowych na bieżącą działalność emitenta . W
klasycznej formie instrument ten nie jest zabezpieczony żadnymi
aktywami. Jedyną gwarancją inwestora wykupu jest płynność firmy
oraz zdolność do generowania dochodu. Jako podstawę prawną emisji
wykorzystuje się pismo wekslowe lub kodeks cywilny.
Korzyści wynikające z emisji takich papierów:
-źródło pozyskania kapitału
-możliwość przeznaczenia środków na dowolny cel
-pełna swoboda kształtowania programu emisji.
-wykorzystując tzw. rolowanie można uzyskać długotrwałe źródło
finansowania po koszcie pieniądza krótkoterminowego
-promocja emitenta na rynku
Obligacje przedsiębiorstwa
Obligacja jest papierem wartościowym emitowanym z serii w której
emitent stwierdza że jest dłużnikiem właściciela obligacji
–obligatoriusza i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia
określonego świadczenia . Świadczenie to może mieć charakter
pieniężny lub niepieniężny. Świadczenie pieniężne polega na
zapłaceniu należności gotówkowej lub należności ubocznych
(odsetek). Za należności uboczne uważa się również różnice
pomiędzy ceną nominalną a ceną emisyjną obligacji. Świadczenie
niepieniężne może polegać na realizacji przyznanego
obligatatoriuszowi:
-prawa do udziałów przyszłych zysków emitenta
-prawa zamiany obligacji na akcje spółki będącej emitentem tych
obligacji.
-prawa pierwszeństwa do objęcia w przyszłości akcji spółki
będącej emitentm
